“Laat de waarheid niet in de weg staan van een goed verhaal”, zo luidt journalistieke regel nummer één. Voor wie in het leven van Nick Cave wil graven, gaat die stelling eveneens op. De muzikant, de schrijver, de kunstenaar, de mens, de mythe: ze lopen allemaal door elkaar en dat is prima zo. Auteur Reinhard Kleist tracht in de getekende biografie Mercy On Me dan ook geen objectieve waarheid neer te zetten.
Er vallen natuurlijk kritische kanttekeningen te maken bij de mythologisering van artiesten waarbij de waarheid, al dan niet met behulp van communicatiefiguren, in de juiste richting geplooid wordt. Er vallen discussies te voeren over hoe ver iemand daarin kan gaan. Is Seasick Steve over de schreef gegaan door zichzelf meer hobo voor te stellen dan hij is? Wat met Tom Waits en zijn zorgvuldig opgebouwd verfomfaaide imago? Of om de vermoedelijk grootste fantast uit de sector te noemen: wat te denken van Robert Zimmerman, die niet alleen voor zichzelf een andere naam verzon, maar tot in zijn autobiografie toe de waarheid behoorlijk fictionaliseert?
Bovendien kan de discussie nog verruimd worden naar de vraag: wat met andere artiesten die meegaan in die fluctuerende waarheid? Todd Haynes bijvoorbeeld, die I’m Not There draait, de non-biografie van Bob Dylan. Of Iain Forsyth en Jane Pollard die de handen in elkaar slaan met Nick Cave en een documentaire maken die, moest ze in opdracht van Kim Jong Un gedraaid zijn, gezien zou worden als propagandamiddel.
Cave is echter geen dictator, maar het knetterende brein achter een ontzagwekkende oeuvre, waarvan alleen al de eerste minuten van Tender Prey in staat zijn de benen onder het lijf van de luisteraar te slaan. Mag zo iemand meer? Als het de songs, de boeken en noem maar op ten goede komt: welja, waarom niet? Reinhard Kleist, die in het verleden ook al The Beatles en Johnny Cash in inkt vatte, trekt de lijn door en mengt Cave en zijn output tot een getekende biografie waar geen letter van waar is en geen woord in gelogen wordt.
“Je bouwt aan je werelden en bevolkt ze met mensen”, zegt het personage Nick Cave ergens in Mercy On Me, en dat vat het geheel mooi samen. De kleine Australische jongen die gebeten wordt door punk en, aangevoerd door de muzikale energie, het eerst in Engeland en vervolgens in Berlijn gaat zoeken, al is hem niet altijd duidelijk wat er gevonden moet worden. De zoektocht van Cave in de muziek, de liefde en het leven: het zit er allemaal in, verteld vanuit verschillende hoeken, geput uit de songs, de boeken en de scenario’s.
Het fragmentarische verhaal dat Kleist uit die gigantische bron perst, is monumentaal, heftig en stopt op tijd: Kleist houdt halt bij Push the Sky Away, waarmee de tijd de kans krijgt het drama dat Cave nadien te beurt viel een plaats te geven in zijn leven en oeuvre. Is dat een gemakkelijkheidsoplossing? Misschien, maar vermoedelijk de beste keuze, gezien het gewicht van het drama.
En dan, de olifant in de kamer: voor wie is dit boek? Toen Jim Jarmusch eindelijk Gimme Danger afrondde, was het voor Stooges-adepten een ontgoocheling. Veel nieuws viel er niet te rapen voor wie vertrouwd was met leven en werk van Iggy Pop en zijn band. Maar wat hadden we graag die groep leren kennen met die film. Idem voor Cave: hoewel een vaste waarde, voor velen nog onontgonnen terrein. Een betere duw in het universum van de man is bijna niet voor te stellen. Trappelen of verzuipen, en vervolgens de platen loeihard eindeloos laten schallen.
Wat Reinhard Kleist van plan is, is niet geweten, maar Nick Cave sluit Rock Werchter 2018 af.
