2017. Wat een jaar. Er leek maar geen einde te komen aan enerzijds sterke releases en anderzijds non-stop aankondigingen van nieuwe platen van grote namen (The War On Drugs, The National, Björk) of lang naar uitgekeken reünieplaten van pakweg Slowdive of Fleet Foxes. Toch zijn de meeste grote releases bij ondergetekende niet aan de ribben blijven kleven, het was eerder in de kantlijn van al dat grote geweld dat zich de interessantste muziek bevond: obscure shoegaze om bij weg te dromen, innemende orkestrale postrock, een rouwplaat die er zwaar heeft ingehakt en een onopvallende Amerikaanse folkplaat die steeds dichter op de huid ging zitten: we hebben ons dit jaar op muzikaal gebied zelden verveeld. Dat resulteerde in deze zwaar gecondenseerde top 20 met voor elk wat wils.
- Mount Eerie :: A Crow Looked At Me
Kortweg gezegd: de meest aangrijpende plaat die we dit jaar hebben gehoord. Phil Elverum van Mount Eerie bezingt voorzichtig, aarzelend en hulpeloos het grote verlies van zijn vrouw Geneviève Castrée die vorig jaar aan kanker overleed. De plaat klinkt lo-fi en intiem, niet meer dan een akoestische gitaar, een harmonium en een schuifelende drum. En dan zijn er Elverums openhartige songsteksten, bijna allemaal aan zijn vrouw gericht, vol herinneringen, onmacht en pijnlijke details van zijn dagdagelijkse leven met zijn jonge dochtertje. Een plaat die iedereen tenminste één keer in zijn leven gehoord moet hebben om iets van ons absurde, vreemde bestaan op aarde te begrijpen: dat heet dan essentieel. - Fleet Foxes :: Crack-Up
In tegenstelling tot zoveel andere reünies, is deze nieuwe Fleet Foxes veel meer dan zomaar een reprise van hun eerste twee albums. Robin Pecknold heeft zijn neigingen tot psych-folk, tempowisselingen en intrinsieke instrumentale passages nog verder doorgedreven op dit fantastische album vol contrastpunten, dissonantie, prachtige meerstemmige harmonieën en wervelende instrumentale passages. Het is een vaak verwarrend album dat langzaamaan doorsijpelt, dat schuurt en even emotioneel direct als soms moelijk te doorgronden is. Voor albums als deze, geschoeid op de leest van albums uit de jaren zeventig, is waarschijnlijk een aandachtsspanne vereist die voor onze multitaskende maatschappij een uitdaging is. Bovendien bezorgen nummers als “Keep Time On Me” of “Third Of May / Ōdaigahara” ons kippenvel en ontroering tot in het diepste van ons wezen. “Oh but I can hear you loud in the center / Aren’t we made to be crowded together like leaves?” Dat we het op dit moment ook niet weten. - Spinvis :: Trein Vuur Dageraad
Spinvis, ah Spinvis. Met Trein Vuur Dageraad heeft hij eindelijk de plaat gemaakt die al die jaren in hem verscholen zat. Dooraderd van de mooiste, zachtste melodieën, zoals op “Tienduizend Zwaluwen”, en prachtige miniatuurverhalen zoals “Stefaan En Lisette”. De arrangementen zijn warm als een lentedag in mei, de variatie tussen de nummers onderling houdt de spanning van begin tot einde vast en elk nummer lijkt een klein universum te omvatten, zoals “Dageraadplein” of het betoverende, mysterieuze “Artis”. De grens tussen de muzikant en de dichter was nog nooit zo dun als op dit album. Dit is het platonische ideaal van een Spinvis-album, een zalf op de open wonde die 2017 maar al te vaak was. - Elbow :: Little Fictions
