Wilde een vriendin haar amant onlangs eens trakteren op een
romantische cinemasoiree, wees de knakker haar voorstel na het zien
van de trailer van ‘Last Night’ plompweg af met de woorden: “Sjoe,
laat maar zitten. Als ge den trailer hebt gezien, hebt ge toch heel
de film gezien.” Gevolgd door wat gemompel dat verdacht veel weg
had van “Schenk mij liever nog een glazeke rosé in.” Want beschaafd
is hij wel, die gozer, perfect tweetalig en zo. Op zijn filmsmaak
valt doorgaans dan ook niet veel af te dingen: zo trakteerde hij in
een zelf ontworpen quotatiesysteem ‘Apocalypse Now’ en ‘2001: A
Space Odyssey’ uiterst terecht op een – jawel –
uitmuntendheidsster. Redelijk zwak dus, dat hij niet inzag
dat ‘Last Night’ nooit zo triviaal kon zijn als de trailer deed
vermoeden. De film is immers het regiedebuut van Massy Tadjedin,
die als scenariste van onder meer ‘The Jacket’ en ‘Leo’ al
duidelijk had gemaakt dat simpele verhaaltjes nu niet echt haar
taske thee zijn. Het was dan ook te verwachten dat er in ‘Last
Night’ meer aan de hand zou zijn dan in de doorsnee chick
flick en kijk: ’t is zowaar een zeer degelijk romantisch drama
geworden, met een uitgewerkt thema nog wel.
Toegegeven, de synopsis van ‘Last Night’ is verdacht banaal.
Michael (Sam Worthington) en Joanna Reed (Keira Knightley) zijn
zo’n jaar of drie getrouwd wanneer hun echtelijke geluk wat van
zijn glans begint te verliezen. De eerste, serieuze barsten komen
er na een sjiek personeelsfeest van Michael, waar Joanna
kennismaakt met haar hubby’s geile collega Laura (Eva
Mendes). Michael, de sloeber, had tot dan toe met geen woord over
Laura gerept tegen zijn vrouwtje, wat haar doet vermoeden dat hij
Laura’s kelder maar wat graag zou willen witten of, erger nog, dat
hij daadwerkelijk al eens met haar naar Wippenstein is geweest. Wat
er ook van zij, wanneer Michael de volgende ochtend ook nog eens
met diezelfde lascieve Laura op zakenreis vertrekt, slaat de
twijfel stevig toe bij Joanna. Bovendien wil het erg toevallige
toeval dat zij net die dag haar oude vlam Alex (Guillaume Canet)
tegen het lijf loopt. Aldus brengen de echtelieden die avond
allebei met hun grootste temptation door, zodat er een
synchrone strijd ontstaat tussen diepe liefde en oppervlakkige
lust, of nog, tussen de vertrouwdheid van het status-quo en de
opwinding van het onbekende.
Net dat simultane wikken en wegen maakt ‘Last Night’ tot een
verrassend fris en boeiend filmpje. Door uitgerekend op de twijfel
van Michael en Joanna te focussen, wordt het centrale thema van de
film – (on)trouw, of wat dacht je – langs alle kanten belicht: de
dubbende personages sporen je aan ook voor jezelf even alle
pros en cons van overspel op te lijsten en zo het
onderwerp op eigen houtje volledig te dissecteren. Kwintessentiële
dilemma’s worden hier uiteraard niet aangekaart, maar wel een
handvol concrete vragen waarin iedereen zich wel ergens kan
herkennen. Want wat is nu eigenlijk het meest nefast voor je
relatie: een eenmalig slippertje of een sluimerende jeugdliefde? En
als je je partner dan toch hebt bedrogen, zou je dat dan sowieso
vertellen of zou je eerder je mond houden? Of nog: volg je ook in
de liefde soms beter je verstand, of moet je hart daar altijd het
laatste woord hebben? Anders dan je van een dergelijke
liefdeshistorie zou verwachten, is de narratieve ontknoping – Hoe
loopt dat nu eigenlijk feitelijk af met dat wankele huwelijk van de
Reeds? – hier dus minder belangrijk dan de onderhuidse vragen die
de plot oproept.
