Journalist DIRK STEENHAUT snijdt zich tweewekelijks aan de scherpste kantjes van de rockmuziek.
Het is wellicht een teken des tijds dat heel wat muzikanten uit het rockmilieu zich vroeg of laat op klassieke paden wagen. Jóhann Jóhannsson, Olafur Arnalds, Dustin O’Halloran, het zijn slechts enkele van de vele artiesten die zich tegenwoordig als echte componisten manifesteren en de ambitie koesteren werk te creëren dat de waan van de dag overstijgt. Zo iemand is ook de Grieks-Amerikaanse Christina Vantzou, afkomstig uit Kansas, maar al sinds 2003 opererend vanuit Brussel. Tot dusver was Vantzou vooral bekend als cineaste (ze regisseerde videoclips voor Sparklehorse en Dustin O’Halloran) en illustratrice (ze ontwierp platenhoezen voor onder anderen Sleeping Dog en A Winged Victory For The Sullen). Als beeldend kunstenares staat ze ook in voor de visuele presentatie van The Dead Texan, een muziekproject van haar vroegere wederhelft Adam Wiltzie. Maar sinds ze in 2007 deel uitmaakte van de live-band van Mark Linkous, kreeg ze almaar meer zin om ook haar eigen muziek te gaan maken. Na drie jaar ploeteren, komt ze nu eindelijk op de proppen met N°1, een fraai verpakte, instrumentale debuutplaat die vergezeld gaat van een dra op dvd te verschijnen film.
In stilistisch opzicht houden de tien composities op de cd het midden tussen ietwat sinistere ambient en hedendaags klassiek. In eerste instantie maakt Christina Vantzou haar elektro-akoestische muziek met behulp van een synthesizer, een sampler en een computer, maar met de hulp van Minna Choi werden de stukken gearrangeerd voor een zevenkoppig orkest met strijkers, hoorn, klarinet en fluit, waarna ze in San Francisco werden opgenomen met het plaatselijke Magic*Magik Orchestra. De elektronische component is echter niet verdwenen. Vantzou gebruikt immers ook gesamplede gitaren en stemmen, die het beeldrijke karakter van haar muziek nog verder aandikken.
De teneur van N°1 is overwegend donker en wellicht is de onbestemde dreiging in tracks als “Prelude for Juan” en “Adversary” ingegeven door Christina Vantzou’s fascinatie voor bovennatuurlijke verschijnselen, hallucinaties en bijna-doodervaringen. De nummers, waarin je zowel invloeden van Arvo Pärt als Klaus Schulze herkent, zijn bedachtzaam en meditatief en drijven voorbij als statige mistbanken. Het zijn drone-symfonieën die op de grens tussen intensiteit en abstractie balanceren. Vantzou maakt muziek om in te verdwalen die ook live niemand onberoerd laat. Dat kan u desgewenst zelf ondervinden op 26 oktober, wanneer ze, samen met de strijkers van Balmorea, concerteert in de Sint-Elisabethkerk van het Groot Begijnhof in Sint-Amandsberg.
Een muzikant die aanverwante muzikale terreinen exploreert, is Peter Broderick, een multi-instrumentalist uit Oregon die onlangs naar Berlijn is verhuisd. Hij betrekt er nu een appartement boven een pianowinkel, en het is in de zaak van zijn huisbaas dat hij de muziek schreef voor zijn nieuwe langspeler. Broderick, die een poosje deel uitmaakte van de live-bezetting van Efterklang en ook een plaat maakte met Horse Feathers, bedacht eerder al soundtracks bij dansvoorstellingen en kunstinstallaties, maar zijn jongste wapenfeit is de klankband bij Confluence , een documentaire van Jennifer Anderson en Vernon Lott over een aantal onopgeloste moord- en verdwijningszaken in Idaho rond 1980.
De plaat begint en eindigt met vocale nummers: het woordenloze “In the Valley Itself” wordt gedragen door een fraaie vrouwenstem en de folky afsluiter “Old Time” had probleemloos op het drie jaar geleden verschenen Home kunnen staan. De overige composities zijn gelaagde, instrumentale stukken, overwegend ingekleurd met keyboards, violen en gitaren. “The Person of Interest” neigt zelfs naar de majestueuze postrock van Godspeed You Black Emperor. Zoals wel vaker het geval is bij soundtracks, worden bepaalde thema’s en motiefjes regelmatig herhaald, wat bevorderlijk is voor de samenhang van het geheel.
Ondanks het omineuze onderwerp en de dramatische verhaallijn van de film, slaagt Peter Broderick er af en toe in een zekere lichtheid binnen te smokkelen, zonder de melancholische stemming die de dertien tracks domineert aan te tasten. Brodericks werk getuigt alweer van zoveel inspiratie, subtiliteit en finesse dat je nauwelijks kunt geloven dat de man nog altijd maar 24 is.
Idaho, paradoxaal genoeg gestationeerd in Los Angeles, behoort samen met Low, Red House Painters en American Music Club tot de grondleggers van de slowcorebeweging uit de vroege nineties, maar blijft tot op heden een goed bewaard geheim. Oorspronkelijk was het een duo, daarna groeide het een tijd lang uit een volwaardige band en dezer dagen is het een soloproject van zanger en songschrijver Jeff Martyn.
You Were A Dick is het eerste teken van leven van Idaho sinds het zes jaar oude The Lone Gunman. “I hope you don’t take it personally / That I disappeared like that”, zingt Martyn in de titelrack, verwijzend naar zijn lange afwezigheid. En hoewel er in muzikaal opzicht niet echt veel is veranderd, zijn alle ingrediënten die zijn muziek al negentien jaar bijzonder maken nog altijd intact. De artiest, die zich uitsluitend van zelfgebouwde viersnarige gitaren bedient, schrijft eenvoudige, introspectieve songs die het best werken wanneer het buiten donker en stil is, de bladeren van de bomen dwarrelen of het landschap met een vers sneeuwtapijt is bedekt. Opvallend is wél dat de songs op de achtste cd van Idaho vaker dan vroeger gedomineerd worden door piano, wat bloedmooie, glaciale fluisterliedjes oplevert als “Someone to Relate To”, “Weigh It Down” en “Reminder”.
Jeff Martyn schreef de jongste jaren veel muziek voor film en televisie en is een meester in de sfeerschepping. Hij weet de luisteraar dan ook met minimale middelen bij de lurven te grijpen. Een cello, een tuba, de achtergrondstem van Eleni Mandell, enkele loops, grofkorrelige schraapgeluiden of elektronische effecten: meer heeft hij niet nodig om je zijn wereld binnen te trekken. Dat Martyn doorgaans lethargisch en in zichzelf verzonken klinkt, alsof hij je zachtjes toezingt in zijn slaap, is, wat ons betreft, zeker geen bezwaar.
Na al die jaren zou het ons verbazen, mocht Idaho nog nieuwe zieltjes winnen. Daarvoor is zijn aanpak te klein en te genuanceerd. Maar wie traagheid niet als een zonde beschouwt, doet er toch goed aan You Were A Dick -voor één keer onthouden we ons van grapjes over de titell- niet aan zich voorbij te laten gaan.
- Christina Vantzou:: N°1, Kranky Records. www.myspace.com/christinaadam. Gratis download-track op: http://rcrdlbl.com/2011/02/11/download_christina_vantzou_11_generations_of_my_fathers
- Peter Broderick:: Music for Confluence, Erased Tapes. www.myspace.com/peterbroderick
- Idaho:: You Were A Dick, Talitres. http://idahomusic.com