Toegegeven, we zaten niet echt meer op een nieuwe Elbow te wachten. Na Build A Rocket Boys! en het ontgoochelende, maar half interessante The Take Off And Landing Of Everything waren we klaar om de band aan de kant te schuiven, hoe knuffelbaar we Guy Harvey nog altijd vinden. Gelukkig bewees deze Little Fictions het tegendeel. Ritmisch gezien is het Elbows meest progressieve, experimentele plaat dankzij een nieuwe drummer en baadt het hele album in een soort van warme gloed. Van melodieus en ouderwets innemend, zoals het veelgelaagde “All Disco”, tot het ambitieuze titelnummer “Little Fictions”, dat laat horen dat Elbow qua songschrijverij nog veel meer in zijn mars heeft. Om eerlijk te zijn: dit album kan zonder blozen naast The Seldom Seen Kid staan, het was hoe dan ook een van onze voornaamste muzikale steun- en toeverlaten dit jaar. Heerlijk album. - Joan Shelley :: Joan Shelley
Het is ons al een paar keer overkomen dat we een te kritische recensie weer moeten inslikken en dat is ook het geval met deze laatste van de in onze contreien nog altijd veel te onbekende Joan Shelley. Soms onthult de ware aard van een plaat zich niet in het strijdveld van recenseren in de week van de releasedatum, maar ontdek je de plaat pas echt in de maanden daarna. Zo was het ook met dit aanvankelijk eerder onopvallende kleinood van Joan Shelley, gezegend met een fijne maar trefzekere stem. Tot je plots ontdekt dat “The Push And Pull” wel heel erg diep snijdt, dat opstaan zonder “Where I’ll Find You” de kleur uit het leven zuigt en dat “If The Storms Never Came” belachelijk goed in het hoofd blijft hangen. Daarnaast is het ook fijn om folkmuziek te horen die niet van liefdesverdriet of oubollige beeldspraak doorspekt is, maar vooral de nadruk legt op empathie en inzicht in menselijke tekortkomingen. En dat met niet meer dan wat akoestische gitaren, een subtiele drum en een uitgekiende, gedetailleerde productie van Jeff Tweedy (van Wilco). Geen grote verhalen of drama, gewoon elf subtiele toevoegingen aan het canon van de Amerikaanse folk. - Lula Pena :: Archivo Pittoresco
Productief kan je de Portugese Lula Pena moeilijk noemen. Dit is haar derde plaat, zeven jaar na haar tweede, het net zozeer aanbevolen Troubadour. Wie Lula Pena kent, weet min of meer wat te verwachten: een eigenzinnige, eclectische mix van fado, chanson, blues, Sardijnse volksmuziek en nog zoveel andere genres, flarden uit gedichten en wereldliteratuur, gezongen in het Portugees, Spaans, Frans of Engels, aaneengewoven tot een complex Borgesiaans labyrinth waarin het prettig verdwalen is. Ook deze Archivo Pittoresco gaat op dat elan verder: de lichtjes trillende, rokerige stem van Lula Pena in combinatie met haar geniaal, divers gebruik van akoestische gitaar (de gitaar is net zoveel snaar als ritme) maken dit album bedwelmend en mysterieus. De dertien nummers vloeien in elkaar over tot er een soort van alternatief universum ontstaat waarin culturen, verhalen, ideeën en melodieën in elkaar overlopen, versmelten tot een complex geheel. Zoals collega (gp) al zei (en wie zijn wij om hem tegen te spreken?): “Uitnodigend, geduldig en van de wereld”. Om te koesteren. - Mark Kozelek with Ben Boye and Jim White :: Mark Kozelek With Ben Boye And Jim White
Toegegeven, de spoken (of shouten) word poetry die Mark Kozelek (die u van Sun Kil Moon zou moeten kennen) dezer dagen maakt, is niet voor iedereen. Dat geldt voor deze samenwerking tussen hemzelf, keyboardspeler Ben Boye en drummer Jim White evenzeer. Het punt is dat Kozelek pas klaar is met de tracks als hij ermee klaar is, dat duurt gemiddeld vijf, zes of bijna zeventien minuten in het geval van hypnotiserende afsluiter “The Robin Williams Tunnel”. Met gemak Kozeleks muzikaal meest experimentele, donkere plaat in jaren die op bepaalde moment teruggrijpt naar zijn slowcorejaren en daar met donkere gitaren en jazzy, wispelturig pianospel op verder bouwt. Daarnaast bevat dit album minstens twee nieuwe Kozelek-klassiers: “February Rain” en “Astronomy” waarop Kozelek laat zien wat voor meesterlijk verteller en songschrijver hij na al die jaren nog altijd is. - Big Thief :: Capacity
