Nog één aflevering en de seksueel geconstipeerde vampieren van ‘Twilight’ mogen definitief hun boeltje pakken – een zoveelste cynische marketingoefening van Hollywoodiaanse boekhouders, die na de kerstperiode van 2012 officieel zijn nut bewezen zal hebben, en daarna rustig in de vergetelheid zal verdwijnen, zoals elk wegwerpproduct dat doet eens het opgebruikt is. Tot nu toe was het afwachten welke franchise de fakkel zou overnemen, maar het zou wel eens kunnen dat we hem met ‘The Hunger Games’ gevonden hebben. Niet dat deze generisch-dystopische actiefilm voor jonkies zo slecht is als ‘Twilight’, maar het blijft wel een inspiratieloos samenraapsel van invloeden, die vervolgens door een te brave PG-13-filter werden geramd. De respons van pers en publiek in de VS is overweldigend positief, dus naar alle waarschijnlijkheid zal de vooropgestelde serie van vier films er ook wel komen. Zullen wij er op zitten wachten? Laat ons zeggen dat onze handjes voorlopig nog niet nat zijn van opwinding.
Het verhaal speelt zich af in een toekomst waarin Amerika gekend staat als Panem, een land dat geleid wordt door het Capitool en verder onderverdeeld is in twaalf districten, genummerd op basis van hun armoedeniveau. (Wat inhoudt dat district 12 aangewezen is op jager-verzamelaar tactieken om regelmatig te kunnen eten.) Om een rebellie uit een grijs verleden te bestraffen, worden nog steeds jaarlijks “the hunger games” georganiseerd: uit elk district worden een jongen en een meisje van 12 tot 18 jaar uitgeloot, die deel moeten nemen aan een strijd tot de dood. De laatste die overleeft, is de winnaar. In district 12 wordt de piepjonge Primrose Everdeen uitgekozen, tot haar oudere zus Katniss (Jennifer Lawrence) zich opwerpt als vrijwilliger om haar plaats in te nemen. Mannelijk slachtoffer van dienst is Peeta Mellarck (Josh Hutcherson), die een niet-zo-heimelijk boontje heeft voor Katniss. De twee worden overgebracht naar het Capitool om daar te beginnen aan de death match, die – uiteraard – in zijn geheel live op tv wordt uitgezonden. Katniss en Peeta zijn vrienden, maar er kan maar één van de 24 deelnemers levend het strijdtoneel verlaten.
Die premisse is op zich al een cocktail van verschillende invloeden: ‘Battle Royale’ laat zich het duidelijkst opmerken, maar er zitten ook overtonen van Stephen Kings ‘The Running Man’ in de plot (overigens een boek dat ooit hilarisch verfilmd werd met Arnold Schwarzenegger, doch dit geheel terzijde), plus nog een stuk of wat andere verhalen. Het idee dat de gladiatorengevechten ooit letterlijk terug zullen komen in een ontaarde toekomst, is nu eenmaal een aantrekkelijk concept, dus wie kan het onze schrijvers en filmmakers kwalijk nemen dat ze die oude wijn regelmatig in een nieuw vaatje gieten? Het probleem is echter dat alle boeiende, of potentieel uitdagende aspecten aan dat verhaal, verloren gaan onder een overdosis kitsch en een terminaal gebrek aan lef.
De kitsch is het makkelijkste om aan te duiden: in het Capitool is het blijkbaar de gewoonte om rijkdom te tonen door zichzelf op te kleden als felkleurige vogelverschrikkers. Alle kostuums zien er uit alsof ze afkomstig zijn uit een psychedelische Studio 100-musical from hell – primaire kleuren branden bijna een gat in het scherm, personages lopen rond met blauw haar en baarden worden in vlammetjes geschoren. Speciaal, daar niet van, maar het ondergraaft het sérieux van de film behoorlijk. ‘The Hunger Games’ wil enorm graag een sombere dystopie zijn – inclusief zelfbewuste, wat al te voor de hand liggende sneer naar reality tv – maar steek daar dan ook geen Stanley Tucci in als hyperactieve cliché-presentator met blauwe coiffure.
Maar dan gaan de games van start, en gaat de film op een subtieler niveau in de fout. Om toch maar een mildere rating te krijgen in de VS – hoe meer prille pubers er mogen gaan kijken, hoe beter – wordt het geweld verstopt achter een desoriënterende shaky cam. Een groot deel van de tijd is het moeilijk om te zien wat er precies gebeurt wanneer de tieners elkaar te lijf gaan; goed voor de business, ongetwijfeld, maar wat een harde, confronterende film had kunnen zijn, wordt daardoor ook ontdaan van zijn tanden. En nog erger (mini-spoiler op komst): het scenario suggereert vanaf het begin bepaalde morele dilemma’s, die daarna uit de weg worden gegaan. Er kan maar één winnaar zijn, dus kan je zitten wachten op het moment waarop Katniss verplicht is om haar eigen vriend af te maken. Of dat schattige twaalfjarige meisje dat zo lief uit haar ogen kijkt. Hoe zal ze daarmee omgaan? Dat zijn interessante vragen, maar de filmmakers gaan die momenten telkens opnieuw uit de weg. Wanneer Katniss iemand doodt, doet ze dat louter uit zelfverdediging. Elke potentieel verscheurende keuze wordt haar uit handen genomen. Flauw, niet? Elke film zou verplicht moeten worden om op z’n minst de consequenties te trekken van zijn eigen premisse. Daar van gaan lopen is… nuja… laf.
Niks positiefs te melden over deze ‘Hunger Games’? Goh, hij is tenminste competent gemaakt, en terwijl je zit te kijken, zal je je allicht niet vervelen. Ook Woody Harrelsons bijrol als voormalig winnaar van de games, is best nog wel geestig (Woody Harrelson is àltijd geestig). De houterigheid van een ‘Twilight’ vind je hier niet, voornamelijk omdat Jennifer Lawrence een behoorlijk stukje kan acteren – ze draagt de film met een eindeloos charisma en een natuurlijke intelligentie die alles informeert wat ze doet. Maar goed, het feit dat het allemaal vaagweg onderhoudend voorbij zoeft en dat regisseur Gary Ross de juiste hoofdrolspeelster heeft uitgekozen, maakt er nog geen succes van. ‘The Hunger Games’ is the flavor of the month, niet meer en niet minder. Gelukkig is het wel een lekkerder smaak dan die van de fonkelende vampieren.
