In 2004 brachten de Disneystudio’s ‘Home on the Range‘ uit,
een lusteloze klucht over moedige koeien op een boerderij, die
zodanig flopte dat zelfs de dvd tegenwoordig vrij moeilijk te
vinden is. De bobo’s van het Huis van de Muis lieten meteen weten
dat het hun laatste handgetekende animatiefilm zou zijn voor de
voorzienbare toekomst, waarmee de eens zo glorierijke traditie van
Disney-tekenfilms met een zielige zucht leek te imploderen. Moesten
de mensen die verantwoordelijk waren voor ‘Sneeuwwitje’,
‘Cinderella’ en ‘The Lion King’ hier nu afscheid mee nemen? Pixar
nam het daarna definitief over, en hoewel ze dat fantastisch deden,
voelden we toch het kippenvel over onze armen kruipen toen we
hoorden dat de studio zich aan een herkansing waagde. ‘The Princess
and the Frog’ werd aangekondigd als een old skool
Disneysprookje, dat ongegeneerd teruggrijpt naar de tradities van
veertig, vijftig jaar geleden. Geen eigentijdse ironie, geen
zelfbewuste knipoogjes naar de popcultuur, maar gewoon opnieuw een
romantisch verhaal dat zich zonder moeite naast ‘The Little
Mermaid’ en ‘Beauty
and the Beast‘ laat plaatsen. Gedeeltelijk is dat ook gelukt.
‘The Princess and the Frog’ is verfrissend onschuldig en oncynisch,
maar heeft inhoudelijk toch te korte beentjes om zich te meten met
de grote klassiekers.
Het verhaal speelt zich af in New Orleans, rond de eeuwwisseling
(die van de 20ste eeuw, wel te verstaan). Tiana (Anika
Noni Rose) is een jonge zwarte serveerster die hoopt ooit de droom
van haar vader waar te kunnen maken door een eigen restaurant te
openen. Haar rotverwende, rijke blanke vriendin Charlotte (Jennifer
Cody), heeft ondertussen andere zorgen: prins Naveen (Bruno Campos)
van Malvonia komt op bezoek in New Orleans, en Charlotte is
vastbesloten om hem aan de haak te slaan. Voor haar dat lukt, wordt
de prins echter in een kikker veranderd door boze voodootovenaar
Dr. Facilier (Keith David). Het spreekt voor zich dat Tiana de
meubelen zal moeten redden.
Dat alles is uiteraard klassiek spul. Regisseurs John Musker en
Ron Clements luidden meer dan 20 jaar geleden het laatste gouden
tijdperk voor Disney in, toen ze met ‘The Little Mermaid’ de
slabakkende studio (die ongeveer een decennium aan flops achter de
rug had) weer naar de top hielpen. Daarna maakten ze nog samen
‘Aladdin’, ook een gigantisch succes. Blijkbaar hoopt Disney dat
hetzelfde team ook wel twee keer voor hetzelfde mirakel zal kunnen
zorgen. Of dat lukt of niet, staat nog te bekijken, maar Musker en
Clements rekenen in ieder geval op een soort van hip-moeheid bij
het publiek. Pixar is altijd erg spaarzaam geweest met de o zo
clevere, postmoderne, zelfreferentiële grapjes, maar kijk naar wat
Dreamworks de voorbije tien jaar heeft afgeleverd (‘Shrek‘ en zijn sequels,
‘Shark Tale‘,
‘The Wild‘) en
wat we van Fox hebben gekregen (‘Ice Age‘ en
consoorten), en je ziet dat die films steeds meer evolueerden in de
richting van vrijblijvende moppentrommels. Een goed verhaal en
sterke personages waren hoe langer hoe verder te zoeken, omdat de
makers toch maar wilden tonen hoe slim ze waren met hun meta-humor.
‘The Princess and the Frog’ plaatst zichzelf diametraal tegenover
die tendens, en mikt op nostalgische volwassenen en kinderen die
nog geboeid kunnen worden door een verhaal, in plaats van enkel
door slapstick. Op een aantal details na had de prent eigenlijk ook
in de jaren vijftig of zestig gemaakt kunnen worden. (Het
belangrijkste detail daarvan is ongetwijfeld de huidskleur van de
heldin – een zwarte protagoniste, het zou in de tijd van Walt “ach,
misschien hebben die nazi’s het nog zo slecht niet bekeken” Disney
niet waar zijn geweest.)
Dat extreem classicisme is zowel de grote kracht van de film,
als een belangrijke zwakte. Visueel is ‘The Princess and the Frog’
om duimen en vingers bij af te likken, met een rijk kleurenpalet en
prachtig gedetailleerde animatie, allicht aangeleverd door een
meute tekenaars die blij zijn dat ze nog eens werk hebben en dan
ook behoorlijk hun best doen. Bovendien krijgen we leuke
personages: Tiana blijft een beetje hangen in haar voorspelbare rol
van nobele heldin, maar prins Naveen is grappig als rotverwende
rijkeluiszoon, Keith David levert zonder meer de meest memorabele
stem als schurk Dr. Facilier en vooral Tiana’s vriendin Charlotte
steelt de show – ze is een personage dat rechtstreeks refereert aan
Southern belles uit de toneelstukken van Tennessee
Williams, en met erg veel gevoel voor komische timing wordt
geanimeerd en geacteerd.
Anderzijds wordt het verhaal ook gehinderd door dat sterke
vastklampen aan de oude tradities. We krijgen een voorspelbaar,
sentimenteel sprookje dat de levenslessen er wel erg dik oplegt (je
kunt dan wel wensen op een ster, maar een beetje hard werk kan
nooit kwaad). Dan waren de intriges en thema’s van de gemiddelde
Pixarfilm heel wat frisser en origineler. ‘The Princess and the
Frog’ wil de traditie van ‘Sleeping Beauty’ en ‘Cinderella’
voortzetten, en het gevolg is dat de verhaallijn ongeveer even
evident is. Eigenlijk zit er geen enkele wending in de film die
zichzelf niet ruimschoots op voorhand aankondigt.
De muziek is ook problematisch. Het spreekt voor zich dat Musker
en Clements een ouderwetse musical hebben gemaakt, waarin de
nummers gebruikt worden om de setting en de personages te
introduceren, maar veel minder om de plot vooruit te helpen. Dat
wil zeggen dat telkens wanneer de personages beginnen te zingen,
het verhaal grotendeels stilvalt. Tijdens het laatste half uur voel
je dat de film eigenlijk in galop naar de finish wil rennen, maar
gehinderd wordt door weinig memorabele muzikale intermezzo’s, die
de hele boel ophouden. Vooral het liedje ‘Evangeline’, gezongen
door een vuurvliegje in de bayou, is daar een goed
voorbeeld van.
‘The Princess and the Frog’ is dan ook een film die het eerder
moet hebben van zijn ouderwetse charme dan van zijn inherente
kwaliteiten. De makers laten zich voorstaan op hun retro-look en
hun traditionele sprookjesverhaal, zonder zich echt de vraag te
stellen wat ze kunnen doen om hun film ook een beetje verrassend of
opmerkelijk te maken. Ja, er valt best mee te lachen en de
verrukkelijke vormgeving kweekt op zichzelf al heel wat good-will
bij de kijker. Maar niettemin lijkt ‘The Princess and the Frog’
gevaarlijk op een ietwat vervaagde kopie van een oude Disney
classic.
