Top Tien
1. Under the Skin
Ondanks de stevige concurrentie torent Under the Skin met kop en schouders boven de concurrentie uit. Een bevreemdend cinema-experiment waarin regisseur Jonathan Glazer ons door de ogen van een schijnbaar gevoelloos buitenaards wezen naar onszelf doet kijken. Subliem ondersteund door de prachtige score van Mica Levi. Nadat we deze bekeken zag de wereld er een paar dagen heel vreemd uit.
2. Nymphomaniac, part I
Niet iedereen was even lyrisch over dit drama van Lars Von Trier, dat is wel het minste dat we kunnen zeggen. Maar laat ons alsjeblief naast de vele knipogen en dubbele lagen de schitterende scènes en de prachtige beelden niet vergeten. Die sterfbedscène! De montage naar het voorbeeld van een Bach-symfonie! Uma Thurman en de kindjes! Deel twee was een stuk minder, maar dat mag de pret niet drukken.
3. The Rover
Deze bijwijlen surrealistische trip doorheen een postapocalyptisch Australië had niet alleen ijzersterke vertolkingen van Guy Pearce en Robert Pattinson, maar ook een prachtige cinematografie en een slot dat insloeg als een bom. Na Cosmopolis de beste reden om fan te worden van R-Patz.
4. The Zero Theorem
Diepfilosofische sciencefiction (nu ja, het kind moet een naam hebben) van Brazil en Tideland-regisseur Terry Gilliam. Christoph Waltz is fantastisch als de eenzelvige Qohen, die wacht op een telefoontje dat hem de zin van het leven zal vertellen. Verscheen in ons land niet in de bioscoopzalen, maar is ondertussen wel in de digitale on demand catalogi te vinden.
5. Boyhood
Sterk geacteerd en mooi verfilmd Bildungsdrama waarin we een zevenjarig jongetje zien opgroeien tot een achttienjarige ‘volwassene’. Een eerlijke film over ‘Het Leven’ die zowel de schoonheid als de erg kleine betekenis ervan laat zien. Soms rauw, soms vrolijk, altijd ‘schoon’. Alleen kunnen we het gevoel niet van ons afschudden dat dat hele ‘over twaalf jaren opgenomen’ gedoe misschien toch een heel klein beetje een gimmick is.
6. The Grand Budapest Hotel
We zijn niet de grootste fans van Wes Anderson, maar met deze prachtige film weet hij wel te scoren. Prachtig gestileerd, een onwaarschijnlijke sterrencast die dan ook nog eens allemaal verrukkelijk staan te acteren en net genoeg camp. De vette knipoog naar Stefan Zweig kreeg u er gratis bij, goed voor uw intellectuele street cred.
7. Her
Een razend intelligent script, prachtig acteerwerk en een fantastische look. Met Her leverde Spike Jonze een beeldschoon drama af dat misschien wel dichter bij het heden staat dan we graag zouden toegeven. Naar het einde toe wordt het gedachte-experiment ingeruild voor een wat eendimensionaal drama, maar dat zullen we dan maar een schoonheidsfoutje noemen.
8. The Raid 2
Onze spiegelneuronen hebben dit jaar geen moment zo hard moeten werken als tijdens dit tweeënhalf uur durend knokfestijn. Fantastisch gechoreografeerd, prima in beeld gebracht, moordend tempo – deze film scoort op elk gebied waar ie op moet scoren. Beste actiefilm van 2014, zonder enige twijfel.
9. Blue Ruin
Fantastisch semi-debuut van Jeremy Saulnier dat niet alleen erg mooi in beeld gebracht is, maar ook de klassieke wraakthriller stevig in vraag stelt. Prima prestatie ook van Macon Blair, die hier zijn eerste ‘serieuze’ rol speelt. We zijn bijzonder benieuwd naar Saulniers volgende film, Green Room, die volgend jaar in de zalen moet komen.
10. Waste Land
Broeierige, intense thriller van eigen bodem. Een van de meest ambitieuze Vlaamse films sinds Rundskop en een bewijs van de ontzettende rijkdom van het Vlaamse filmlandschap. Verslapt naar het einde toe, maar dat bewijst enkel dat Pieter Van Hees misschien beter een co-scenarist in dienst neemt. Als regisseur is hij immers al top.
Vielen net buiten de top tien: The Wolf of Wall Street, Nightcrawler, A Most Wanted Man, 12 Years a Slave, Enemy.
Flop Vijf
1. Lucy
Een belediging van uw en mijn intelligentie. Het verhaal houdt nauwelijks steek, maar dat is op het einde wel het minste van je zorgen. Luc Besson vindt om één of andere reden dat hij zijn publiek als kleine kinderen moet behandelen. Soit, we worden nog altijd kwaad als we aan dit kreng denken. Bah.
2. The Amazing Spider-Man 2
We wisten niet dat het kon, maar deze is objectief slechter dan Sam Raimi’s Spider-Man 3. Nee, echt. Narratief en visueel een complete warboel. De plot vertoont meer gaten dan The Dark Knight Rises, nog zoiets waarvan we niet wisten dat het mogelijk was. Sony, doe ons een plezier een verkoop die licentie eindelijk aan Disney, dan hebben we volgende keer misschien een enigszins entertainende Spidey-film.
