Geweldenaar Mats Gustafsson zet de noisekoers onversaagd verder. Niet lang na One Bird Two Bird, een succesvolle samenwerking met Jim O’Rourke en Masami Akita (Merzbow), brengt Editions Mego een nieuw project uit met de Vin Diesel van de sax. Het ziet ernaar uit dat de Zweed sinds z’n verhuis naar Wenen steeds nadrukkelijker avantgarderegionen opzoekt, die de laatste spoortjes jazz vervangen door experiment voor geharde oren.
Het was natuurlijk al langer aan de gang. Je had Original Silence, het knorrende knopjesgedraai bij The Thing, het werken met Thurston Moore en Otomo Yoshihide, de machinale grooves van Fire! en de clash van jazz en elektronica bij Swedish Azz. Ook bij die band werd al samengewerkt met de Weense avantgardist Dieb13, die ook al raasde naast iconen van het vrije geluid als John Butcher en Phil Minton. Ook gitarist Martin Siewert is geen onbekende in het wereldje: hij vormde al een duo met Dieb13, maakte soundtracks aan de lopende band en was actief binnen de improvisatiescène van Wenen. De drie stukken die hier gepresenteerd worden, hebben soms de viscerale power van pakweg Wolf Eyes of het werk van volk als Oren Ambarchi, Nate Wooley of, dichter bij huis, Aderlating.
Alhoewel. De aanpak die hier gehanteerd wordt, is niet zozeer die van de instant overrompeling en de agressieve aanslag op het gehoor, maar die van de uitschakeling door accumulatie. Lagen en geluiden worden toegevoegd aan een basis die zo lang wordt verdubbeld, uitgezet en opgepompt, tot je plots beseft dat je blootgesteld wordt aan een soms versmachtende klankenvloed van ongewone tot hysterische frequenties waarvan de oorsprong vaak onbekend blijft. Opener “Fact” lijkt met z’n grommende golven en statische ruis aanvankelijk wel een transmissie uit het heelal, een samengaan van drone en noise waarin de gerekte noten van Gustafssons sax eerst de vreemde elementen zijn, maar gaandeweg steeds geslaagder verzuipen in het geheel.
Het gaat er steeds harder en agressiever aan toe, lomper en dreigender, tot je haast gaat geloven dat alles een eigen leven is gaan leiden, naar analogie met Maximum Overdrive. Zoals gezegd is (Fake) The Facts echter niet alleen geweld en auditieve aanranding, maar krijg je ook de tegengestelde beweging: die naar de stapsgewijze ontmanteling, een industriële striptease waarbij wordt gewerkt naar een uitgebeend braakland dat met een minimum aan decibels en ideeën nog altijd een domper op het gemoed kan zetten. Helemaal doordrongen van het besef dat onwennigheid zo’n sterk effect heeft als recht voor de raapse dreiging.
De cumulatieve aanpak wordt ook geslaagd uitgewerkt in het iets kortere “Rat”, dat steeds een ander idee op de voorgrond lijkt te stellen. En net als je denkt dat Gustafsson z’n bekende instrument overboord gooit, steekt die benepen reutel weer de kop op om even uit te halen en onverrichter zake terug te plooien in zichzelf, met zeurderige naweeën en zowaar aaibare gitaaraanslagen. Slotstuk “Zoom” is met twintig minuten de kolos van dienst. Hoewel hier opnieuw het hele gamma uitgestald wordt — van Gustafssons ruisende geblaas aan het begin tot de climaxwerking –, valt het wat in herhaling en ontbeert het de doordachte dynamiek van “Fact”, dat de veelheid aan indrukken het best uit de doeken deed.
(Fake) The Facts balanceert voortdurend in het niemandsland tussen een elektro-akoestische nachtmerrie, bevreemdende industrial/noise, dreigende drones en regelrechte sound art. Ideale kost voor wie luisteren naar Eraserhead even opwindend vindt als ernaar kijken.
De release is voorlopig enkel op vinyl en als download beschikbaar.
