Warner, 2009
Om het in een Radioheadiaanse (Radioheadesque? Afgeleid van
Radiohead zijnde?) discussie te gooien: het is een interessant
gegeven om een gigantisch publiek vijf dagen inkijk te geven in je
repetitie, maar of je daar dan ook geld voor gaat vragen? Versta
ons niet verkeerd: ‘Live at the Olympia’ is geen ordinaire
repetitie geworden. Het is een gewone set, en we kunnen ons
nauwelijks voorstellen dat de heren Stipe, Buck en Mills hun
repetitiehok binnenstappen en eventjes 39 quasi afgewerkte nummers
schijnbaar perfect jammen.
Maar het is wél een optreden zonder pakweg ‘Losing My Religion’,
‘The One I Love’, ‘Imitation Of Live’ en hun tien daaropvolgende
Grote Hits geworden. Is dat erg? Zeker niet, R.E.M. heeft de
gewoonte om na elke tour een dvd te werpen, en het is heus niet
nodig om elke twee jaar als enige verandering te tellen hoeveel
wallen Stipe er heeft bij gekregen onder zijn al dan niet oranje,
zwart of blauw geverfde ogen.
Nee, dan veel liever het soort album dat ‘Live at the Olympia’ is
geworden. Een liveplaat die grosso modo op te delen valt in
enerzijds vroege versies van ‘Accelerate’-nummers (vaak heel
slechte ook, zoals ‘Disguised’, een premature en volledig
mismeesterde ‘Supernatural Superserious’), anderzijds niet eens
opnieuw aangeklede – ze klinken vandaag nog exact hetzelfde als
twintig jaar geleden – maar daarom niet minder fantastische nummers
van toen R.E.M. volop bezig was een eigen geluid te kneden uit de
aanwezige voorbeelden. Op ‘Disturbance At The Heron House’ hóór je
ze The Byrds werkelijk ontgroeien.
Eerste vaststelling: ‘Accelerate‘ is een
merkbaar betere cd geworden dan ‘Around The Sun‘ – dat
hebben we u destijds al verteld – maar het gros van de nieuwe
nummers valt licht uit tegenover het oude werk. ‘Accelerate’ zelf
staat stevig en klinkt vooral stabieler dan de albumversie, maar
vaak is het toch allemaal net te ééndimensionaal. Vroeg gedateerd
nu Bush bijna een jaar president af is? Het zal er wat mee te maken
hebben.
Radioheadiaanse discussie twee: volgens de erven Yorke luister naar
je een album in zijn geheel. Valt iets voor te zeggen als je zoals
bij ‘In
Rainbows‘ met het bepalen van de volgorde van de nummers alleen
al twee weken zoet was. Maar ‘Live at the Olympia’ duurt 39 nummers
en klokt af op 151 minuten. Dat is fantastisch, maar als je geen
olijke werkloze of student bent, vind je nauwelijks tijd om de
pareltjes écht te ontdekken. Selectie is ook een kwaliteit, quoi?
Pakweg ‘On The Fly’, ‘Little America’ en ‘1.000.000’ zijn geen
clusterbommen van nummers, en halen op die manier een beetje de
flow uit het werkstuk.
Nu goed, laat ons vooral niet voorbij gaan aan de absolute
pareltjes die op ‘Live at the Olympia’ staan. ‘Drive’ en
‘Electrolite’ horen bij de bekendste songs, maar zijn daarom niet
minder goed. Ook ‘Second Guessing’, ‘Pretty Persuasion’ en ‘Worst
Joke Ever’ zijn fantastisch, maar het was pas echt een blij
weerzien – als ware het Steve Fossett die thuiskwam alsof hij even
om een pak sigaretten was geweest – met het waarachtig sublieme
‘Maps And Legends’ (van ‘Fables of the Reconstruction’), ‘Driver 8’
(‘Fables of the Reconstruction’) en ‘Cuyahoga’ (nee, zo
voorspelbaar zijn we niet, van ‘Life’s Rich Pageant’).
Iemand vertelde ons deze week dat R.E.M. zo weinig evolueert. Laat
‘Live at the Olympia’ een bewijs van het tegendeel zijn. ‘Carnival
Of Sorts’ klinkt alsof de jaren ’60 terug zijn, maar met een
tekstschrijver die geen tonnen LSD van doen heeft om mystiek uit de
hoek te komen. ‘Harborcoat’ is gejaagd, maar op een andere manier
als dat op Accelerate het geval was, daar hoor je een ander soort
band on the run. Dat ‘I’ve Been High’ ervoor zorgt dat we twee uur
later nog in een hoekje zitten te janken zegt veel over de
intensiteit van de band en de boven alles staande kwaliteit die na
25 jaar nog steeds overeind staat. En over ons
jongemeisjeskarakter. R.E.M. en R.E.M. alleen, we zijn er jaren
zoet mee.