Ondanks dat introspectieve karakter en opvallend gebrek aan
echte actie, wordt ‘Last Night’ nooit saai. Tadjedin, behalve
regisseur ook scenarist en producer van de film, bouwt de simultane
avontuurtjes van Michael en Joanna op als een soort thriller, die
dankzij een snelle opeenvolging van subtiele, psychologische
plot twists blijft boeien. De twee verhaallijnen worden
bovendien met veel gevoel voor ritme verknipt en door elkaar heen
gemonteerd, zodat het cerebrale schouwspel best dynamisch oogt. Ook
op de klankband is overigens slim gesneden: snelle
soundbites uit heden, verleden en toekomst worden vaak aan
beelden uit een ander tijdvak gekoppeld, waardoor het an
sich flauwe verhaal eens zoveel vaart krijgt. ’t Is niet dat
die stijlgrijpen echt vernieuwend zijn – D.W. Griffith had in 1909
ook al door dat een beetje parallelmontage een eenvoudig verhaal
ineens een pak spannender maakt -, maar kom: er is duidelijk goed
nagedacht over de opbouw van ‘Last Night’ en dat is iets waar we
huwelijksdrama’s als pakweg ‘American Wedding ‘ of ‘Unfaithful’ nu
niet echt op hebben kunnen betrappen.
Waar zo op het eerste zicht een pak minder goed over nagedacht
is, is de casting van Eva Mendes. Als de cinematografische carrière
van enchanting Eva ons iets heeft geleerd, dan wel dat een
stel ferme tieten niet altijd volstaat om een gebrek aan
acteertalent te verbergen. Tadjedin, die in ‘California Romanza’
ook al met Mendes samenwerkte en dus gewaarschuwd was, snoert haar
in ‘Last Night’ echter wijselijk de mond en zet al haar geld in op
Mendes’ voornaamste troeven, zijnde twee dikke bollen en een
honky tonk badonkadonk. Ze compenseert zo ineens
ook het tekort aan oren en poten van Keira Knightley, die hier op
haar beurt dan weer wel fatsoenlijk staat te acteren. Het schaap is
voor een keer ook niet in een of ander folkloristisch apenpak
gehesen en bewijst zo dat ze zonder al die opsmuk heus wel wat
subtiliteit in haar performance kan leggen. Hetzelfde geldt
eigenlijk voor Sam Worthington, naar wiens talent het in ‘Avatar’
en ‘Clash of the Titans’ om begrijpelijke redenen wel erg diep
graven was. Het is misschien niet echt indrukwekkend wat hij hier
laat zien, maar het is op zijn minst degelijk en – altijd mooi
meegenomen in een film die het vooral van sfeer en emotionaliteit
moet hebben – redelijk geloofwaardig.
In ‘Last Night’ laat Tadjedin kortom zien dat ze niet te beroerd
is haar tomeloze ambitie – die van ‘The Jacket’ en ‘Leo’ nog
behoorlijk onbegrijpelijke films maakte – los te laten op een veel
toegankelijker format. Ze slaagt er zelfs verdraaid goed
in uit zo’n laagdrempelig verhaal een relaas te puren dat altijd
licht verteerbaar blijft, maar desondanks tot nadenken noopt. Dat
ze bovendien ook nog eens Guillaume Canet heeft opgetrommeld, maakt
‘Last Night’ althans voor het vrouwvolk helemaal de moeite waard.
Aan zijn adres nog dit: Guillaume, gij moogt bij mij altijd
eens een zoute snor komen halen! Hoe heerlijk, toch, die
onuitputtelijke rijkdom van
de erotische volksmond.
