Bon Iver :: For Emma, Forever Ago (2008)

Het verhaal van For Emma, Forever Ago is, minstens in zijn ruwste versie, algemeen gekend. Justin DeYarmond Edison Vernon, tot dan toe amateurmuzikant in Mount Vernon en DeYarmond Edison, bracht de winter Henry David Thoreau-gewijs door in een blokhut, en kwam terug met een plaat die hem tot een hedendaags icoon maakte. De overlevering liet naar goede gewoonte de meest pakkende details over Bon Ivers debuut liggen.

We schrijven 2005. Vernon verhuist zijn band DeYarmond Edison van Eau Claire, Wisconsin naar Raleigh, North Carolina, waar ze neerstrijken met de branie en de grote plannen van een groep jonge twintigers. Het avontuur draait anders uit dan verhoopt voor de held van het verhaal: fysiek afgetakeld door levercomplicaties na klierkoorts, mentaal gebroken door stukgelopen relaties en in financiële rampspoed wegens een pokerverslaving, keerde Vernon in het najaar van 2006 terug naar zijn heimat.

Hij wou alleen maar wég van die eindeloze ketting facturen, van zijn mislukte relaties, van zijn muzikale falen, van alles en iedereen. Gewoon even zo alleen mogelijk zijn. In zijn eenzame dwaaltocht kwam hij terecht in zijn vaders jachthut in de uitgestrekte bossen van Wisconsin. Zonder plan of hoop nam hij er zijn intrek. Hij bleef er uiteindelijk een hele winter.

Na enkele weken te verkwisten aan televisie, bier en verdriet, besloot Vernon om toch maar een poging tot creativiteit te ondernemen. Zijn instrumenten – enkele gitaren, wat microfoons en een oude laptop – had hij inderhaast meegesleurd bij zijn vlucht uit Raleigh, en flarden muziek die hij in zijn depressie had verdrongen, kwamen terug bovendrijven. Al snel ontwikkelde hij een hels werkritme: meer dan twaalf uur per dag musiceerde hij als bezeten. Toen de dooi zich inzette in de lente van 2007 verliet hij de hut met negen songs, gebundeld als For Emma, Forever Ago.

De persoonlijke catharsis bleek enorm, maar Vernon was niet meteen overtuigd van de muzikale waarde. Pas halverwege 2007 besefte hij dat hij geen demo’s in handen had, maar een volwaardig album. De vijfhonderd stuks die hij aanvankelijk uitbracht, bleken een schromelijke onderschatting. Plots ging het snel voor Vernon, die het project pas in die periode Bon Iver doopte: eerst kleine blogs en dan grote muzieksites vielen bij bosjes in zwijm, en labels gingen op de blote knieën om de plaat te mogen uitbrengen.

Het blijft een verhaal dat smeekt om geromantiseerd te worden, maar beweren dat dat het enige is dat For Emma, Forever Ago zo’n hype maakte, zou de plaat flink wat oneer aan doen. Toch zal een groot deel van de charme voor altijd onlosmakelijk verbonden blijven met Vernons overwintering. Dat is om te beginnen al te merken aan de muziek, die werkelijk geïsoleerd klinkt, en waarin de buitenwereld enkel als herinnering bestaat.

Al bij de eerste akkoorden van “Flume” bevinden we ons voor het haardvuur van die blokhut, terwijl buiten in het laatste zonlicht zachte sneeuw valt. Het gitaarwerk is hier, net als op de rest van het album, bedrieglijk simpel en eerder traditioneel: het is altijd weer Vernons ijle falsetstem die naar de keel grijpt. Die keuze kwam er in zijn zoektocht naar een timbre dat de woorden de juiste emotionele kracht kon meegeven. Op hun beurt zijn die woorden het gevolg van een proces van klanken opnemen, afspelen, associaties noteren, en het resultaat opnemen. Rinse, repeat.

Zo kunnen cryptische zinnen als “only love is all maroon / lapping lakes like leery loons” (“Flume”) of “my mile could not / pump the plumb / in my arbor ‘till my ardor trumped every inner inertia” (“Lump Sum”) alleen ontstaan als alles wat extern is aan de ervaring weggeschraapt is. Dat Vernon zichzelf daarin zó ver verloor om die bevreemdende parels op te duiken, toont een indrukwekkende overgave aan zijn kunst.

