Niet dat het leuk is op het moment dat je het meemaakt, maar een goed fiasco op tijd en stond kan voor creatieve mensen ook verfrissend werken. Het eens echt grondig en ontegensprekelijk verkloten, zodat je weer met je twee voetjes op de grond terecht komt en je ego een maatje of twee krimpt: het kan helpen. Voor het bewijs daarvan moet je niet verder zoeken dan Robert Zemeckis, die zich sinds de eeuwwisseling uitsluitend nog bezig hield met hoogtechnologische, maar narratief wezenloze filmpjes als Beowulf, The Polar Express en A Christmas Carol. Meer en meer kreeg je de indruk dat het Zemeckis geen hol uitmaakte welk verhaal hij vertelde, als het maar 3D en motion capture was. Zielloze technische showreels waren het, maar geen films.
Zemeckis kreeg echter het deksel onzacht op de neus toen hij Mars Needs Moms produceerde, een 3D motion capture extravaganza dat 150 miljoen dollar kostte om te maken, maar in de VS slechts 21 miljoen opbracht. In België werd hij niet eens uitgebracht. Zemeckis’ plannen om een remake te maken van de psychedelische Beatles-tekenfilm Yellow Submarine werden dan ook snel afgeblazen (god… zij… dank!) en de regisseur, die in vorig, mooier leven nog Back to the Future en Who Framed Roger Rabbit maakte, keerde terug naar de gewone, 2D live action cinema. Een tikkel nederiger, een beetje uit zijn lood geslagen misschien, maar net daardoor verplicht om het rustiger aan te doen met de zinloze techniek-om-de-techniek. De resulterende film, Flight, is nog steeds niet zijn beste, maar het is wel een terugkeer naar inhoudelijk gedreven dramatische cinema. En op zijn beste momenten is het zelfs een straffe film tout court.
Denzel Washington speelt Whip Whitaker, een piloot die sinds zijn echtscheiding aan lager wal is geraakt: hij zuipt als een Zwitser, snuift regelmatig een lijntje coke en rommelt met een stewardess (sorry, flight attendant) terwijl hij aan de telefoon aan zijn ex-vrouw uitlegt waarom zijn alimentatie te laat is. Tijdens een routinevlucht krijgt hij af te rekenen met een ernstig technisch probleem op zijn vliegtuig, en Whip moet behoorlijk heroïsche heksentoeren uithalen om de kist veilig op de grond te krijgen (ooit een commercieel vliegtuig ondersteboven zien vliegen?). Achteraf is hij heel even een held, tot een bloedtest uitwijst dat hij dronken was tijdens de crash landing. Er komt een onderzoek en Whip dreigt de gevangenis in te vliegen.
Het eerste uur van Flight doet meteen een comeback van jewelste verhopen. Washingtons personage wordt krachtig geïntroduceerd – een luizige hotelkamer, een kater die hij probeert weg te werken met cocaïne – en de lang uitgesponnen vliegtuigramp die de eerste akte van het verhaal uitmaakt, is schitterend in beeld gezet. Zemeckis’ cameraregie, zijn relatief eenvoudige maar effectieve beeldtaal en zijn goed gevoel voor tempo in de montage zorgen ervoor dat dit segment van de film haast perfect werkt. Wie heeft er motion capture nodig wanneer een simpele push in op Washingtons gezicht nadat hij een lijn coke snuift, zo intens is?
De centrale acteerprestatie van Washington helpt trouwens ook: na te veel films waarin hij hetzelfde bad ass-personage mocht neerzetten (en dus te veel ging vertrouwen op eenvoudige trucs – wenkbrauwen omhoog, wenkbrauwen omlaag) krijgt hij hier een genuanceerde mix van zelfwalging, arrogantie en teleurstelling te spelen en dat doet hem goed. Washington bouwt zijn personage zorgvuldig op, hengelt nooit naar sympathie, en durft gewoon onvergeeflijk zwak te zijn.
Dat is allemaal het eerste uur. Daarna echter, raakt de prent verzeild in de voorspelbare wateren van het alcoholismedrama. Whip probeert te stoppen met drinken, hervalt, zet zichzelf voor schut, duwt zijn vrienden van zich af, probeert nog eens te stoppen met drinken enzovoort. Langzaam maar zeker groeit het gevoel dat je naar een veredelde tv-film aan het kijken bent, wat ook niet verholpen wordt door nevenpersonages die te weinig uitgewerkt worden. John Goodman komt even langs voor twee scènes en hoewel hij, zoals altijd, geweldig is, lijkt hij wel in een andere film te zitten (hij speelt een soort van komieke, Zen-meester druggoeroe, maar dan in een film die daar absoluut niet op voorzien is). Don Cheadle speelt een advocaat die Whip probeert te verdedigen, en hoewel hij meer te doen krijgt, blijft ook zijn rol grotendeels functioneel. Kelly Reilly wordt geïntroduceerd als love interest, maar zij verdwijnt plots voor de derde akte van de film, wat een nogal gemakzuchtige ingreep van de scenarist lijkt om er voor te zorgen dat Whip alleen achterblijft. Enkel Bruce Greenwood krijgt nog een volwaardig personage te spelen, van wie je vermoedt dat zijn rol meer te betekenen heeft dan enkel zijn bijdrages aan de plot.
Je kan je ook vragen stellen bij de benadering van religie in de film. Zemeckis heeft altijd al een spirituele kant aan zijn persoonlijkheid en werk gehad, en die duikt ook hier regelmatig op. We krijgen een zwaar gewonde copiloot die extreem gelovig blijkt te zijn, en zelfs Don Cheadle spreekt regelmatig over de crash als een act of God. Maar welke conclusie Zemeckis daar nu uit wil trekken, is onduidelijk. Dat thema hangt daar gewoon een beetje te zweven, zonder dat er ooit iets reëels mee wordt gedaan.
Maar ook al bereikt Flight dan niet de hoogten die het eerste uur beloven, het blijft een grotendeels overtuigend drama, met een opvallend volwassen toon. Zowat alle films van Robert Zemeckis tot op heden waren PG-13, zeg maar “kinderen toegelaten”, in de VS. Deze is R-rated, wat inhoudt dat de regisseur op zijn minst een geloofwaardige context kan creëren waarin mensen roken, drinken, vloeken en sporadisch naakt rondlopen. Dit verhaal heeft dat nodig, en Zemeckis is voor één keer niet bang om daar voor te zorgen. Een halve comeback dus. Laten we het daar op houden. Maar net als een herstellende alcoholicus, is Zemeckis op de goede weg.
