Succesalbums zijn als een molensteen rond iemands nek: indrukwekkend om te zien, maar lastig om te dragen. Vraag het maar aan Josh “DJ Shadow” Davis die op 24-jarige leeftijd debuteerde met het weergaloze Endtroducing… om daarna van degelijk (The Private Press, 2002) naar ronduit zwak (The Outsider, 2006) af te zakken. Alle pogingen om zichzelf heruit te vinden ten spijt, kende het publiek maar een plaat: zijn debuut.
Dat het spook van Endtroducing… opnieuw opduikt bij The Less You Know, The Better ligt voor de hand (ook voor recensenten blijft het een ijkpunt), maar een belangrijke nuancering is meer dan op zijn plaats. Waar Davis in het verleden bijna krampachtig het eigen verleden (en prestatie) trachtte te negeren, lijkt hij nu vrede genomen te hebben met de eigen mijlpaal en gaat hij zelfs inventief om met de erfenis die hij achtergelaten heeft. Laat er echter geen misverstand over bestaan: The Less You Know, The Better is geen vervolg of doorslagje van Endtroducing…, daarvoor ontbreekt het op de plaat aan interne coherentie en kracht.
Voorsmaakje I Gotta Rokk maakte zoveel al duidelijk, de drie op de E.P. verzamelde nummers kenmerkten zich door afwisselend voor harde electro, soulvolle en springerige beats te kiezen. Het eclectische van de E.P. wordt nog voort doorgedreven op het album, waarop ook de drie eerder uitgebrachte nummers prijken en maakt meteen de sterkte en zwakte van de plaat uit. Op zijn beste momenten benadert het album immers het debuut, terwijl het tijdens zijn dalen nog niet aan de hielen van The Outsider raakt. Een intelligent omspringen met de tracks is met andere woorden aangewezen.
Bij de songs die zonder meer in elke zichzelf respecterende lijst behoren op te duiken, prijkt het abstracte “Tedium” mogelijk niet helemaal bovenaan, maar veel andere nummers zal het alvast niet voor zich moeten dulden, op de ongekroonde koningen “Circular Logic (Front To Back)” en “Enemy Lines” dan na. Ook de donkere parlando van “Give Me Back The Night” laat een DJ Shadow horen die eigenzinnig een eigen pad volgt. Het stevige en enige niet-instrumentale nummer “Stay The Course” (met Talib Kweli & Posdnuos) mag evenmin op het appel ontbreken. Dat de link met De La Soul door het optreden van Posdnuos voor de hand ligt, is niet geheel onlogisch, al draagt Shadows productie met een nadruk op de bas- en drumlijn daar niet weinig tot bij.
Het dromerige “Redeemed” zal volgens kwatongen ongetwijfeld klinken als een afleggertje van The Private Press, maar dat neemt niet weg dat DJ Shadow hier wel degelijk een klein pareltje aflevert. Idem overigens voor het soulvolle “Scale It Back” dat inderdaad schaamteloos naar de hitparades lonkt, zonder echter plat op de buik te gaan voor de commercie. Mogelijk overspeelt hij zijn hand in “Run For Your Life”, al zal het tezelfdertijd moeilijk worden onder de concurrenten iemand te vinden die (nogmaals) zo inventief met samples weet om te springen.
Het voortstuwende, rockende “Warning Call”, het naar metal neigende “Border Crossing” en het al eerder uitgebrachte electrorocknummer “I Gotta Rock” tonen in de eerste plaats de samplekunsten van Davis, maar blijven verder te veel op de vlakte om echt te overtuigen. Ook het afsluitende “(Not So) Sad And Lonely” lijkt iets te hard naar de stroop en zeemzoetigheid te grijpen (zo ook “Sad And Lonely”), om meer dan een bewonderend knikje van de productie uit te lokken. Kiezen voor de Deluxe-editie is overigens geen overbodige luxe daar het knappe “Def Surround us” samen met het psychedelische “Come On Riding (Through The Cosmos)” enkel op deze editie te vinden is. “Let’s Get It (Bass, Bass, Bass)” mag gerust genegeerd worden.
Dat DJ Shadow voor eeuwig en altijd met zijn magistrale debuut vereenzelvigd zal worden, staat buiten kijf. Net zo goed als het besef, dat hij nooit nog aan dit album tippen zal. Nieuwe platen dienen dan ook met een andere graadmeter afgemeten worden. Dat The Less You Know, The Better zelfs met die nieuwe ijkmeter niet de hoogste toppen scheert, heeft in de eerste plaats te maken met zijn wisselvallige karakter. De beste nummers stuwen de plaat naar de hoogste regionen, maar het zijn de winkeldochters die hem net zo goed genadeloos neerhalen waardoor het eindoordeel bij een “verdienstelijk en degelijk” blijft. “Flink, maar Josh kan beter” zou de schoolfrik in zijn eindrapport schrijven.
