Na lang wachten op de juiste film heeft Nils Frahm eindelijk gedaan waar hij met 100% zekerheid goed in zou zijn: een soundtrack componeren. En het resultaat mag er meer dan wezen.
“Eindelijk”, lezen we in het albumboekje van Victoria. “Eindelijk heb ik muziek voor een film gemaakt.” Het mag een wonder heten dat het nog niet eerder is gebeurd. Nils Frahm staat altijd garant voor zeer gevoelsmatige, enorm tot de verbeelding sprekende muzikale hoogstandjes met geen noot te veel. Perfect soundtrackmateriaal, zou je zo denken. Het heeft hem wat tijd gekost om op dat idee te komen, klinkt het ook nog. Nils wou de juiste film afwachten.
Die film, dat is Victoria geworden. Een Duitse thriller van regisseur Sebastien Schipper over een nacht in het leven van een jonge Spaanse vrouw Victoria. On a night out on the town — in Frahms geliefde Berlijn nota bene — leert Victoria vier jongeheren kennen. Die nemen haar mee op ontdekkingstocht langs het nachtelijke Berlijn. Allemaal behoorlijk onschuldig, tot het grondig fout loopt. De trailer ziet er alvast veelbelovend uit. Op het internationaal filmfestival van Berlijn in februari won de film nog de Zilveren Beer voor beste artistieke bijdrage voor het knappe werk van cinematograaf Sturla Brandth Grovlen.
En terecht waarschijnlijk. Victoria werd in één keer opgenomen, wat het tot een technisch huzarenstukje maakt. Een nachtfilm, in één langgerekte take opgenomen in Berlijn? Dat klinkt allemaal als ferme spek naar Frahms bek. Dus deed Frahm het allemaal nog eens over. “We plaatsten een groot scherm in het midden van de studio, vulden de rest van de zaal met microfoons en instrumenten en met de film in een loop sloegen we aan het improviseren, mijn goede vrienden en ik”, aldus Frahm. De zaal, dat was Studio P4 in het Funkhaus Nalepastrasse, de voormalige gebouwen van de publieke omroep van de DDR. Een zaal die zich uitstekend leent voor kamermuziek en kleine muzikale ensembles, en dus ook voor Frahms muzikale creaties. Zijn goede vrienden, dat waren ouwe getrouwen zoals celliste Anne Müller en violist Viktor Orri Árnason.
Creatieve geest, die Nils. Zoals altijd. En een beetje kunstig ook wel, ja. Maar is dat improviseren niet net de essentie van muziek maken? Het resultaat mag er alleszins weer meer dan wezen. Al zijn we bij de eerste luisterbeurt wel wat verrast. Geen zachte pianoklanken op opener “Burn With Me”, wel kurkdroge en duistere beats. Vreemd, denk je eerst. Maar ook slim natuurlijk. Je hoort niet wat je initieel verwacht, zoiets trekt meteen de aandacht. De beats zijn van DJ Koze, een bekende Duitse producer. Als je er de filmtrailer op nakijkt, is het achteraf gezien ook wel logisch dat de soundtrack begint zoals ie doet. Victoria staat nu eenmaal eerst volop te shaken op de dansvloer waar ze haar nieuwe vrienden tegen het lijf loopt.
Maar daarna is het echt volop vintage Frahm. Een soundtrack waar de piano het voortouw neemt, met een ijl klinkende cello en viool in de bijrollen. Frahms minimalistische composities laten andermaal ruimte voor intepretatie. Zo creëert hij ook de beeldspraak die nodig is voor een soundtrack. Hij heeft de film duidelijk heel goed gesnopen, lijkt ons. Een suite van desolate klanken. Duister. Eenzaam. Beangstigend. Het doet de (Berlijnse) nacht én de film alle eer aan. Je ziet Victoria zo de straten van Berlijn afschuimen. Het fijne eraan is dat je ook die défautjes van een liveopname hoort: een tikje van de cellostok tegen de kast, die droge plof als Frahm zijn pianotoetsen indrukt. Heerlijk is dat.
Dat Frahm de — naar zijn aanvoelen — juiste film heeft afgewacht om er zijn fijnbesnaarde composities onder te plaatsen, is wellicht typisch voor de jonge Duitser. Maar hij had het al veel eerder mogen doen. Frahm is een geschenk voor elke regisseur op zoek naar een magistrale soundtrack. Wij kunnen alleen maar hopen dat hij de smaak nu te pakken heeft.
