Met The Navigator is Alynda Lee Segarra ondertussen al aan haar zesde album toe. Het grote verschil met haar eerdere werk is dat hier de rootsmuziek van weleer op de achtergrond verzeild geraakt en dat ze er een persoonlijk, sociaal bewogen album van gemaakt heeft.
Het levensverhaal van Segarra leest als een hedendaagse avonturenroman. Ze werd geboren in een Puerto Ricaanse familie in de Bronx en groeide, door de moeilijke relatie met haar ouders, op bij haar tante en nonkel in een gezin waar de tijd was blijven stilstaan in de jaren ‘50. Op haar zeventiende trok ze het huis uit en al liftend en zwartrijdend op treinen reisde ze gedurende een paar jaar door de Verenigde Staten om uiteindelijk in New Orleans te stranden. Daar richtte ze Hurray For The Riff Raff op waarvan Segarra het enige vaste lid is. Op The Navigator is er overigens geen sprake meer van vaste muzikale partners als Yoshi Perlstein, maar bestaat de groep onder andere uit een hoop percussionisten en een trio doo-wop zangeressen.
Met The Navigator brengt Alynda Lee Segarra haar meest persoonlijke album tot nu toe uit. Tegelijk is het een album waarop ze niet alleen haar eigen ervaringen neerpent, maar waar ze ook een beeld schetst van hoe het is om als hispanic in de VS te leven in deze bewogen tijden. Het album is een soort half-autobiografische bildungsroman. In twee bedrijven wordt het verhaal van Segarra’s alter ego Navrito Milagros Negron verteld. In het eerste deel — de eerste zijde op de vinylversie — gaat het over het opgroeien in een Puerto Ricaanse wijk in een niet bij naam genoemd New York (“Living In The City”, “Hungry Ghost”). Uiteindelijk ontmoet Negron een medium (“The Navigator”) die haar in contact brengt met haar voorouders. In het tweede deel maakt Negron een tijdreis van veertig jaar en stelt ze vast dat haar oude wijk (“Rican Beach”) en appartementsgebouw (“Fourteen Floors”) het slachtoffer is geworden van stadsvernieuwing en -herwaardering die de oorspronkelijke bewoners verjoeg. Uiteindelijk komt het tot een oproep tot verzet (“Pa’lente”).
Muzikaal is het album een eclectische hutsepot waarbij de tussen bepaalde nummers verspreide straatgeluiden en het terugkerend navigator-thema het album doen aanvoelen als een logische eenheid. The Navigator gaat van gospel en doo-wop (“Entrance”) via aan Bowie en de vroege glamrock schatplichtige rock (“Living In The City”) over pianoblues (“Life To Save”) tot aan Patti Smith verwante punkrock (“Hungry Ghost”). Maar evengoed van somptueuze strijkers (“Nothing’s Gonna Change That Girl”) tot intimistische kleinoodjes (“Halfway There”). Ook prominent aanwezig zijn de Caraïbische ritmes: Cubaanse son, salsa en Puerto Ricaanse bomba. De rootsmuziek van haar vroeger werk is hier ver te zoeken. The Navigator is als muzikale smeltkroes een weerspiegeling van het leven in New York.
Hoewel het album van een consistent hoog niveau is, zijn er toch twee nummers die er zowel muzikaal als inhoudelijk bovenuit steken. “Rican Beach”, met zijn zwoel en verleidelijk percussieritme, is een state of the union voor hispanics in de huidige Verenigde Staten (“And they left us to die / On Rican Beach”). Het is het enige nummer waarin ze expliciet refereert aan de politieke actualiteit (“Now all the politicians / They just squawk their mouths / They say “we’ll build a wall to keep them out”). In contrast met “Rican Beach” is “Pa’lente” een oproep om niet bij de pakken te blijven zitten, om eenheid te vormen en het heft in eigen handen te nemen. De titel is afkomstig van het krantje van de Young Lords-activisten die in de jaren ‘70 opkwamen voor de rechten van de Puerto Ricaanse minderheid. Als een opzwepende oproep tot verzet gaat het van een ingetogen pianoballad crescendo tot een uitbundig slot.
Het moet geleden zijn van Paul Simon’s onderschatte Songs From The Capeman dat een regulier folkalbum nog zo beïnvloed was door traditionele Puerto Ricaanse muziek. Maar waar Simon keek met de blik van een buitenstaander, krijgen we hier een zicht van binnenuit. Het is een album geworden waarop Segarra in het reine komt met haar herkomst, trots put uit de cultuur van haar voorvaderen en dat in een periode waar men in de hoogste regionen van de Amerikaanse politiek met minachting naar haar bevolkingsgroep kijkt. The Navigator is een album dat Alynda Lee Segarra moest maken. En het is een album dat ze nú moest maken. De culminatie van haar zoektocht naar haar eigen identiteit, met urgentie en bewogenheid vastgelegd.
Op 28 maart treedt Hurray For The Riff Raff op in de Botanique.
