Luca Guadagnino mag dan schijnbaar gruwen van de huidige staat van de Italiaanse filmindustrie, de commercie en “het establishment”, maar hij mag zich desondanks stilaan rekenen tot het clubje van gerespecteerde, hedendaagse Italiaanse filmregisseurs, in het gezelschap van Nanni Moretti, Paolo Sorrentino en Matteo Garrone. Geen idee waar dat dédain tegenover de Italiaanse collega-regisseurs of die drang om buiten de lijntjes te kleuren vandaan komt, want zo anti-establishment zijn ’s mans projecten nu ook weer niet, en overeenkomsten met pakweg La Grande Bellezza van Sorrentino zijn snel gevonden .
Met A Bigger Splash, losjes gebaseerd op de Franse klassieker La Piscine, bouwt Guadagnino in elk geval inhoudelijk verder op thema’s waar hij al mee flirtte in Io Sono L’Amore of in mindere mate Melissa P. – hij exploreert seksuele driften, verboden liefdes en verlangen. Een cultureel verantwoorde Temptation Island dus, met een zelfverklaarde outcast in de regiestoel.
De setting is deze keer het het idyllische Italiaanse eiland Pantellaria. Marianne Lane (een in Raf Simons getooide Tilda Swinton), is een wereldberoemde rockzangeres die doet denken aan David Bowie, PJ Harvey en Chrissie Hynde. Vanwege zware stemproblemen mag ze enkele weken niet praten en neemt ze een noodgedwongen vakantie, samen met haar jonge vriend Paul (Matthias Schoenaerts). Veel meer dan thuis naakt rondlopen en elkaar bepotelen hebben ze niet te doen, tot de hyperactieve Harry Hawkes (een schitterende Ralph Fiennes) samen met zijn jonge, sexy dochter Penelope (Dakota Johnson) hun rust komt verstoren door zichzelf in hun villa uit te nodigen. Harry is een succesvolle muziekproducer die naast een professionele ook een amoureus verleden deelt met Marianne, en op zijn zachtst gezegd er een libertijnse houding op nahoudt.
Marianne, Paul en Harry dragen alledrie een woelig verleden met zich mee: naast de lakens deelden Marianne en Harry samen een drugsverslaving (hoe zou je zelf zijn als beroemde muzikant), en Paul heeft een alcoholprobleem en een mislukte zelfmoordpoging achter de rug. De jonge Penelope daarentegen ontdekte pas een jaar geleden dat ze Harry’s dochter is, en wordt verliefd op alles wat mooi is. De onderlinge relaties tussen de hoofdpersonages komen geleidelijk onder hoogspanning, waardoor hun ware aard naar boven komt.
Dat onze landgenoot Matthias Schoenaerts, die zijn personage overigens uitstekend en met veel ingehouden passie neerzet, meespeelt zal voor sommigen allicht al reden genoeg zijn om hiernaar te gaan kijken, maar het is Ralph Fiennes die hier de show steelt. Fiennes, die ons de laatste tijd blijkbaar graag zijn komische kant laat zien (zie ook The Grand Budapest Hotel en Hail, Caesar!), smijt zich met veel aanstekelijk enthousiasme in elke seconde screentime die hij krijgt. In alle scenes waarin hij te zien is, eist hij de volledige aandacht op, en laat hij de Britse gereserveerdheid die veel van zijn personages normaal gezien typeert achterwege.
Tilda Swinton, die al eerder met Guadagnino heeft samengewerkt, heeft de moeilijkste taak van allemaal: vanwege de stemproblemen van haar personage kan je haar hele tekst gerust op een een Post-It schrijven. Die beperkingen moet ze zien te compenseren door hoofdzakelijk te acteren met gezichtsuitdrukkingen, en zodoende toont ze nog eens wat voor klasbak ze is. Dakota Johnson’s personage daarentegen, heeft te weinig fond. Ze acteert degelijk (het is godzijdank geen nieuwe 50 Shades of Gray geworden), maar maakt algemeen genomen weinig indruk. Dat de hoofdrolspelers al zeker terugkomen in Guadagnino’s nieuwste project, een remake van Dario Argento’s klassieker Suspiria, toont in ieder geval aan dat deze vier wel degelijk wat chemistry uitstralen.
Dat de protagonisten heel verschillende persoonlijkheden hebben wordt gedurende een schitterend eerste uur goed uitgespeeld door Guadagnino, die een knap,evenwicht bewaart tussen de getormenteerde Schoenaerts, de flamboyante, hedonistische Fiennes, Swinton die aan de verleidingen probeert te weerstaan en Johnson die zich aan het zwembad op een verleidelijke manier wat afkerig houdt. De vier pionnen worden in het eerste deel op een intrigerende manier in positie geplaatst, maar Guadagnino slaagt er niet in dit niveau de hele film vol te houden. Sommige flashbacks waren niet echt nodig, en personages worden uiteindelijk wat te weinig uitgediept.
Door de locatie te verplaatsen naar een afgelegen eiland dicht bij de Afrikaanse kust worden ook, zij het vluchtig, hedendaagse problemen aangesneden zoals immigratie en wordt het gevoel van isolement versterkt.
Guadagnino is een uitstekend stilist en brengt de vleselijke geneugten, zonovergoten natuurlijke pracht en Fiennes’ gedans sierlijk in beeld, hoewel er soms gerust wat meer op de rem geduwd mocht worden (niet élk visueel ideetje moet daadwerkelijk uitgevoerd worden) – zelfbeheersing is ook een mooie deugd, die er voor zorgt dat de visuele showmomenten die overblijven, ook effectief impact hebben. De point-of-view shots en het gebruik van de reflecties in zonnebrillen zijn gelukkig schaars, maar komen desondanks geforceerd over.
Naast uitvoerig te refereren naar Deray’s La Piscine, Rossellini’s Viaggio in Italia en de muziekscene uit de jaren ’70 en ’80, is de titel A Bigger Splash overigens een grote knipoog naar het gelijknamige schilderij van Popart-kunstenaar David Hockney. Maar waar Hockney zijn onderwerp bewust lijkt te ontwijken en kiest voor een impliciete benadering, overspoelt Guadagnino ons met de meest levendige en zelfs voyeuristische scenes, waarmee hij op de gevaarlijke koord balanceert tussen cinema en home videos, kunst en kitsch, melancholie en euforie.
A Bigger Splash is dus meer geworden dan een simpele remake van La Piscine. Guadagnino slaagt erin zijn stempel te drukken op deze overdaad van zon, muziek en blote bovenlichamen, waar jammer genoeg de nadruk ligt op cinematografische virtuositeit, ten koste van de diepgang. Het is dus geen foutloze film geworden en Guadagnino moet zich wat leren in te tomen, maar of hij dat nu wil of niet, de prent heeft hem definitief gelanceerd naar het grote podium en maakt ons in ieder geval benieuwd naar zijn volgende.