Het refrein van “Re: Stacks”, waarvan de titel verwijst naar de stapels pokerchips waaraan Vernon z’n centen verbraste, heeft ook dat spel van klankassociaties: “on your back with the racks and the stacks as your load”. De strofes zijn hier dan weer meer bedachtzame poëzie, en ook “Skinny Love” is minder experimenteel van tekst. Niet onlogisch dat het zo tot het populairste lied op For Emma, Forever Ago uitgroeide.

Een andere tijdrovende klus die Vernons bezetenheid typeert, is de manier waarop hij laag na laag na laag aan vocalen opnam om tot een soort van koorgezang te komen. We horen ook sporen van het vaak verguisde autotune, dat (samen met vocoder) in Bon Ivers later werk een almaar prominentere rol zou gaan spelen en zijn voorlopige culminatie kende op 22, A Million (2016). Het instrumentale intermezzo “Team”, een uitloper van “Creature Fear” die naadloos bij die voorganger aansluit, is dan weer makkelijk over het hoofd te zien in het geheel. Toch heeft het zijn waarde als verademing in het emotionele kluwen van woorden.

Thematisch sijpelen vaak de isolatie en de vereenzaming door. Op “Re: Stacks” hallucineert Vernon bijvoorbeeld een kraai die hem naar de buitenwereld lijkt te willen lokken (“he’s dangling my keys / he even fakes a toss”). De pijn van zijn afzondering zit dan weer mooi verwerkt in “Blindsided”: “I cup the window / I’m crippled and slow / for the agony / I’d rather know”. Achteraf erkende Vernon ook dat het helemaal geen pretje was, in tegenstelling tot wat die romantisering zou doen uitschijnen.

Naast het ontroerende “The Wolves (Act I And II)” (“what might have been lost”) staat “For Emma” centraal in de herinneringen aan een verloren liefde. De song krijgt een curieuze profetische tint: “I toured the light; so many foreign roads for Emma, forever ago”. Het is alsof Vernon zichzelf toen al inbeeldde dat zijn gedachten zouden afdwalen naar zijn Emma wanneer hij in een hypothetische toekomst ergens ter wereld een podium zou gaan bestijgen. Later nuanceerde hij trouwens ook dat Emma meer een evocatie van liefdesverdriet is, “een pijn die je niet kan uitwissen”, dan een echt persoon.

Is de populariteit van de voornaam Emma in de Angelsaksische wereld schatplichtig aan For Emma, Forever Ago? Zou kunnen. Belangrijker is de onuitwisbare impact die de plaat had op de muziekwereld. Dat het ultieme moderne folkalbum niet eens gemaakt is door een artiest uit het genre, maar door een man die gewoon even eenzaam moest zijn, maakt die verwezenlijking nog straffer. Bon Iver is als project inmiddels al ver buiten de voegen gebarsten in zijn veelzijdigheid, maar de eerste keer blijft nog altijd de beste keer.

verwant

Lonnie Holley :: Oh Me Oh My

Pijn en leed klinken door op Lonnie Holleys zesde...

Beverly Glenn-Copeland :: Ever New (Reworked by Bon Iver & Flock Of Dimes)

Bon Iver en Flock of Dimes mogen hun natste...

#SO2020: Big Red Machine Ft. Michael Stipe :: No Time for Love Like Now

Je kan iets missen. Zoals onbezonnen op je fiets...

#So2020: Taylor Swift & Bon Iver :: Exile

Met de dubbele, in quarantaine geschreven en opgenomen, verrassingsflikflak...

Eindejaarslijstjes 2019

In 2019 hadden we over van alles te klagen...

aanraders

Bolis Pupul :: Letter To Yu

Bolis Pupul is al lang niet meer ‘de zoon...

Porcelain id :: Bibi:1

Ook wij moeten er soms aan herinnerd worden dat...

Coeur :: SHOW

Meer pompende beats. Meer duizelingwekkend Frans. Meer pure, feestelijke...

Talk Show :: Effigy

Het leven is een club waar al eens klappen...

Whispering Sons :: The Great Calm

Wat het Belgisch leger steeds meer nalaat, weten de...

recent

Zimmerman

17 maart 2024Rotown, Rotterdam

Zondagavond spelen Ivy Falls en Zimmerman in Rotown in...

Coeur :: SHOW

Meer pompende beats. Meer duizelingwekkend Frans. Meer pure, feestelijke...

The Smile

15 maart 2024Vorst Nationaal, Brussel

Er zit een goeroe verborgen diep in Thom Yorke....

Benni :: Make Me Blind

Vanuit het land van de eeuwige herfst bracht de...

Miek Zwamborn :: Onderling – Langs de kustlijn van Mull

Hoe maak je als auteur het landschap tot hoofdpersonage...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in