De mannen van Citadelic organiseren uit de losse pols. Bij hen draait niet enkel de muziek rond improvisatie. Het festival aan de kiosk in het Citadelpark is al een paar jaar een prima excuus voor een lentepicknick, met een komen en gaan van toevallige passanten die even blijven hangen of met verontruste blik een ander wandelpad kiezen. De winterformule wil focussen op de muzikale fijnproever, de liefhebber van impro en freejazz die bewust voor de muziek komt. Toch spreekt ook hier de locatie, een middeleeuwse ridderzaal in de buik van het Gravensteen, tot de verbeelding. De mogelijkheid tot wijndegustatie en de prima Chileense keuken van El Negocito zijn leuke extra’s, al mogen deze bij een volgende editie nog wat beter uitgewerkt worden.
Dat het buikgevoel soms primeert op de rede, blijkt ook nu weer. Een festival op een doordeweekse winteravond laten starten om 17u30, zoiets krijg je in geen enkel businessplan verkocht. We waren dan ook benieuwd hoeveel volk er zou opdagen voor het openingsconcert van ¾ Peace, een trio met bassist BriceSoniano, pianist Christian Mendoza en saxofonist/fluitist Ben Sluijs. Dat blijkt al bij al goed mee te vallen. Sluijs is één van die Belgische muzikanten die al jaren meedraaien en waarvan je al te makkelijk vergeet hoe goed ze wel zijn. Een man met een breed muzikaal spectrum ook, gaande van de krachtpatserij van zijn eigen kwartet (met de extra sax van Jeroen Van Herzeele) tot de zoekende, impressionistische kamerjazz in duo met pianist Eric Vermeulen. ¾ Peace, eigenlijk een spin-off van de Christian Mendoza Group, sluit meer aan bij die laatste stijl.
Er wordt gekozen voor een volledig akoestische setting waarvan de mooi uitgebalanceerde, warme klank onder het gewelfde stenen plafond perfect tot zijn recht komt. Soniano zet met de strijkstok meteen de toon. De sfeer is introspectief, bijna sacraal. Ook Sluijs begint fluisterend op altsax en de piano van Mendoza klinkt meer klassiek dan jazz. Gaandeweg wordt de sfeer losser, wordt er meer geïmproviseerd. Ook dan blijft de mooie, trefzekere bas van Soniano het ankerpunt waarrond de melodieën gedrapeerd worden. Voor Jerome Kerns standard “Yesterdays” schakelt Sluijs over op dwarsfluit. Er volgt nog een uitbundiger, door Carla Bley geschreven “Jesus Maria” en met “Truth Is A Dangerous Matter” wordt een mooi punt gezet achter een bijzonder sterk concert. De groep heeft een eerste vinylplaat uit op El Negocito Records, doe er uw voordeel mee.
Sinds ze de wedstrijd Jong Jazztalent Gent wonnen, is het Nathan Daems Quintet een regelmatige klant op de Vlaamse podia. Naast saxofonist Daems (onlangs nog uitgebreid in Europa op tournee met het Jazz Plays Europe-project) maken o.a. ook de van De Beren Gieren bekende Fulco Ottervanger (toetsen) en Simon Segers (drums) deel uit van het Quintet. Als de presentator tijdens de voorstelling van gitarist Bart Vervaeck naar Marc Ribot verwijst, zijn de verwachtingen hoog. Helaas worden deze niet echt ingelost. De sound is uitgesproken elektrisch. Het groovy openingsnummer steunt op funky grootstadsritmes, maar dient ook als soundcheck. Spijtig.
Al te dikwijls komt het geheel rommelig en weinig gefocust over en een nieuw nummer klinkt nog te prematuur. Toch zijn er ook mooie momenten zoals het duet tussen de rafelige tenorsax van Daems en de gestreken bas van Sebastiaan Gommeren of de indrukwekkende klankengolven die Ottervanger geregeld uit zijn keyboards tovert. Na afloop van het concert komt de in het publiek aanwezige Louis Sclavis, die op vraag van Vooruit een paar dagen in Gent resideert, Fulco trouwens geïnteresseerd om uitleg vragen. Het ware potentieel van deze band komt alsnog bovendrijven tijdens het intense slotnummer, dit keer met Daems op sopraansax.
Daarna mogen Manolo Cabras & Basic Borg hun debuutcd I Couldn’t Be Sure voorstellen, tevens het eerste album van Cabras als leider. Met naast de bassist de eveneens uit Italië afkomstige pianist Matteo Carrus, de Spaanse drummer Oriol Roca en onze eigen zangeres Lynn Cassiers is de band internationaal getint. De aangekondigde, ook op de cd aanwezige saxofonist Riccardo Luppi moest helaas afzeggen en werd amper 24 uur voor het concert nog vervangen door Jeroen Van Herzeele.
Het klankenpalet is vanaf de eerste noten intrigerend. Er is de stevige basklank van Cabras, die de lijnen uittekent, maar even belangrijk zijn de individuele stemmen van de andere muzikanten. Naast de akoestische piano staat de elektronica van Cassiers. Het klankbeeld verschuift regelmatig van uitgesproken jazzy richting pop en terug. De nog jonge Lynn Cassiers zingt het ene moment voluit en loepzuiver om even later te gaan fluisteren of haar stem elektronisch te vervormen. Van Herzeele speelt een bijna zwoele nightclubsolo om daarna met Cabras uit te freaken tijdens een stevige lap geïmproviseerde freejazz. Toch komt het geheel nooit geforceerd over. Even dreigt het mis te gaan als tijdens de laatste minuten van het concert de elektrische versterking volledig wegvalt en de groep noodgedwongen akoestisch afrondt. Zo wordt het slot, waarbij Cassiers haar laatste lap tekst “Jump over the mountains” door een minimegafoon brult, nog ongewild grappig. Een terecht goed onthaald concert dat zeker ook een avontuurlijk poppubliek moet kunnen aanspreken.
Deze eerste Citadelic Winter wordt afgesloten door drie iconen van de Europese improvisatie en freejazz. Het Schlippenbach Trio is ondertussen zo’n 40 jaar actief. Zowel pianist Alexander von Schlippenbach, saxofonist Evan Parker als drummer Paul Lovens stonden in de jaren 1960 mee aan de wieg van deze muziekstroming. Al snel blijkt dat ze ook nu nog niets aan relevantie ingeboet hebben. De drie stemmen mogen dan evenwaardig zijn, toch is het in de eerste plaats de pianist die de muziek stuurt. Maar of we het nu hebben over het gepingel of de donderende clusters van von Schlippenbach, de unieke toon, frasering of circular breathing-techniek van Parker, de onvermoeibaar doorroffelende drums van Lovens, de flarden Monk of de intense improstukken, het concert laat zich nog het best samenvatten in één kort en krachtig woord: WOW! De eerste Citadelic Winter kon zich geen mooiere afsluiter wensen.
We duiken voldaan de koude nacht in, nu reeds benieuwd naar wat we in mei in het Citadelpark mogen verwachten. Lang leve het buikgevoel van Rogé!
