Er is leven na de cloud: ter verdediging van de fysieke drager

1653. Zoveel heb ik er officieel, volgens de onnavolgbare MyMovies-app – de enige leefbare manier die ik heb gevonden om een beetje het overzicht te bewaren. 1653 dvd’s en blu-rays, verzameld over een periode van ruwweg 15 jaar. Een muur vol. En eigenlijk begint de muur stilaan te klein te worden. (De foto naast deze blogpost is overigens niet mijn collectie, voor de duidelijkheid.)

Een aantal van die schijfjes zijn freebies, recensie-exemplaren die een verdeler me in de handen heeft gedrukt, maar het overgrote deel heb ik, zult u blij zijn te vernemen, netjes zelf betaald. En op een paar uitzonderingen na zijn het ook allemaal films. Ik heb nooit de neiging begrepen om lang lopende series op dvd te kopen; hoe goed Breaking Bad ook was, zouden er veel mensen zijn die op een bepaald moment van nul opnieuw beginnen aan die ruwweg 50 uur tv?

Niet zo lang geleden kreeg ik, niet voor de eerste keer en wellicht niet voor de laatste, de opmerking: “Waarom koop je die dingen nog? Je kan dat toch allemaal digitaal bekijken?” Een zin die door merg en been gaat, elke keer opnieuw.

Nostalgie vs gebruiksgemak

Ik snap het natuurlijk wel: digitaal heeft zijn voordelen. Je kan naar een film kijken op eender welk toestel, je kan een tienvoud van die 1600 films opslaan zonder een millimeter ruimte in je kamer kwijt te zijn en de kwaliteit is even goed. Je kan het bovendien ook bekijken vanuit het standpunt van de filmmakers: digitale distributie heeft er voor gezorgd dat heel wat onafhankelijk geproduceerde, kleine films toch ergens een publiek vinden. Op dit moment is Terry Gilliam bezig aan poging elvendertig om zijn gedoemde Don Quichote-project te realiseren, deze keer in samenwerking met Amazon – een excentrieke, sterk visueel georiënteerde filmmaker die nauwelijks nog reguliere bioscoopdistributie vindt en zich dan maar tot een digitaal platform wendt, waar hij allicht sneller een publiek zal vinden. Ik snap het plaatje. Maar toch hou ik niet alleen persoonlijk vast aan die fysieke drager, ik ben er ook van overtuigd dat dvd en blu-ray, in tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd, helemaal niet ten dode opgeschreven zijn.

Het eerste argument is een eenvoudige emotionele kwestie: ik zie dat zo graag op mijn kast staan. Een doosje met mooi artwork, dat je kan vastnemen en grondig bestuderen, dat heeft toch veel meer charme dan een ontastbare download?

Dat is irrationele nostalgie, misschien, maar onderschat de kracht van nostalgie niet. Nostalgie heeft de laatste jaren ook de LP doen herrijzen – een fysieke drager die de facto dood en begraven was, die eigenlijk enorm onhandig in gebruik is en vrij snel verslijt, maar die puur om nostalgische redenen een comeback heeft gemaakt van heb-ik-jou-daar.

Mooie doosjes

Nog belangrijker voor de echte filmfreak is de beschikbaarheid van special editions. Ik heb een – bijzonder knap vormgegeven – box van Blade Runner liggen met maar liefst vijf versies van die film, een commentaartrack en een making of-documentaire van drie en een half uur. Oké, de gekken die dat allemaal gaan bekijken zijn misschien niet dik gezaaid, maar ze zijn er wel en er is – tot op heden – geen download ter wereld die dat hele pakket kan bieden.

