Kent u dat soort film waarbij je na afloop nog even in je zitje
moet blijven, gewoon omdat je zo overmand bent door emoties dat
wandelen of spreken er nog eventjes niet inzit? Of waarbij je door
de complexe thematiek niet goed weet wat nu net te denken van de
personages of de morele vraagstukken? Of nog, het soort film dat je
tot nadenken aanzet en je dwingt om even met een ander perspectief
naar de wereld te kijken? Ja? Wel, regisseur Neil Marshall geeft
geen bal om dat soort films. Veeleer is hij iemand die, net als
mannen zoals Robert Rodriguez en Quentin Tarantino, met graagte
ideeën pikt uit al dan niet superieure B-cinema (in dit geval
vooral die van John Carpenter) en geweld(dad)ige popcultuur, om zo
zelf tot een soort gemuteerde hybride van pulp en kunst te komen.
Een man naar ons hart, quoi. Na ‘The Descent’ en
‘Doomsday’ is ook zijn nieuwste er immers weer boenk op.
En daarbij kijken we enkele schoonheidsfoutjes graag door de
vingers.
‘Centurion’ speelt zich af in het jaar 117. De Romeinen hebben
het moeilijk in Groot-Brittannië en krijgen vooral slaag van de
woeste Picten. Aan generaal Virilus (Dominic West) om met zijn
onoverwinnelijke negende legioen in de aanval te gaan. Het leger
wordt echter in een hinderlaag gelokt, generaal Virilus (geweldige
naam, toch?) wordt gevangen genomen en slechts zeven soldaten
overleven de slachting. Onder leiding van centurion Quintus Dias
(Michael Fassbender) moet het kleine groepje nu vluchten voor de
beestachtige Etain (Olga Kurylenko), een stomme (tongloze, doch
voor onze helden tevens lichtjes vervelende) krijgster van de
Picten die niet van plan is te rusten vooraleer ze haar woonkamer
kan versieren met de hoofden van de zeven overgebleven Romeinen.
Een kat-en-muisspel in de onheilspellende wouden van Schotland kan
beginnen.
Na de horrorfilm en de postapocalyptische actiefilm, gaat
Marshall dit keer dus voor de historische survival
thriller. Geen ellenlange speeches of plechtstatige toon
echter in deze tegendraadse Britse productie. Er wordt duchtig
gespeeld met de conventies van het genre, compleet met stoere
dialogen (“Mannen, wat er ook uit die mist komt, houd de linie!”
JÃ , doen!), brutale veldslagen (het digitale bloed spat stijlvol op
tegen het grijsblauwe kleurenpalet) en nobele helden. Toch doet
‘Centurion’ eerder denken aan ‘Deliverance’ of zelfs ‘Rambo: First
Blood’ dan aan de duffe spektakels van Ridley Scott. Met een
aanstekelijke passie voor cinema en morbide humor à la Sam Raimi
weet Marshall zijn jongensachtige actiefantasie te injecteren met
het gevoel van onversneden fun dat in dit genre al snel
verloren durft te gaan.
Ook de acteurs leveren goed werk. Ondanks de flinterdunne
karakteriseringen zit je tegen het einde luidkeels mee te
supporteren voor de overblijvers. Zowel Michael Fassbender als
Dominic West zijn natuurlijk namen die cinefielen al lichtjes doen
kwijlen, al is Fassbender niet even indrukwekkend als gewoonlijk
als de ultieme plichtsbewuste krijger (lees: droogstoppel). Hij
gaat er in zijn sérieux wel zo over dat een beetje ironie nooit
veraf is. West mag echter eindelijk nog eens de show stelen als de
zuipende Virilus. De man krijgt – alas! – veel te weinig
screen time maar het doet al deugd om McNulty eindelijk
nog eens in groten doen te zien. De grens tussen tongue in
cheek en ongegeneerd episch vervaagt echter niet alleen in de
vertolkingen, maar sijpelt door in de gehele feel van de
film. Vaak weet je niet of je nu naar een serieuze spektakelfilm of
naar een door en door onnozel crapfest zit te kijken. En
weet u wat? Ik wed dat de acteurs dat ook niet goed wisten.
‘Centurion’ heeft soms dan ook een beetje last van
schizofrenie.
‘Doomsday’, Marshalls vorige, was nog pure cult, ‘Grindhouse’ op
peppillen, een vettige, etter in het rond spuitende, “fuck
yeah” uitschreeuwende brulboei van een film. Voor ‘Centurion’
houdt Marshall zich iets meer in. En toch. Ook in deze film (of
ode-aan-de-film, zo u wil) draagt de man zijn invloeden trots op
z’n mouw. Zijn grote voorbeelden komen als vanouds uit de
B-filmstal (van het plakkerige en onsubtiele soort), maar ook van
daarbuiten (wij onthielden niet alleen Robert Rodriguez en de Mel
Gibson van ‘Apocalypto’, maar ook Walter Hill en John Boorman). Net
als generatiegenoot Ruben Fleischer, van ‘Zombieland’, en Sam Raimi
(als die zich tenminste kan bezighouden met producties zoals ‘Evil
Dead II’ of het geweldige ‘Drag Me To Hell’), probeert Marshall
films te maken die hij zelf graag zou zien en die hij vroeger óók
graag zou hebben gezien. De bullshit-o-meter wordt op die
manier pijlsnel de hoogte in gejaagd, maar ’s mans enthousiasme
werkt aanstekelijk en al snel zit je te grijnzen als een
twaalfjarig jongetje dat voor het eerst ‘Indiana Jones’ mag zien.
Alleen al de ‘Tien Kleine Negertjes’-structuur van de plot is
genoeg om uw inner child te doen kirren van plezier.
‘Doomsday’ ging tot in het extreme prat op zijn eigen
crappiness, het was een film die lak had aan goede smaak
en die daarom ook veel verder ging (herinner u de human
barbecue-scène) dan ‘Centurion’. En ja, daardoor was
‘Doomsday’ juist nog net iets plezieriger. ‘Centurion’ valt meer
tussen twee extremen in (serieus epos en goor cultfestijn) en
hoewel Marshall volgens mij best in staat is om een degelijk
historisch drama in elkaar te boksen, werkt ‘Centurion’ toch het
best wanneer de man even voluit fout durft te gaan.
Dat doet ons er overigens aan denken dat ‘Centurion’ alleen al
de moeite is voor één bepaalde, zeer foute scène met een
geveld hert. Het is geleden van ‘Agora’ – “bij deze schenk ik u het
bloed van mijn cyclus,” ook fout genoeg – en de tortillascène van
‘Toy Story 3’ dat wij nog eens zo smakelijk gelachen hebben. Oké,
het geforceerde slot kan niet echt overtuigen, de shaky
cams durven al eens te storen (hoewel niet zo hard als bij
pakweg de twee laatste ‘Bourne’-films) en de fraai gefotografeerde
bossen van Schotland kunnen uiteraard een gebrek aan
diepgang niet verhullen. Maar weet je wat? Fuck it!
‘Centurion’ is één van de coolste films die u dit jaar zult zien.
It’s Rome, Iacobus, but not as we know it.
