December 2010. De Music For Life molen draait op volle toeren en in een zwembad in de Antwerpse Seefhoek glippen muziekliefhebbers de kleedhokjes in en uit. In het met kaarslicht verlichte art deco gebouw worden vanavond geen baantjes getrokken. Integendeel. Dez Mona sleurt met warme tonen iedereen mee de diepte in.
Het is ondertussen welbekend dat de ongelooflijke vocals van Frateur een belangrijke rol spelen in de rauwe overtuigingskracht van Dez Mona. Maar meer nog is het een kwestie van aanstekelijkheid: de persoonlijke overtuiging waarmee de heren telkens opnieuw aan de slag gaan, is nu eenmaal opmerkelijk. Van een klassiek repertoire is geen sprake; Dez Mona bewandelt het pad van de Creativiteit, niet dat van die andere grote C, de Commercie. Terwijl op de achtergrond de soundtrack van een geheel eigen geluid — jazzy, theatraal, dramatisch, ontroerend — blijft afspelen, leidt het pad Dez Mona langs talloze disciplineoverstijgende oases. Niet zoals een popzangeres die eens van actrice zal spelen (of vice versa), maar vanuit een liefde voor en een geloof in schoonheid en Cultuur.
Na samenwerkingen met schrijfster Saskia de Coster, schrijversduo Emmanuel Lipp, en theatergezelschap AmuseeVous, is het dan ook niet geheel verwonderlijk dat Dez Mona voor haar vierde plaat geen genoegen nam met een reguliere studio-opname. In de plaats doken Frateur en Rombouts samen met BOX (Baroque Orchestration X) de repetitiekamers van de Singel in, namen ze schrijver Jeroen Olyslaegers, schilder Nick Andrews, ontwerpster Veronique Branquinho en lichtkunstenaar Jan Pauwels onder de arm en gingen ze samen op zoek naar het ultieme Gesammtkunstwerk: een opera, een plaat, een lichtspel, een boek… Laten we het voor de gemakkelijkheid een productie noemen — een productie met een naam haar heroïsche proporties waardig: Sága.
De essentie van Dez Mona’s inbreng draait uiteraard nog steeds om de muziek. Anno 2011 is het de samenwerking met BOX die extra kleur brengt in het zich steeds ontwikkelende geluid van Dez Mona. Met een traditioneel barokke instrumentarium, inclusief harp, klavecimbel, viola da gamba en een illuster genaamde ‘theorbe’ (wat eigenlijk gewoon een soort luit is), geven Pieter Theuns en de zijnen Sága een allesbehalve traditionele twist. Als een hoopvolle interlude stelt opener “Vandaag” de verschillende instrumenten nog rustig en bescheiden voor, maar schrik niet wanneer u halverwege de plaat, met name bij het eveneens instrumentale “Bright Life – Part II”, wordt uitgenodigd tot een middeleeuwse hofdans.
Verder hoeft u echter geen al te vreemde blikken te werpen. Geen stem is meer uitgelezen om zich in de zware en ietwat bevreemdende theatraliteit van de muziek te nestelen als die van Gregory Frateur. En om er zich soms eens met volle kracht bovenuit te persen. Van de stille overtuiging naar de lichte wanhoop in het muzikaal ergens tussen ijzersterk en zwartgallig laverende “A Part Of Our Hearts”; van betoverend rustig, naar hartverscheurend scherp, naar duistere voordracht in het met droeve strijkers bezaaide “She Is A Haven” — wat een stem!
Bovendien kunnen ook de klavecimbel van Tijs Delbeke en de jazzy contrabas van Rombouts het goed met elkaar vinden, ondanks het grote contrast tussen het aanhoudende getsjengel van de eerste en de diepe cool van de tweede. Opposites attract, zo blijkt nog maar eens. (Het gaat hier uiteraard om de instrumenten, niet om de muzikanten.) Zo houdt “A Part Of Our Dreams” er een fijne beat aan over, en verrast de indrukwekkende aria “Heavy Hearted Land” met een door klavecimbel begeleide contrabassolo.
Halverwege de plaat wordt het dramatische barokke karakter wat teruggeschroefd en wordt de weg vrijgemaakt voor een reeks ballads met een bescheidener, doch niet per definitie minder intens, voorkomen. “A Part Of Our Lives” en toppunt “A Part Of Us All” dienen zich met hun aanstekelijke refreinen aan als zelfverzekerde anthems. “Automated Sun” lijkt dan weer een instant Dez Mona klassieker, terwijl het lieflijke “Sága” na een plaat over zoektochten en omzwervingen een veilige thuiskomst biedt. Al was het onderweg duidelijk spannender.
Na voorstellingen op Flagey en in de Singel, voeren Dez Mona en BOX Sága nog op in de Vooruit te Gent (9 februari) en in de Stadsschouwburg te Kortrijk (9 mei).