Het heeft even geduurd voordat dit tweede album van folkrockband Big Thief onder leiding van Adrianne Lenker een deel van onze top 10 uitmaakte. We hadden het eerst niet gedacht, maar nummer voor nummer heeft dit album ons hart veroverd. Het begon al met de meesterlijke vooruitgestuurde single “Mythological Beauty”, een empathische ode aan haar moeder vol rauwe, ongefilterde herinneringen aan haar kindertijd: weinig nummers die ons dit jaar zo diep hebben geraakt als dit. En dan waren er ook nummers als “Coma”, “Pretty Things”, “Shark Smile” of het bijna gewichtloze “Haley” die dit album mijlenver houden van een bleke kopie van Lucinda Williams of Cat Power. De brute eerlijkheid en de emoties die op dit album op het moment van opname verwerkt worden, grijpen vaak rechtstreeks naar de keel. Een band om in de gaten te houden, een humaan album om lang van te houden en vooral diep in de ogen te kijken. - Blankenberge :: Radiogaze
Om eerlijk te zijn: die Slowdive- en Ride-reünieplaten van dit jaar vonden we maar flauwe afkooksels van vroeger werk. Dit debuutalbum van een Russische shoegazeband, die hun naam aan de gelijknamige Belgische badplaats ontleent, raakt ons dan weer wel. De gitaren zinderen, worden door de modder gesleurd en zijn de basis voor hemelse, ijsblauwe open ruimtes met de flinterdunne stem van Yana Guselnikova, die als een meeuw hoog en ver boven het droomlandschap uitvliegt. Traditionele songs met refreinen zijn er op dit album niet te vinden, wel prachtige melodieën, dissonantie en contrasten. Dit album klinkt als een impressionistisch schilderij waarbij elke muzikant zijn eigen laagje verf aanbrengt om tot een gedetailleerd, veelgelaagd kunstwerk te komen. Een droomeiland waarop het fijn vertoeven is. - Silent Whale Becomes A Dream :: Requiem
Grote kenners van het postrockgenre zijn we niet, maar deze plaat heeft zich op de valreep in onze top 10 opgedrongen. Deze vier nummers tellende dodenmars is een majestueus, uitgekiend epos vol wervelende ritmes, zeezieke gitaren en van wind en zout geërodeerde ambientdrones. Het is een plaat die zonder schaamte voluit voor schoonheid gaat, de luisteraar op de knieën tot genade dwingt. Of het nu de aan slowcore schatplichtige intro en opbouw van “Cor Contritum Quasi Cinis” is, of hoe datzelfde nummer opbouwt en terugvalt zonder explosief einde, maar toch over de hele lijn spannend blijft. Zorgvuldig gemixt, imposant gearrangeerd, golven van ambient afgewisseld door verpletterende gitaarlijnen: zo hypnotiserend en intens was postrock in 2017. - The Weather Station :: The Weather Station
De plaat waarop The Weather Station volledig volwassen geworden is. Naast Joan Shelley de Amerikaanse roots/folkplaat van het jaar, met een snufje indierock erbij voor de goede orde. Benieuwd waar Tamara Lindeman naartoe gaat. - Alvvays :: Antisocialites
Met gemak de meest meezingbare plaat van de hele lijst. Een plaat die lichtjes tipsy over met neonlicht bezaaide straten van een grote stad trippelt, vol gebroken harten en grote refreinen met genoeg verwijzingen naar Hüsker Dü, R.E.M. en shoegaze om de muzieknerd in ons tevreden te stellen. Heerlijk wild plaatje met ijzersterke popnummers. - Hiss Golden Messenger :: Hallelujah Anyhow
Hiss Golden Messenger is nog nooit zo dichtbij de glorieuze vroege jaren zeventig van Van Morrison gekomen als hier, een plaat vol liefdevolle verwijzingen naar de Meester. Lichtvoetig, ja, vrolijk ook, maar opnieuw vakkunde zoals we van Hiss Golden Messenger kunnen verwachten, een plaat vol spelplezier en Woodstock-sfeer. Hier werden wij in 2017 blij van. - Charnia :: Het Laatste Licht
