Oceania :: Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, Brussel

Voor vele aardbewoners heeft het vijfde continent, Oceania, een zweem van mystiek en mysterie rond zich hangen. We dromen weg bij paradijselijke stranden, weidse vergezichten, zon en intacte natuur. Tijd om de geschiedenis van dit nieuwe continent eens op orde te zetten, dacht men bij het Jubelparkmuseum, en ze wijdden een overzichtstentoonstelling aan de ontdekking, antropologie, migratie en leef- en kunstvoorwerpen van Oceania.

Ooit waren er drie continenten op onze aarde, en met Amerika kwam er een vierde bij. Nadien ontdekten we een vijfde continent met tienduizenden eilanden in het zuiden van de Stille Oceaan en we gaven het de naam Oceania. Dat is de geschiedenis gezien door een westerse blik: niets blijkt echter minder waar te zijn. De achttiende eeuw werd de eeuw van de exploratie van deze streken. Alleen stootten de ontdekkingsreizigers er op bevolkingsgroepen die er al 60.000 jaar geleden naartoe getrokken waren als een afsplitsing van de homo sapiens.

Terecht is een van de aandachtspunten van de expo het duiden van de eerste grote migratiestromen die onze mensensoort naar deze eilanden bracht. In een eerste zaal wordt minutieus gereconstrueerd hoe tussen 60.000 en 40.000 jaar geleden – op een moment dat het peil van de oceanen sterk gedaald was – aftakkingen van de homo sapiens vanuit Afrika naar de eilandengroepen in de oceaan trokken, en dit allemaal op een moment dat in Europa de neanderthalers nog bestonden. Een tweede grote migratiestroom kwam op gang tussen 3000 v.C. en 1200 n.C. wanneer boeren en veetelers van de Austronesische taalgroep de Stille Oceaan bereikten en in de negende eeuw n.C. zelfs het zuiden van het Amerikaanse continent bereikten. Oceania dient dus duidelijk voor Amerika geplaatst te worden in de chronologie van de continenten. De overgang naar de geschiedenis van de ontdekking van het continent als tweede aandachtspunt door de Bougainville, Magellan of Cook kan gemakkelijk gebeuren.

Een derde invalshoek is de indeling van het continent, haar antropologie, haar etnologie, haar talen. De geleidelijke verschuiving van de focus met een westerse indeling naar een inheemse indeling wordt goed geduid. Bijzondere aandacht is er hier voor de expeditie naar het Paaseiland van 1934-1935, gevoerd onder leiding van Paul Rivet (Musée de l’Homme) en Henri Lavachery (KMKG). Als spectaculair onderdeel wordt er hier ook een echte stenen mastodont van de bekende Paaseilandbeelden in een aparte ruimte getoond. Afmeting: drie keer een mens. De tentoonstelling besluit in een zaal waar in dialoog gegaan wordt met het oneindige, door dagelijkse gebruiksvoorwerpen, oorlogsobjecten, ritebeelden en de diverse gesteenten van het continent.

De expo weet zeker een continent verhuld in (westerse) mysteries te ontsluieren, maar nog altijd zien we alle voorwerpen, riten en objecten door een westerse bril. De expo stijgt moeilijk boven de traditioneel antropologische benadering uit. Het ontbreken van aandacht voor de huidige politieke en sociologische actualiteit van het continent helpt hier niet. De expo geeft een deel van de geschiedenis correct weer, maar verstrikt zich tegelijkertijd in een publicitaire campagne vanuit toeristisch standpunt. Er had meer ingezeten.

Oceania loopt nog tot 29 april 2018 in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in het Jubelpark in Brussel

7
www.kmkg-mrah.be/oceania

recent

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

Â¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...

verwant

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

Â¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in