Ninja Tune, 2011
PIAS
Iets neerpennen over ‘ISAM’ belooft een aartsmoeilijke opdracht
te worden. Amon Tobins muziek is doorgaans niet echt voor rede
vatbaar en structuren vallen er slechts moeizaam uit te ontwaren.
Het enige wat waarschijnlijk vast staat, is dat de Braziliaanse
bricoleur – dat is een compliment – in de voorbije tien
jaar zichzelf totaal heeft heruitgevonden. In 2000 draaide
‘Supermodified‘
nog volledig rond het herwerken van bestaande muziekstijlen in een
nieuw en opwindend hybride spektakelstuk. Jaar na jaar ging echter
voorbij en Amon Tobin leek bewust een stap achteruit te nemen om te
herbronnen. ‘Foley Room‘ uit 2007
was een eerste echte verrassing. De deejay begon bij de basis en
creëerde met eigen geluiden een volledig album.
Wat ‘ISAM’ brengt, gaat waarschijnlijk nog een stap verder in
het proces van muziek maken. Het geluid is abstracter en het geheel
voelt zelfs verwarrend aan. Toch zit er een duidelijke richting
achter de muziek. Amon Tobin ging ter voorbereiding van het album
aan de slag met Tessa Farmer. Wie? De naam klinkt u wellicht
onbekend. Farmer bespeelt namelijk geen instrumenten en van muziek
heeft ze waarschijnlijk weinig kaas gegeten. Als kind speelde ze
ongetwijfeld te veel in de tuin waardoor ze een fascinatie
overhield aan de leefwereld van insecten. Een taxidermist op kleine
schaal, die miniaturen creëert met kleine kadavers van vliegen,
bijen en allerhande wezens. Niet de meest dagdagelijkse hobby?
Ongetwijfeld de reden waarom Amon Tobin een bijzondere interesse
toonde in haar werk. De verwijzing naar het werk van Farmer beperkt
zich niet enkel tot de cover van ‘ISAM’, ook de twaalf composities
zijn doordrongen van a bug’s life.
Wie uit zijn jonge jaren een of andere fobie heeft overgehouden
aan insecten, laat ‘ISAM’ misschien beter links liggen. Want om
eerlijk te zijn, heeft Amon Tobin een verdomd goede poging gedaan
om de leefwereld van beestjes te vertalen in muziek. ’s Mans
capaciteiten met een draaitafel zijn indrukwekkend: van het
mysterieuze gezoem tot de pijnlijke steek. De Braziliaan brengt het
voortreffelijk tot leven en giet het allemaal in tracks.
Zijn vermogen om het schoonste en gruwelijkste in een
ooropslag te bevatten, blijft nog steeds ongeëvenaard.
De vraag die zich opwerpt, is of ‘ISAM’ in zijn grond wel een
muziekalbum is. De twaalf composities wijzen eerder in de richting
van een uit de hand gelopen experiment. ‘Journeyman’ bevat nog
flarden van wat een melodie kan genoemd worden en in de kleine
details schuilt ongetwijfeld een gigantische belevingswereld. ‘Goto
10’ is dan weer een volstrekt andere ervaring. Hardcore
dansmuziek of gewoon futurisme… moeilijk kiezen, maar door de
barrières blijft de luisteraar aan de zijkant staan. ‘ISAM’ brengt
zo veel verwarring te weeg, dat de genialiteit van het product
vergeten raakt.
Op basis van een aantal ogenblikken heeft Amon Tobin nochtans
een dijk van een schijf gemaakt. ‘Lost & Fond’ is een vage
reflectie van ‘Supermodified’. Flarden van een snarenspel,
doorweven met wat ooit een melodie is geweest. Amon Tobin is nog
steeds een meester van de bricolage. De combinatie van Latijnse
muziek, cowboyfilms, ambient en romantiek is hem niet vreemd. Een
muzikaal culminatiepunt ontspint zich bij ‘Kitty Kat’. Een
track met een duidelijke vorm, ritme en melodie, overgoten
met een experimenteel sausje. Twaalf composities op een dergelijke
niveau en je kan spreken van een voltreffer. Nu blijft het beperkt
tot een aantal zeldzame momenten van begeestering. De interessante
omwentelingen in ‘Wooden Toy’, ‘Night Swim’ en afsluiter ‘Dropped
from the Sky’ zijn verdienstelijk maar tegelijk een bevestiging dat
de slinger te ver is doorgeslagen.
‘ISAM’ laat de luisteraar verward en onaangeroerd achter. Het
concept is goed uitgedacht, de technische uitvoering doet nog
steeds verstommen maar het geheel heeft alle realiteitszin
verloren. Waar ‘Foley Room’ nog uitpakte met muziek die je de daver
op het lijf bezorgde, voelt ‘ISAM’ aan als een abstracte oefening
die niet diezelfde beroering kan teweeg brengen. Een aartsmoeilijk
album om tot in de puntjes van zijn technische rijkdom te
bevatten.
