Buddha & Mind :: MAS, Antwerpen

We leven in jachtige tijden. Stress, burn-out en tijdgebrek zijn termen die we steeds vaker in de mond nemen. Wie wil ontsnappen aan de dagelijkse ratrace kan in het MAS terecht voor de expo Buddha & Mind.

De tentoonstelling heeft een interessante insteek: het verband tussen de hunkering naar stilte, rust en inkeer in tijden van stress en onze fascinatie voor meditatie, yoga en het boeddhisme. Bij het begin van ons bezoek moeten we onmiddellijk denken aan de uitzending van Van Gils & Gasten van 26 september waarin verschillende bekende Vlamingen kwamen getuigen over hun manier van onthaasten. Frank Focketyn vertelde over zijn zwemvijver, Ingeborg over haar meditatiecentrum en Wouter Torfs over mindfulness.
Het MAS speelt met deze expo dus in op een thematiek die erg actueel en herkenbaar is en koppelt die aan een mooie selectie boeddhistische kunstwerken en rituele objecten.

De focus van Buddha & Mind ligt op een reeks van 54 miniatuurschilderijen waarin het meditatieproces van een Tibetaanse monnik voorgesteld wordt. Deze bijzondere reeks werd in de achttiende eeuw vervaardigd om een Mongoolse prins de meditatieprincipes van de boeddhistische stroming van het Vajrayana aan te leren. De miniaturen zijn in het hart van de tentoonstelling gepresenteerd. Als bezoeker wandel je langs verschillende hangende wanden en krijg je door deze opstelling stap voor stap, miniatuur per miniatuur, inzicht in het proces dat de monnik tijdens zijn meditatie doorloopt. Elke voorstelling is van een minutieuze en coloristische rijkdom en stelt andere oefeningen en visualisatiepraktijken voor. Zo is er bijvoorbeeld een miniatuur van de mediterende monnik die een caleidoscopisch regenbooglicht uitstraalt als hij zich een mandala, of representatie van de kosmos, voorstelt. Dergelijke gedetailleerde uitbeeldingen van een spiritueel proces zijn uniek, en dat alleen al maakt de tentoonstelling de moeite waard.

De vorm van meditatie die deze miniaturen uitbeelden is ingewikkeld en vraagt veel toelichting. De tentoonstelling zoekt daarom een moeilijk evenwicht tussen tonen en duiden maar slaagt hier niet volledig in. Het vergt wel erg veel inspanning van de bezoeker om de uitgebreide uitleg in de bezoekersgids te lezen als hij de voorstellingen, die anders ontoegankelijk blijven, wil begrijpen.

Mooi is wel hoe Buddha & Mind aantoont dat het vervaardigen van kunst als een vorm van meditatie beschouwd kan worden. Tijdens de eerste dagen van de expo kon men Tibetaanse monniken, die op secure wijze een zandmandala vervaardigden, aan het werk zien. Onverstoorbaar gingen zij op in deze oefening in aandacht en precisie.
Het kunstwerk creëren is voor hen een proces van loslaten, want als de zandtekening voltooid is, wordt deze weer vernietigd. Deze mandala is een iets langer leven beschoren en blijft te bezichtigen tot aan het einde van de tentoonstelling. Terwijl de monniken aan het werk waren, bleven de meeste toeschouwers gebiologeerd kijken naar de meditatieve nauwkeurigheid waarmee de zandmandala gestalte aannam en verstilden ze voor een moment. De kracht van dit kunstwerk zit in dit effect dat het op de toeschouwer heeft en maakt het tot het hoogtepunt van de tentoonstelling.

De expo eindigt in een donkere zijruimte waar projecties van stilteplekken in Antwerpen op groot scherm getoond worden. De bezoeker kan daar een meditatieoefening van mindfulnesscoach Edel Maex beluisteren. De oefening biedt een deugddoend tegenwicht voor de eerder aan bod gekomen vorm van meditatie. De luisteraar hoeft gelukkig geen ingewikkelde visualisaties, zoals op de schilderijen afgebeeld staan, te maken. De opdracht is alleen om met “een open, open aandacht” in het leven te staan. Deze oefening is van een treffende eenvoud, maar is toch zo moeilijk vol te houden in de hectiek van het alledaagse leven.

Het MAS is erin geslaagd om met Buddha & Mind een tentoonstelling neer te zetten met een uniek aanbod aan kunstwerken die boeddhisme en spiritualiteit aanschouwelijk maken. Wie de stilte zoekt, zal die in deze expo ongetwijfeld even kunnen vinden en iets van de open, aandachtige houding meenemen wanneer hij zich terug in het drukke Antwerpen begeeft.

Buddha & Mind loopt nog tot 19 maart 2017 in het MAS, Antwerpen.

7.5
Release:
2016
http://www.mas.be/nl/BuddhaMind

recent

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...

verwant

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in