De persfoto: sober blauw uitgelicht, twee mensen – maar daarover later meer. De groepsnaam: nu al twee platen niet langer idioot moeilijk genoteerd. De muziek: nog steeds onberekenbaar, maar nu op berekende wijze. Merill Garbus is aan een tweede leven begonnen, en levert een plaat af die veel wil zeggen, en dat dan ook maar doet.
“Muziek om op te dansen”. Zo werd de nieuwe Tune-Yards aangekondigd. Het is waar. Op zijn vierde plaat is het duo — jarenlange bassist Nate Brenner is nu officieel lid — rechtlijniger dan ooit. Op I Can Feel You Creep Into My Private Life — een titel die we liever niet te veel meer voluit uittikken — zijn de ritmes net dat tikje rechtlijniger. Al moeten we niet overdrijven: het is niet omdat het niet meer naar exotisme ruikt, dat het niet lekker mag tikken, ratelen en sissen.
Dansmuziek, als in: disco. Zo klinken de cirkelende strijkers van “Heart Attack” dat “Ack-ack-ack” gaat, als in: “eens zien of Billy Joel de rekening durft te sturen”. Ook de rollende baslijn van “Honesty” zit ergens in het New York van de vroege jaren tachtig, de diepe beats zoeken het richting het Detroit van een paar jaar later. “Colonizer”? House. “Who Are You?”: technosynths. We zeggen maar.
Stuk voor stuk zijn het sterke nummers, maar allemaal minder uitbundig, meer uitgepuurd, afstandelijker dan op eerdere platen. En toch past het ook naadloos in het oeuvre waar Garbus nu al bijna tien jaar aan bouwt. Alsof dat allemaal gemakkelijk is, jezelf out of the blue als dj boeken, en je plots aan de 4/4-beat over te geven. Tune-Yards doet het moeiteloos.
Het shaket, dus, maar zelden nog als het bananenrokje van weleer. “ABC 123” huppelt dan nog wel een eind weg, het is pas met “Private Life” dat de indianenstammen die Garbus’ keel op vorige platen bewoonden, eindelijk nog één keer losgelaten worden. Alsof het allemaal minder oké voelde dan vroeger om als blanke Amerikaanse zo aan de slag te gaan met alles wat niet-westers is.
En dat was ook zo.
Het is immers ook en vooral muziek om over na te denken, en daar wordt I Can Feel You… — jaja, ’t is al goed — hopeloos complex. Hopelijk bent u mee met een aantal actuele Amerikaanse discussies, want anders loopt u waarschijnlijk hopeloos verloren in deze plaat die rücksichtslos hete hangijzers als whiteness, de opwarming van de aarde, racisme, feminisme en Trump tackelt. Al goed dat de Brexit in de V.S. geen rimpels heeft gemaakt, of dat hadden we ook nog op ons bord gekregen.
“I called you up because I’d like to see it your way”: het tweespan “Coast To Coast” – “ABC 123” is een eerlijke poging om de brug te slaan tussen het progressieve Amerika van Garbus en de Trump-stemmer aan de overzijde. Maar het blijft moeilijk: “I know your language but I wish it were silence/ The seeds are sown in all the small acts of violence”, gaat het eerste. “My country served me horror coke”, het tweede. En dan: “No abstentions! Vote!”. Activistischer kan muziek niet worden. Of toch? Het wordt lastiger.
De zes maanden durende cursus over “Being White” heeft immers ook zijn vruchten afgeworpen. “I smell the blood in my voice”, zucht ze in “Colonizer”, meer essay dan nummer. Een paar nummers eerder gaat het van “All I know is white centrality”, en ergens knikt een docent goedkeurend dat zijn cursus verklankt is. Het is het nummer waarin alle onzekerheid samengebald wordt, en dat engagement haar eigen leven binnensijpelt. “I use my white woman’s voice to tell stories of travels with African men/ I comb my white woman’s hair with a comb made especially, generally for”, en je hoort iemand die twijfelt over de kern van haar muzikale bestaan tot nu toe.
I Can Feel You Creep Into My Private Life is een plaat die worstelt, met zijn omgeving, met zichzelf, met zijn invloeden, met een overgeërfd en aangepraat schuldgevoel. Onlangs schreven we al “Cultural appropration, schmultural appropriation”, we stand by that. Laat alstublieft iedereen zich inspireren waar ie wil, en haal Garbus uit haar twijfelknoop, hoe briljant het resultaat ook. Vraag het ons in december echter gerust nog eens, misschien begrijpen we het dan echt. Tot dan: acht. Onder voorbehoud, het kan meer worden.
