Niet enkel Motown en Island Records vieren dit jaar een belangrijke verjaardag (50), ook het Britse Warp is aan de beurt. Al twee decennia lang brengt het label een gesmaakte selectie van wat zich afspeelt in de brede marge van het elektronische muziekveld. Reden tot feesten te over, of niet?
Het begint allemaal in de kelder van platenwinkel FON, in de Britse industriestad Sheffield. Eind jaren tachtig spenderen eigenaars Steve Beckett en Rob Mitchell na sluitingsuren er hun tijd met het beluisteren van demo’s die ze van hun klanten toegestopt krijgen. Een funky technotrack van Robert Gordon, Winston Hazel en Sean Maher trekt meteen de aandacht. "Track With No Name", zo luidt de titel vrij inspiratieloos. Als groepsnaam wordt gekozen voor Forgemasters, naar de gelijknamige staalfabriek in de buurt. Wanneer wijlen John Peel het nummer opneemt in zijn immens populaire radioshow, gaan de poppen aan het dansen. Warp is born.
In geen tijd groeit de platenwinkel uit tot een vooraanstaand label dat uitblinkt in vernieuwende elektronische muziek. Grensverleggende, progressieve acidreleases van onder meer LFO, Richie Hawtin, The Black Dog en Autechre volgen elkaar in snel tempo op. Journalisten en popkenners weten het nieuwe geluid niet te plaatsen en omschrijven de opwindende klanken al te makkelijk als het Warp-geluid. Een holle term, zo blijkt, want de catalogus omarmt algauw een brede waaier aan stijlen. Van steriele en bovenal viriele techno tot esoterische elektronica. Een homogeen Warp-geluid heeft dus nooit bestaan. Veeleer een gedeelde muzikale visie, waarbij door een flinke portie lef en vernieuwingsdrang een aantal artiesten erin geslaagd zijn om enkele baanbrekende releases uit te brengen. Wie toch een houvast wil: de eerste platen worden gekenmerkt door het samenbrengen van de ritmes uit techno en acid en de tegendraadse attitude van postpunkgroepen als Cabaret Voltaire, niet toevallig ook uit Sheffield afkomstig.
Isolationism
Wie Warp zegt, komt automatisch bij Aphex Twin uit. De man begon zijn carrière zowaar bij het Gentse R&S Records, maar al snel plukte het Britse label de beste leerling daar weg. Richard D. James ontwikkelt zich razendsnel tot modelstudent van Warp: intelligente elektronische muziek die bovendien de diverse uithoeken van het genre opzoekt. Reeds op jonge leeftijd steekt Aphex Twin Selected Ambient Works Vol. I en II in elkaar. Deze verzameling weldoordachte ambienttracks legt de fundamenten voor de isolationism-stroming waarbij een aantal gelijkgestemde zielen als Autechre en later ook Plaid zich afzonderen van de populaire acidhousecultuur. Er wordt volop geëxperimenteerd met vorm en inhoud, met clicks en cuts, met bleeps en bits. Ieder afzonderlijk in hun eigen geluidssfeer tasten ze de grenzen van het absurde af, getuige het wonderlijke, polyritmische "Second Bad Vilbel" van Autechre.
Aphex Twin vergrijpt zich in een latere periode aan alles: van breakcore over grillige illbient tot klassiek, en dat levert hem de bijnaam "Mozart van de elektronische muziek" op. Niets is de eigenzinnige Brit te vreemd en als we de overlevering mogen geloven zou hij zelfs rechtstreeks met schuurpapier zijn platen hebben bewerkt. Qua non-conformistisch statement kan het alvast tellen. De Brit beschikt daarenboven ook nog eens over een fikse dosis relativerend vermogen, zo blijkt onder meer uit de vormgeving van zijn platenhoezen en uit enkele verbluffende clips van de hand van Chris Cunningham, met "Windowlicker" als toppunt: een spitante parodie op de ridicule excessiviteit van de hiphopcultuur.
Een van de troeven van Warp is zonder twijfel de ruimte die het biedt aan zulke eigenzinnige Einzelgänger. Ook Squarepusher krijgt er een forum voor zijn diverse collages, van het jazzy Music Is Rotted One Note tot de pulserende drill ’n’ bass op Hard Normal Daddy. Evengoed is er plaats voor de sonische soundmanipulaties van Luke Vibert. Niet geheel risicoloos, want deze artiesten trekken zich helemaal niks aan van enige conventie. Het experiment staat voorop en hoe het publiek hierop reageert, is slechts bijzaak. "The idea isn’t to throw as much at the listener that they can’t handle it. That’s just something that might happen", stelt Squarepusher. Dat dergelijke avonturiers er volledig carte blanche krijgen, is een van de grote verdiensten van Warp.
