The Ex drukte op meerdere manieren z’n stempel op muziekjaar 2018. Een andere reden hadden we niet nodig om ons concertjaar af te ronden met een ritje over de grens, om de band het laatste concert van z’n laatste tour van het jaar te zien spelen.
Je kan The Ex, een band met bijna 2000 (!) concerten op de teller, gerust een avond laten vertellen over de plaatsen waar ze gespeeld hebben. Ze deden dat in meer dan veertig landen (voor wie het zich zou afvragen: meer dan 100 concerten in België) op de meest uiteenlopende plaatsen. In openlucht in Ethiopië, in talloze kraakpanden, (semi-)illegale boerderijen, kelders en zolders. Soms ook in gewone clubs en zalen. De Halle aux sucres, weggestoken in de havenzone van Duinkerken, was eerder in te delen bij de moderne betonblokken en aquariums, want een recent gerenoveerd project waarvan de huidige bestemming ons een beetje vaag bleef. De band speelde er in een setting die iets had van een bibliotheek-annex-congrescentrum, maar waar ineens wel lokaal geteelde groenten uitgestald werden, suikerbrood op tafel belandde en bier uitgedeeld werd. Ja, uitgedeeld.
Een plaats waar je eerst een namiddaglezing kan bijwonen over technologie en ecologie in stedelijke context en vervolgens de Nederlandse legende aan het werk kan zien. Goed genoeg voor ons, al was het even zoeken naar een evenwichtige sound en de band, nog een beetje murw van de rit Colmar-Duinkerken, had ook even nodig om z’n vorm te vinden, maar het werd wel weer een bevlogen concert dat nog eens bewees hoeveel moois er te horen valt op 27 Passports, dat er bijna integraal doorgejaagd werd. Vanaf “This Car Is My Guest” tot “Soon All Cities” (onze song van het jaar) belandde je in die wereld van hoekige grooves, eindeloos wentelende patronen en gezette opstootjes van gitaarherrie en dansbaarheid.
Mooi om te horen hoe die diversiteit van het recentste album uitgespeeld werd, met het instrumentale “Footfall” dat de ideale aanloop vormde naar het eensgezind stuiterende “The Heart Conductor” en het markante een-tweetje “Piecemeal” (dreigend en manisch-repetitief) en “Birth” (jazzy kronkelend, mooi gezongen door Katherina Bornefeld). Songs die opvallen door hun ingenieuze samenhang en gelaagdheid. Opnieuw werd duidelijk dat 27 Passports niet alleen thematisch een breed gamma bestrijkt — van de hel van het neokapitalisme tot ecologie en de kracht en impact van woorden — maar ook muzikaal blijft imponeren met een knappe variatie binnen die typische Ex-sound.
De lange eindspurt werd ingezet met “The Sitting Chins”, uitgevoerd door een intussen volledig opgewarmde band die de denderende, expressieve salvo’s uitvoerde met een indrukwekkende doeltreffendheid, terwijl “New Blank Document” raasde en daverde met een haast achteloze kracht en al even hardnekkige koebel. “Soon All Cities” was vervolgens het orgelpunt: dat rollende weefwerk van rond en door elkaar wentelende gitaren, een song die als geen ander de kracht van The Ex anno 2018 in de kijker zet. Al was het ook een enorme opsteker om als uitsmijter ook nog “Addis Hum” mee te krijgen, een opzwepend feest van gekapte gitaren en pure trance dat de band een paar jaar geleden nog opnam met goed volk uit Ethiopië. Misschien was het ook al een hint naar februari van 2019, wanneer The Ex — na een jaar waarin het basiskwartet centraal stond — opnieuw een reeks concerten gaat spelen met volk van Fendika en Circus Debere Berhan. Iets om naar uit te kijken, want na al die jaren activiteit weet je het wel: met The Ex wordt het nooit minder dan goed.
