”I love the colorful clothes she wears / And the way the sunlight plays upon her hair.” Met die zin werd de Smileprocessie in 1966 in gang gezet. Verder dan single “Good Vibrations” kwam het toen echter niet. Na achtereenvolgens Smiley Smile en Brian Wilsons Smile is hij hier eindelijk toch: Smile van The Beach Boys.
19 mei 1967: in Leuven staat een tweetalige universiteit, figuren als Tom Barman, Josh Homme en Tiga moeten nog geboren worden, Berlijn is een eiland in een land genaamd de DDR en Jacques Brel heeft enkele dagen eerder zijn afscheidsconcert gegeven. En in de VS worden de opnames van Smile, de twaalfde elpee van The Beach Boys, stopgezet en krijgt de mythe van een van de verborgen parels uit de muziekwereld alle tijd om tot ontwikkeling te komen.
Daardoor lijkt het bijna onwerkelijk de hoes vandaag in handen te houden. Maar het staat er écht: Smile, gevolgd door de woorden The Beach Boys. Al voegen het label en de liner notes aan die titel nog het woord Sessions toe. Los daarvan: dit is ‘m dus, Brian Wilsons “teenage symphony to God”, een project dat gestart werd in 1966 en de toen heftig woedende strijd tussen The Beatles en The Beach Boys in het voordeel van die laatste had moeten beslechten.
Draaide dat even anders uit. Goed, officieel bestaan The Beach Boys vandaag nog altijd. Maar Smile betekende net niet de ondergang van zowel de band als zijn toenmalige creatieve brein Brian Wilson, die hoe langer hoe dieper wegzakte in een spiraal van drugs en mentale problemen. Single “Good Vibrations” verscheen als warmmaker in het najaar van 1966, maar wat de triomfantelijke opvolger van Pet Sounds moest worden, belandde op de plank.
Het is te zeggen: een jaar later verscheen weliswaar Smiley Smile, niet veel meer dan een poging tot, en in 2004 bracht Brian Wilson solo Smile uit: een dat jaar opgenomen nieuwe versie van het op dat moment nog steeds op het schap liggende Beach Boysalbum.
Maar kijk: ruim 45 jaar nadat de opnamen van start gingen (eat your heart out, Axl Rose!), liggen de Smiletapes eindelijk in de winkel. En het moet gezegd: hoewel dit eigenlijk geen afgewerkt album is, geeft het toch (alleszins in de enkele-cd-versie) de indruk een vanuit het mixtapetijdperk bekeken best consistente plaat te zijn. Meer nog: dit album klinkt sprankelend en fris, niet slecht voor opnames die dateren uit een tijdperk toen een transistorradio nog als een wonder der techniek bekeken werd.
Al horen daar enkele bemerkingen bij: muziek uit de gloriejaren van The Beach Boys komt per definitie sprankelend over, daar bestaan wetenschappelijke studies over. Desondanks is Smile een plaat die aanvankelijk zijn plaats niet vindt. De stukken en brokken muziek die schijnbaar willekeurig op plaat gegooid zijn, hebben hun tijd nodig om samen te smelten tot een samenhangend geheel. “Child Is The Father Of The Man” en “Love To Say Dada” laten zich aanvankelijk allesbehalve vlot verteren en doen zelfs ietwat vreemd aan.
Maar als deze plaat al twijfels oproept, dan zijn het er van het soort dat binnen de kortste keren vanzelf verdampt. Smile is immers een schatkamer waar elke luisterbeurt weer nieuw fijns te ontdekken valt. Al volstaat de cd-versie met één schijfje ruimschoots: 19 songs en 8 bonustracks zijn heus meer dan genoeg. De vijf cd’s tellende versie is vooral een marktingmarteling bedoeld voor verzamelaars.
Of deze plaat het nu waard was om bijna een halve eeuw op te wachten? Moeilijk te zeggen voor wie er niet bij was in de jaren zestig. Smile behoort tot de fijnste muziek die we dit jaar te horen hebben gekregen, zoveel is zeker. Maar The Beach Boys blijven desondanks een nostalgietrip, een gezelschap dat herinneringen aan lang vervlogen en niet eens zelfbeleefde tijden oproept, een waar de good vibrations de belofte van een magische toekomst in zich dragen.
Al Jardine bevestigde in een interview vorige maand dat The Beach Boys, inclusief Brian Wilson, op tournee trekken. Daarbij zouden een vijftigtal concerten buiten de VS op de planning staan. Volgens Brian Wilson is daar niks van aan.
