AB, Brussel, 8 april 2011
Artiesten die hun doorbraak kenden in de jaren ’80, maar tot op
vandaag relevant blijven. Zo kan je de opzet van avond drie op
Domino #15 misschien nog het best omschrijven. De voorgestelde
affiche presenteerde drie wild divergerende projecten met diepe
wortels in de elektronica en de industrial. Als inleiding op een
avond van oude rotten was er een zeer hedendaags hybride
kunstproject uit eigen land, Intangible States.
Helaas kon ik niet op tijd in de AB raken om dit bij te wonen, maar
u zou zeker geen misstap begaan indien u de relevante naam even
googlede.
Wat kan een mens zoal opmerken op een avond als deze? Uiteraard
zijn er veel veertigers in de zaal. Wat zeg ik, er zijn veel
dronken veertigers in de zaal. Ze zijn gekomen om zich volledig uit
te leven op Meat Beat Manifesto, zoveel is meteen
duidelijk. Bij het aantreden van Jack Dangers gaat er een vonk door
de Ancienne Belgique, de dubstep- en breakbeats doen de rest. Het
is het begin van een wat verwarrende set die perfect illustreert
wat Meat Beat Manifesto al die tijd in leven heeft gehouden: de wil
om zich aan te passen. Ooit was dit duo iconisch, innovatief en
niet weg te slaan van de betere dansvloer met knallers als ‘Helter
Skelter’ die de dag van vandaag als een soort tijdcapsule fungeren.
Plots is het ook rond mij terug 1990, en daagt het dat deze track
toen best opwindend moet hebben geklonken.
Terwijl Dangers fluks tussen bigbeat en dubstep laveert, wordt
al snel duidelijk wat Meat Beat Manifesto anno 2011 zo’n
problematisch project maakt. Het is niet zozeer dat er door al de
aanpassingen geen lijn meer in deze set zit, want dat zou een
oneerlijk verwijt zijn. Wat wel in vraag kan en moet gesteld
worden, is of de gepresenteerde tracks niet meer neigen naar een
stijloefening dan een eigenlijke creatieve uiting. Wat ik hoor is
capabel gemixt en verpakt, doet de knieën smeken om
bewegingsvrijheid, maar na een minuut of veertig wordt de illusie
helemaal weggevaagd door een knagend geweten. Een kleine rondvraag
achteraf liet blijken dat de meningen over deze set erg
uiteenliepen, iets wat mij allerminst verbaasde.
Dan maar spurten naar de club, waar Cindytalk
al even van start is gegaan. De nieuwe (oude) aanwinst van Editions
Mego, Gordon Sharp genaamd, komt er zijn huidige muzikale driften
blootstellen aan een kleine schare enthousiastelingen (en een grote
groep hoofdschudders achteraan). Cindytalk zat in de jaren ’80 diep
in de onherbergzame vallei van postpunk en industrial. Vandaag de
dag blijft de gitszwarte lyriek over; Sharp heeft echter voor een
nieuw muzikaal jasje gezorgd. De ingrediënten: stem (die declameert
en zingt), gitaar en elektronische noisescapes.
Het uiteindelijke brouwsel was enigszins hypnotiserend, zolang u
het geroezemoes op de achtergrond kon wegcijferen. Sharps krachtige
stem raasde door de club terwijl de kabbelende noise nu en dan
aangescherpt werd met hard aangeslagen gitaarakkoorden. Puik werk,
dat wel, maar sonisch kon het helaas een stuk beter. Sharp had
gekozen vor aparte versterking voor stem en gitaar terwijl zijn
geprogrammeerde elektronica door het inheemse geluidssysteem werd
gepompt. in de praktijk zorgde deze keuze voor een onevenwichtig
geluid, wat vooral het vocale element benadeelde. Sharp staat
bekend om zijn verbose en apocalyptische teksten, vurige
verzen die helaas verdronken in de geluidsbrei. Desalniettemin was
de set zeker genietbaar en nu en dan zelfs begeesterend, maar dat
geluidstechnische problemen het volle effect belemmerden, is erg
jammer te noemen.
Dat het hoofdpodium deze avond voorzien was voor een zijproject,
zegt uiteraard genoeg over het gewicht dat in de schaal geworpen
werd. De muzikale boksmatch tussen Blixa Bargeld (Einstürzende
Neubauten) en Carsten Nicolay (beter bekend als Alva Noto), als
ANBB, leverde vorig jaar een onverwacht knappe
plaat op. Mimikry (uitgebracht op Raster-Noton) zou ook de
ruggengraat vormen van deze set, een krachtmeting tussen rauwe,
minimale elektronica en de maniacale stem en stijl van Bargeld.
Eerlijkheidshalve moet eigenlijk toegegeven worden dat – ondanks de
duidelijke aanwezigheid van Nicolay – Bargeld dit project naar zijn
hand lijkt te zetten.
Wat we uiteindelijk hoorden klonk in feite als het oudere werk
van Neubauten, gepromoveerd tot het digitale tijdperk. De beats
zijn hard, spaarzaam en doeltreffend, en alles wat niet op ons
gestel inbeukt is van een duister allooi. Als we de discografie van
Nicolay doornemen, lijkt de overblijvende IDM misschien nog het
best op wat hij presenteerde op UniTXT, een mengeling van ruis,
glitch en mathematisch precies gehamer. Ondertussen
declameert en zingt Bargeld in het Duits en Duitstalig Engels,
nooit bang om een vocaal effect (of drie) te hanteren.
Ook bij dit optreden speelden de toeschouwers een bepaldende
rol. Bij het aantreden van het jolige duo bleek er een wel zeer
lollig individu aanwezig. De man vond het nodig bij elk woord en
elke noot een ware oerkreet te slaken, al weet ik niet wat hem
bezielde om er dan na één nummer mee op te houden. Misschien was de
sociale druk toch net iets te groot. Voor het overige hing er
vooral een ongemakkelijke stilte, al groeide het enthousiasme
naarmate de set zijn einde naderde. Het is dan ook moeilijk
Bargelds aanstekelijk gegil te blijven weerstaan. Andermaal waren
de meningen verdeeld, maar dat Bargeld en Nicolay de toeschouwers
(kwantitieve) waar voor hun geld gegeven hebben, valt niet te
ontkennen. Mentaal werd er een nieuw blaadje van de kalender
gescheurd, en nog weerklonk de donkere woestenij in de Ancienne
Belgique.
De uiteindelijke evaluatie liet ruimte voor enkele – achteraf
gezien quasi onvermijdelijke – schoonheidsfoutjes. ANBB was zonder
twijfel het beste en meest regelmatige deel van deze vrijdagavond,
en hoewel het project vast snel uit het collectief geheugen zal
verdwijnen, weerhield dit Bargeld en Nicolay niet hun materiaal met
verve neer te poten voor een volgelopen zaal. Grote meneren zijn
het, en charismatisch ook. Hetzelfde kan gezegd worden over de
alomtegenwoordige dronken veertigers, hetgeen ik er – voor deze ene
keer – graag wou bijnemen.