Een grote denkfout is wel dat Warp-artiesten tijdens de jaren negentig enkel lastige elektronische muziek zouden maken, puur om zo tegendraads mogelijk te doen. Het tegendeel is vaak waar, want weer andere artiesten zijn er vooral op uit om complexe elektronische dansmuziek naar de woonkamer te vertalen. Zo schurkt het geluid van Broadcast, Mira Calix en het onvolprezen Boards Of Canada, de psychedelische Pink Floyd van de eenentwintigste eeuw, bij momenten dicht bij popmuziek aan. "Je hoort dat we onze ideeën graag in de context van normale popmuziek situeren. Daarmee bedoel ik dat wij met popstructuren werken: herkenbare basislijnen en refreinen", laat die band in een zeldzaam interview optekenen. Omgekeerd heeft de popmuziek ook veel aan Warp gehad. Zo liet Thom Yorke, de frontman van Radiohead, zich al meermaals ontvallen beïnvloed te zijn door Autechre, Squarepusher en Antipop Consortium tijdens de opnamesessies voor Kid A en Amnesiac.
Verbreding van het muzikale spectrum
"Warp will sign the best artists we can from any genre", laat labelbaas Steve Beckett optekenen naar aanleiding van de tiende verjaardag van het label. Vanaf de eeuwwisseling zoekt het label dan ook vaker toenadering tot de mainstream muziek. Wanneer in datzelfde interview grappend gevraagd wordt of het voor een hiphopgroep ooit mogelijk zou zijn om zich bij de Warp-familie aan te sluiten, antwoordt Beckett lachend: "Yeah, but it would have to be incredible electronic beats with deep, mind-blowing lyrics". Zoveel jaar later heeft Warp met het onlangs herenigde Antipop Consortium zijn eigen hiphopcollectief beet.
Ook de fluisterpop van Gravenhurst, de eigentijdse funk van Jamie Lidell en de indiekids van Grizzly Bear verbreden sinds kort het muzikale spectrum van Warp. Hiermee bewijst het Britse label dat het niet krampachtig wil vasthouden aan het originele kransje van elektronische vormvernieuwers, maar dat het investeert in een nieuwe lichting, commercieel bijzonder aantrekkelijke acts. De vraag rijst of de grondleggers van het eerste uur uit waren op de frontpagina’s van de populaire glossy magazines, waar acts als Maxïmo Park en Jamie Lidell nu op prijken? Eén van die pioniers, Winston Hazel van Forgemasters, denkt er alvast het zijne van: "I think where Warp are now, is cool for them but for me, personally, the label lost the identity we helped create, when they decided to start dropping the original acts. […] There was no longer the time or money available, for the label to continue taking the risks it did in the early years."
Warp is dus niet langer de thuishaven van het elektronische experiment. In een versnipperd postdigitaal tijdperk is die rol blijkbaar weggelegd voor een aantal kleinere labels. Zo zoekt het Duitse raster-noton met grootmeester Alva Noto (Carsten Nicolai) naar nieuwe elektronische expressievormen. Ook op het Amerikaanse 12k gaat de verkenning voort. Op het prestigieuze sublabel LINE, waar zelfs de Belg Yves De Mey onlangs met Lichtung debuteerde, worden de grenzen van het hoorbare afgetast. Het zijn maar enkele voorbeelden van de nieuwe elektronische voorhoede, die de pioniersgeest van Warp voortzetten.
Anno 2009 heeft Warp dus een uitgebreide en diverse groep onder zijn vleugels genomen. Het Britse label heeft daarbij weliswaar nauwelijks oogkleppen op, maar daar staat dan weer tegenover dat de originele experimenteerdrang verdwenen is. De durf om een forum te bieden aan radicale ideeën is daarmee een stille dood gestorven. Het label brengt zeker en vast nog goede tot uitstekende platen uit — denk maar aan de laatste Boards Of Canada of de nieuwe Bibio —, al kan niemand ontkennen dat de laatste echt essentiële Warp-plaat inmiddels dateert uit het vorige millennium.
Naar aanleiding van zijn twintigste verjaardag brengt Warp een heuse box op de markt. Hierbij gaat het — zoals bij Motown of Island — niet enkel om een verzameling greatest hits, maar wel om een bijzonder fraai vormgegeven geheel dat de geremasterde Beatles box-set tot een uitverkoopexemplaar uit de grabbelton degradeert. De luxueuze box bevat naast een aantal onuitgegeven nummers en een pak remixen ook een interessante cd met de favoriete nummers van labelbaas Steve Beckett. Meer info omtrent de box is te vinden op warp.net.
