Breaking Bad

Daar zit je dan, als chemisch genie op je vijftigste verjaardag. Je had aan de wieg kunnen staan van een miljoenenbedrijf in de chemische sector. Maar in de plaats daarvan geef je les aan puisterige tieners op een weinig ambitieuze middelbare school, in de wetenschap dat je ellendige leven die veelbelovende toekomst die je altijd voor je had liggen nooit meer zal bijbenen. Als dat niet naar een midlife crisis ruikt…

Walter White (Bryan Cranston) is chemieleraar aan een middelbare school in Albuquerque, New Mexico. Om rond te komen doet hij na zijn uren ook de kassa in een lokale carwash. Zijn vrouw Skyler (Anna Gunn) is zwanger van een ongepland nakomertje en hun 16-jarige zoon Walter Junior (RJ Mitte) lijdt aan een milde vorm van hersenverlamming. Wanneer Walter te horen krijgt dat hij terminale longkanker heeft, neemt zijn leven meer dan één andere wending. Als Amerikaan zonder ziekteverzekering beseft hij maar al te goed dat een behandeling hem financieel zo goed als zeker de afgrond in zal jagen. En in het geval dat ze niet zou aanslaan – een meer dan reëel scenario – blijft zijn gezin bovendien achter met een hoogst onaangename financiële kater.

Op het feestje ter ere van Walters vijftigste verjaardag kruipt het spel langzaam op de wagen. Even nadien komt hij via via in contact met Jesse Pinkman (Aaron Paul), een oud-leerling van hem die zich met bedenkelijk succes op de crystal meth-markt beweegt. In vervoering gebracht door de gigantische money flow in de drugshandel en in de hoop zijn tanende zelfbeeld terug op een respectabel niveau te brengen, benadert Walter Jesse met een voorstel. Hij heeft de chemische knowhow om de beste crystal meth op de markt te produceren, Jesse kent het milieu; als ze nu eens samen een drugsduo zouden vormen… een succesformule! En zo, na vijftig jaar stijfburgerlijkheid, is het opeens no more mister nice guy voor de brave huisvader. Wat hij vroeger lankmoedig onderging, besluit hij nu vastberaden te betwisten, iets dat grote en kleine veranderingen in zijn leven met zich meebrengt…

In de States is ‘Breaking Bad’ te bekijken op ‘Mad Men’-zender AMC. Van het eerste seizoen werden door de scenaristenstaking de initieel geplande negen afleveringen gedwongen teruggebracht tot zeven, wat eigenlijk net iets te kort is. Gelukkig pikt het tweede seizoen aan exact waar het eerste stopt en telt dat wel 13 afleveringen. De serie van bedenker Vince Gilligan – in een ver verleden nog één van de producers van ‘The X-Files’ – is overzees (terecht) een gigantisch succes. Sinds haar ontstaan in 2008 heeft ze al genoeg Awards binnengetrokken om menig schoorsteenmantel op te tuigen. Van American Cinema Editors en Peabody Awards tot Satellite Awards en de onvermijdelijke Emmy’s – Bryan Cranston won die voor beste acteur in een dramareeks al driemaal op rij, Aaron Paul streek in 2010 die voor beste mannelijke bijrol op.

En inderdaad, de acteerprestaties zijn vetjes. Cranston zet op een grandioze manier de onpeilbare Walter White neer. Ook Anna Gunn en RJ Mitte (die ook in het echt aan hersenverlamming lijdt) overtuigen met bijzonder straffe prestaties. Aanvankelijk kost het je wat moeite om Aaron Paul serieus te nemen als Jesse Pinkman – laat ons het een overdosis white nigga noemen – maar doorheen de serie krijgt het personage zoveel diepgang dat je zijn homeboy-attitude anders gaat bekijken en uiteindelijk schroomvallig, maar vol bewondering leert waarderen.

Maar meer nog dan het puike acteerwerk is het de gedurfde vertelstructuur die ‘Breaking Bad’ op het hoogste schap plaatst. De serie experimenteert als geen ander met de verschillende manieren waarop je een verhaal kunt vertellen. De eerste aflevering zet meteen de toon met een bevreemdend geweldige openingsscène waarin Walter, enkel gekleed in een onderbroek, een gasmasker en schoeisel, hysterisch een mobilhome door de woestijn jaagt. Daarna volgt een lange flashback. In het tweede seizoen doet Gilligan hetzelfde maar dan anders. Aan de hand van een aantal flashforwards met surrealistisch aandoende zwart-witshots, die doorheen het seizoen geëchood worden, klopt hij de spanning steeds meer op in de aanloop naar de seizoensfinale. Maar het meest gedurfd zijn waarschijnlijk de drie Mexicaanse gitaristen die Gilligan op een gegeven moment opvoert als een anachronistisch Grieks koor om een narcocorrido ten berde te brengen, een soort typisch Mexicaanse drugsballade, waarmee hij de evolutie van het verhaal kort schetst. Totaal weird, maar het zijn zulke dingen die ‘Breaking Bad’ een eigen look and feel geven.

Andere sterke pluspunten zijn de fantastische beeldvorming en de atypische montagetrucs. Zo brengt Gilligan de cacti, de oranje rotsen en de verloren bosjes gras in de woestijn van New Mexico vaak in een soort postkaartperspectief in beeld waardoor hij op een prachtige manier een eigen sfeer weet te scheppen. Je proeft de tequila en voelt de latino middagzon op je tronie branden terwijl vlak boven je hoofd de wolken voorbijdrijven. Gilligan kiest er verder bijvoorbeeld ook voor sommige langere sequenties te versnijden om ze nadien bric-à-brac en met een enthousiaste soundtrack erdoorheen terug te verpakken. Kwestie van er voldoende tempo in te houden. Het resultaat is vaak niet minder dan geniaal.

Tot slot speelt ook de diepmenselijke aantrekkingskracht van een op het eerste gezicht vergezocht verhaal een rol in het succes van ‘Breaking Bad’. Wie kan immers beweren dat hij er nooit stiekem van heeft gedroomd de maatschappij een welgemeende middelvinger onder de neus te duwen en gezellig zijn eigen goesting te doen? Als je dan ook nog eens een politiek correct alibi hebt om mee te schermen, is het helemaal te mooi om waar te zijn. En dat heeft Walter. Het kapitalistische monster dat de Amerikaanse gezondheidszorg zelfs in het Obama-tijdperk is, is jaarlijks verantwoordelijk voor duizenden sociale slachtpartijen. Wie in zo’n klimaat wil overleven, moet soms de regels breken… Volgens de Franse criminoloog Lacassagne krijgt elke maatschappij het soort criminelen dat ze verdient. Met ‘Breaking Bad’ lijkt Gilligan dat devies met een vleugje humor en een tikje sarcasme te onderschrijven.

En hop, daarmee zijn we weeral op een filosofische noot geëindigd, zie.