De riolen van het internet stonken zelden zo hard dan toen de trailer van deze Ghostbusters-reboot opdook. Trolls wereldwijd voelden zich blijkbaar zwaar in het kruis getast omdat Bill Murray, Harold Ramis, Ernie Hudson en Dan Aykroyd voor de gelegenheid vervangen zouden worden door vrouwen en haalden dan ook hun scherpste, meest doordachte argumenten uit de kast, zoals: “Ain’t no bitches gonna bust no ghosts!”
Die hetze, die wansmakelijke herinneringen opriep aan de reacties op John Boyega in de trailer van The Force Awakens (“Een zwarte stormtrooper, dat kan toch niet!”), maakte van de nieuwe Ghostbusters meteen een onwaarschijnlijk ijkpunt in de hele discussie over seksisme in de filmindustrie en daarbuiten. De perceptie van de prent werd er ook door gekleurd: er werd geen recensie gepubliceerd die de furore niét vermeldde (inclusief deze, natuurlijk) en wat meer is, recensenten wilden zo graag bewijzen dat ze géén seksisten waren, dat ze de film opvallend mild aanpakten.
En dat terwijl Ghostbusters anno 2016, als je heel de seksisme-kwestie even wegdenkt, écht geen goede cinema is. De haters hebben, ironisch genoeg, meer gewicht gegeven aan een productie die normaal gezien binnen de vijf seconden zou zijn afgeschreven als gewoon weer een zoveelste ongeïnspireerde cash-in op de nostalgie naar de jaren tachtig. En dan nog één die er sowieso nooit zou zijn gekomen mocht er nog een kans hebben bestaan op een sequel met de originele cast – wat gezien het overlijden van Harold Ramis en de onverschilligheid van Bill “val mij niet lastig tenzij je Wes Anderson bent” Murray geen optie meer was.
Maar goed, ter zake dan maar. Het vernieuwde Ghostbusters-team bestaat uit de neurotische wetenschapster Erin (Kristen Wiig), haar luidgebekte collega Abby (de onvermijdelijke Melissa McCarthy), de enigmatische Jillian (Kate McKinnon), die de hele film lang weinig meer doet dan grijzend met haar voeten op haar bureau zitten en Patty (Leslie Jones), die in de New Yorkse metro werkt en gerekruteerd wordt wanneer ze daar in aanraking komt met een spook. De dames voeren aanvankelijk theoretisch onderzoek naar het paranormale, tot er plots overal in de stad echte geesten opduiken. Dat blijkt de schuld te zijn van een schlemiel die zijn trauma’s wil afreageren door New York te overspoelen met ectoplasma.
Dat is het wel zo’n beetje, en dat is niet veel. De originele Ghostbusters en zijn sequel waren niet meteen kanshebbers op Oscars voor het beste scenario, maar ze vertelden wel traditionele, samenhangende verhaaltjes, met een slechterik die fatsoenlijk werd geïntroduceerd en situaties die logisch op elkaar volgden. Specifiek in de eerste film slaagden Ramis en Aykroyd er in om hun personages te introduceren en vorm te geven zonder dat ze daarvoor de actie van hun film volledig moesten platleggen. Vergelijk dat met wat Paul Feig en coscenarist Katie Dippold hier doen: tijdens het eerste uur doen ze eigenlijk niets anders dan hun personages neerzetten in vignettes die uiteindelijk niet veel bijdragen aan de overkoepelende plot.
Er zijn zelfs momenten waarop Ghostbusters expliciet uit elkaar valt in losse sketches. Zo wordt Chris Hemsworth gecast als Kevin, de oliedomme secretaris van de dames, die niet eens weet hoe je een telefoon moet opnemen. Wat op zich een geinig staaltje gender role reversal is, maar in de praktijk aanleiding geeft tot een sequens van pakweg vijf minuten waarin de Ghostbusters een sollicitatiegesprek met hem voeren. Die sequens voelt aan alsof Feig simpelweg twee camera’s liet draaien en zijn acteurs heeft laten improviseren zoveel ze wilden. Er zitten een paar leuke grapjes in, dat wel, maar de film gaat op dat moment geen millimeter vooruit.
Pas na dat eerste uur vol losse flodders krijgen we een idee van waar die plot nu eigenlijk naartoe gaat en wie de slechterik is, en op dat moment wordt het overheersende gevoel er één van: “Oh. Dus dat is het dan? Dat is alles dat je kon bedenken?” Neil Casey speelt met voorsprong de minst charismatische villain in een grote blockbuster sinds Mathieu Amalric in Quantum of Solace en zijn plan is zo basic dat het nauwelijks de naam “plot” waardig is. Wat is zijn plan? Tja, hij haat iedereen en dus wil hij alle spoken van de stad tegelijk lossen. Tot daar de intrige. Het probleem is dat iedereen de premisse van Ghostbusters al kent – als je het publiek nog wil verrassen, ben je dus verplicht om de specifics van je verhaal een beetje fris en origineel te maken. We weten allemaal dat de dames op een bepaald moment op spoken gaan jagen – ze zijn de bloody Ghostbusters! – dus moet je vindingrijk zijn met de omstandigheden waarin ze dat doen. Maar dat is dan buiten Paul Feig gerekend, een man die in Bridesmaids en The Heat al meer dan genoeg had bewezen dat hij van verhaalstructuur geen kaas heeft gegeten.
Ook actieregie is niet Feigs sterke punt. Ghostbusters eindigt met een veel te lang uitgesponnen orgie aan CGI-effecten, die zonder gevoel voor timing of suspense over je heen waait. Feig kan geen spanning opbouwen en dus is hij afhankelijk van de afdeling special effects om hem het werk uit handen te nemen. Wie herinnert zich nog de finale van de eerste Ghostbusters? Het monster waartegen ze vochten, was tijdens de rest van de film grondig opgebouwd als een gevreesde tegenstander. Het concept van “crossing the beams” was op voorhand opgezet als iets dat ze nooit mochten doen en in de finale deden ze het toch – en dat heet dan suspense. Zonder er meer van te maken dan wat het maar was, was dat wel solide vakmanschap. Zo steek je een mainstream film in elkaar. Hier lijkt het allemaal nogal willekeurig, een overrompeling van effecten die narratieve incoherentie moet maskeren.
Dus nee, je hoeft geen seksist te zijn om Ghostbusters een sof te vinden. Wie echt feminisme in de cinema wil zien, kan terecht bij het verzamelde werk van Jane Campion, Chantal Akerman, Pedro Almodovar, Naomi Kawase, Kathryn Bigelow, Todd Haynes en nog vele anderen. Dat het zinvol is om ook in de Amerikaanse mainstream meer sterke vrouwen naar voren te brengen, klopt absoluut, maar laat dat dan gebeuren in films met een sterk script en een goeie regisseur. Niet in dit zouteloze doorslagje van een dertig jaar oude blockbuster.