Voor de ietwat gevorderde cinefiel is het trouwens ook een fabeltje dat je alles kan vinden in die cloud daar. Netflix, de online catalogus van Telenet en Proximus, desnoods de iTunes Store, zijn vooral gespecialiseerd in mainstream-films. Mubi is een uitzondering, met een fatsoenlijke selectie wereldcinema, maar ook dat aanbod blijft beperkt. Als u nu het oeuvre van Kurosawa of Antonioni wilt inhalen, dan wens ik u veel succes om daar een (legale) digitale kopie van te vinden. Oké, illegaal vind je inderdaad zowat alles, maar ten eerste: dat mag tot nader order niet en ten tweede: die illegale kopieën zijn zelf rips van dvd’s en blu-rays. Dus ja.

In de VS en in Groot-Brittannië zien we bovendien steeds meer de opkomst van gespecialiseerde dvd-labels: het Amerikaanse Criterion brengt zorgvuldig gerestaureerde edities van internationale arthouse-klassiekers uit; het Britse Arrow, Shameless en 88 Films specialiseren zich in horror- en cultcinema; Second Sight brengt kwaliteitsfilms uit die stilaan vergeten dreigen te worden (denk aan Picnic at Hanging Rock en Heaven’s Gate), ook het BFI (British Film Instute) gaat voor de klassiekers en ga zo maar door. In veel gevallen gaat het om films die voordien niet of slechts zeer moeizaam te vinden waren op eender welk format, en die dan een luxe-behandeling krijgen, met netjes opgepoetst beeld en geluid en een resem extra’s.

Zonder omkijken de niche in

Het is daar dat de toekomst van de fysieke drager ligt: bij de echte liefhebber, die ervan houdt het fysieke object in zijn handen te hebben en die op zoek is naar meer gespecialiseerde titels waar de internetgiganten geen brood in zien. De dvd en blu-ray van vandaag is de vinylplaat van morgen – ze zullen wellicht enkel nog verzameld worden door echte fans (of door hipster-poseurs die zich graag zo voordoen), maar binnen die niche zullen ze wel degelijk de kans blijven krijgen om te groeien. Uiteindelijk zijn mensen geboren verzamelaars. Een dvd- en blu-raylabel dat zich nadrukkelijk positioneert als een te verzamelen collectie (met nummertjes op de rug en telkens een cover in dezelfde stijl, yummie!) zal dan ook altijd aanhang blijven vinden.

En de mainstream? De blockbusters waar iedereen storm voor loopt? Voor hen ligt de toekomst waarschijnlijk inderdaad in de cloud. De digitale markt gaat de komende jaren groeien tot ze die van de fysieke dragers overtuigend overtreft: voor iedereen die nog een dvd gaat kopen, zullen er waarschijnlijk tien mensen zijn die de film digitaal bekijken, zeker nu Netflix voor het eerst een model heeft geïntroduceerd in België waarin je geen aparte bedragen meer betaalt voor een individuele film of serie.

Elke dvd- en blu-rayrelease zal zijn bestaan in zekere zin moeten verantwoorden door iets aan te bieden dat een download niet kan geven, en de kans is klein dat de distributeurs van grote films die moeite zullen blijven doen als ze hun publiek toch massaal naar de digitale markt zien verschuiven. Waarom zouden ze nog tijd en geld steken in speciale dvd-edities als ze gewoon de film als dusdanig kunnen verkopen aan een digitaal platform? Alleen de gespecialiseerde labels, die specifiek op een nichemarkt mikken, zullen daar nog baat bij hebben.

Bijgevolg zal mijn dvd- en blu-raycollectie wellicht trager groeien, de volgende 15 jaar. Maar ze gaat er wel steeds mooier uitzien, met na een tijdje enkel nog de beste titels, die de best denkbare behandeling hebben gekregen. Fine by me.

recent

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...

aanraders

La Bête

De naam Bertrand Bonello laat misschien niet bij iedereen...

Dune Part Two

Na het opvallende succes (de film haalde een allesbehalve...

The Iron Claw

Regisseur Sean Durkin is een kei in het evoceren...

Human Forever

“Hoe ga je met dementerende mensen om?” moet plaats...

Dream Scenario

‘Nicolas Cage is de enige acteur sinds Marlon Brando...

verwant

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in