3. RoboCop
Symbooldossier voor elke slechte en overbodige remake, reboot of sequel die dit jaar uit de Hollywood-fabriek gerold is. Flauw flutfilmpje zonder identiteit, zonder ballen, kortom zonder al die dingen die het origineel één van de beste foute films aller tijden maken. Al is ‘RoboCop met een taser’ wel een mooie metafoor voor het soort compleet onschadelijk pseudo-entertainment dat we van Hollywood geserveerd krijgen.
4. Halfweg
Nog zo’n symbool. Voor de zoutloze romantische komedies die in Vlaanderen geproduceerd worden, deze keer. Ik begrijp dat we onze acteurs uit het stempellokaal moeten houden, maar kan dat ook met projecten die wel iets zinnigs te vertellen hebben? Of moeten we dan echt trots zijn op de ‘entertainment value’ (as if) van catastrofes als Flying Home en Plan Bart?
5. The Equalizer
Grote kans dat deze oersaaie prent de traagste wraakthriller is die we ooit gezien hebben. Met onvergetelijke scènes als ‘vigilante leest een boek’ en ‘vigilante geeft een collega dieetadvies’. ‘Vigilante hangt een huurling op met prikkeldraad’ is een zeldzame uitschieter, maar de twee lange, lange uren die eraan voorafgaan niet waard.
Speciale flop-vermelding: The Lego Movie. Een generische opsomming internetgrappen met een live action flutverhaaltje erbij. Staat niet in de flop vijf omdat het in wezen een lang uitgevallen reclamespot is. We vragen ons nog steeds af of Lego de ironie van het anti-corporatismeverhaaltje ècht niet inziet of dat de film gewoon één grote opgestoken middelvinger is.
En dan nog…
Doorbraak van het jaar: Jeremy Saulnier (Blue Ruin) en Pieter Van Hees (Waste Land) gaan in deze rangschikking nek aan nek, maar laten we ‘m toch maar aan Van Hees geven. Saulnier mag zich volgend jaar (nog eens) bewijzen met Green Room.
Meest overschatte film van het jaar: Ja, Guardians of the Galaxy was uitstekend entertainment. Neen, Guardians of the Galaxy is geen ‘nieuwe Star Wars’. Wie wil weten waarom we eigenlijk helemaal niet zo gelukkig zouden mogen zijn met deze film kan altijd op YouTube eens naar de ‘Honest Trailer’ van Screen Junkies gaan kijken. ‘Waar ga je anders naar kijken? DC-films?’ Spijkers met koppen.
Teleurstelling van het jaar: We kunnen hele bossen opzetten over waarom Sin City: A Dame to Kill for nog niet in de buurt van het origineel komt, maar daar is het niet het moment voor. Visueel sterk, maar het verhaal van Ava Lord en Dwight McCarthy (het sterkste verhaal in de comics) viel volledig in het water. Vooral door de creatieve luiheid die Robert Rodriguez de laatste tijd aan de dag lijkt te leggen, maar ook door de gruwelijke miscast van Josh Brolin als Dwight. Die man heeft het charisma niet om in een Sin City-film te spelen. En als er iets is dat die nieuwe verhalen bewijzen, dan is het wel dat Frank Miller zijn stylo stilaan aan de wilgen mag gaan hangen.
Tweede teleurstelling: het gebrek aan goeie horror dit jaar. Fingers crossed voor een Belgische release van The Babadook!
Beste acteur: Jake Gyllenhaal was tenenkrullend eng in Nightcrawler en Joaquin Phoenix heerlijk breekbaar in Her, maar de prijs gaat toch naar Philip Seymour Hoffman in A Most Wanted Man. Omdat het de laatste kans is, vooral. En ook gewoon omdat die woede-uitbarsting op het einde fenomenaal was.
Beste actrice: Scarlett Johansson speelde in Under the Skin en Her twee totaal verschillende rollen, maar presteerde in beide films ongelooflijk goed. Julliane Moore was hilarisch en misselijkmakend tegelijk in Cronenbergs Maps to the Stars. Marion Cotillard gooide haar hele fysieke uitstraling in de strijd in Deux Jours, Une Nuit. Wie van de drie nu echt het beste is, maakt u zelf maar uit.
Hetze van het jaar: Nooit gedacht dat er zoveel volk zat te wachten op Jurassic World. De rel om de huidskleur van de stormtrooper uit de trailer van Star Wars VII was ook vrij absurd.
Beste ingehaalde klassieker van het jaar: Naast de usual suspects (La Grande Illusion van Renoir, Dr. Strangelove van Kubrick, Les Diaboliques van Clouzot) een eervolle vermelding voor La Decima Vittima, een stijlvolle oefening in sixties-futurisme met Ursula Andress en Marcello Mastroianni als gladiatoren die elkaar opjagen voor geld en roem. Alsook: de twee seizoenen van Kulderzipken, want Hugo Matthysen verdient een standbeeld. Misschien zelfs twee.