Een epische, donkere trip van een Belgische sludge-blackmetalband. Een geniale, doordachte mix van postrock, black metal, sfeervolle drones en ambient. Sfeervol en dreigend, voor op een winternacht. Terecht door onze recensent (lh) “een van de mooiste Belgische platen van het jaar” genoemd. - Moses Sumney :: Aromanticism
Postsoul, als dat een naam mag zijn (vanaf nu dus wel, u hoeft ons hiervoor niet te bedanken). Een donkere nachtplaat gemaakt door een man die duidelijk in de knoop ligt met zichzelf en zijn relaties, en die ook duidelijk naar Joanna Newsom en Bon Iver geluisterd heeft. Experimenteel, goed doordacht, maar altijd sfeervol en intrigerend. - Amenra :: Mass VI
Of hoe het voelt om een mokerhamer tegen uw gezicht te krijgen, en daarna weer bij bewustzijn te komen. Geen gemakkelijke plaat dit, vol zelfpijniging, depressie en radeloosheid. Maar ook heel dicht bij The Swans. Maar dan metal. Wauw. - Ryan Adams :: Prisoner
Ryan Adams kan het nog altijd. Dit break-upalbum staat bol van de scherpe songs, of het nu “Doomsday” of het naar Tom Petty (R.I.P.) knipogende “Do You Still Love Me?” is. Akkoord, de teksten hadden hier en daar wat pittiger gemogen, maar Ryan Adams bewijst dat hij in deze tweede fase van zijn carrière zijn metier perfect beheerst en zich met beknopte platen als deze zo stilletjes aan bij de grote muzikanten van zijn generatie mag rekenen. - The National :: Sleep Well Beast
Donker, nors, kwaad, depressief. Misschien wel The Nationals moeilijkste plaat, één waarop ze ook vaak expliciet teruggrijpen naar het geluid van The Boxer. Wie echter vaak genoeg de duisternis van dit album durfde op te zoeken, ontdekte ook gaandeweg enkele van The Nationals meest experimentele, mooiste en gedurfde albums met nummers die zich plotsklaps als bloedzuigers aan het lijf hadden vastgelegd, zoals “Karin At The Liquor Store” en “Nobody Else Will Be There”, een The National-klassieker in wording. - Father John Misty :: Pure Comedy
Dat het leven op aarde allemaal niet zoveel voorstelt. Gelukkig hebben we pure satirici als Father John Misty om ons daar in gitzwarte jaren als 2017 met een brede glimlach en honingzoete stem nog eens op te wijzen. En uitstekende songs als “Leaving L.A.” of “Pure Comedy” te schrijven. - Sharon Jones & The Dap Kings :: Soul Of A Woman
Een plaat die bewijst dat soulzangeres Sharon Jones ons echt veel te vroeg ontvallen is, opgenomen met haar vaste begeleidingsband kort voor haar dood. Dat er nog altijd zoveel vuur was. Dat de nummers als een huis stonden. En die stem. Een plaat door en voor passionele mensen. Een ziel van puur vuur.
Omdat tien platen in een topjaar als dit toch een beetje te summier was, doen we er nog eens tien bij:
Daarnaast willen we ook nog even vermelden dat wij net zoals collega (gvdb) compleet verbijsterd waren door het liveconcert van Mount Eerie in de Brigittines op 11 november. Wat ons bijblijft, los van de verbijsterende nummers (waarvan melding gemaakt bovenaan in deze lijst): de hele zaal die na het concert ongemakkelijk en wat hulpeloos bleef zitten, niet goed wetend of ze nu zouden opstaan of niet. De mensen die achteraf buiten tranen stonden te drogen. Het glas wijn dat wij achteraf nog in Brussel hebben gedronken. Een concert dat ons nog lange tijd zal bijblijven. Daarvan moeten we meer hebben in 2018: meer openheid (open, open, open moet het zijn), meer menselijkheid, meer “waarachtig contact”. We wensen het u van harte toe in 2018.
