In afwachting van ‘Antichrist’, de samenwerking tussen
opper-Denen Lars von Trier en Anders Thomas Jensen waar we spontaan
van beginnen te kwijlen, komt Henrik Ruben Genz aankloppen met een
heerlijke Deense genre bender. ‘Terribly Happy’ is nog
maar eens de bevestiging dat Denen hun gelijke niet kennen wat
betreft verrassende cinema met een ongezonde hoek af. Genz trekt
voor zijn postmoderne western zowel in het zwartkomische kielzog
van de broertjes Coen als in het magisch-realistische spoor van de
regisseur van ‘Adam’s Apples’. Met een oogstrelende beeldvoering,
een mysterieus atmosfeertje en een kat die goeiemorgen miauwt is
‘Terribly Happy’ een fris ‘what the fuckje’ om bij weg te
grijnzen.
Stadsflik Robert (een gepornosnorde Jacob Cedergren) wordt van
Kopenhagen naar een ingedommeld plattelandsgehucht overgeplaatst.
De man heeft duidelijk een paar complexen achter zijn getroebleerde
blik zitten en hoopt dat hij zijn tijdelijke degradatie rustig kan
uitzweten. De politieagent – die alles volgens het boekje doet –
raakt echter betrokken bij de ongwone manier waarop de geïsoleerde
gemeenschap controle en structuur behoudt. Wanneer hij wordt
benaderd door de mysterieuze Ingelise (Lene Maria Christensen)
krijgt hij amok met Jorgen (Kim Bodnia), haar loshandige echtgenoot
die de stad Deadwood-gewijs als een zelfverklaarde leider in de
greep houdt. Robert wordt genoodzaakt om zowel zijn eigen demonen
te bezweren, de orde te handhaven en zich aan te passen aan de
bizarre gewoontes van het drassige spookstadje.
Alleen een Deen kan zo amusant met de morele kompas van de
mensheid spelen. Al na de symbolen spuiende openingsvoice-over
(iets over een koe met een mensenhoofd en een moeras) is het
duidelijk dat Anders Thomas Jensen met Henrik Ruben Genz een
geduchte concurrent heeft gekregen wat betreft het verrukkelijk in
beeld brengen van fabels die handelen over goed, kwaad en de uit de
hand lopende acties ertussenin die ons van het juiste naar het
verkeerde kamp doen lopen. Dat de regisseur de sinistere
levenswijsheden verpakt als een tussen verschillende genres
kruipend mutantje maakt het grappig groteske ‘Terribly Happy’
alleen maar origineler en verrassender.
Ondanks de onverwachte kronkels in ‘Terribly Happy’ blijft de
basisplot een herkenbaar gegeven dat vorig jaar ook al werd
opgevoerd in het hilarische ‘Hot Fuzz’. Ook hier wordt een outsider
(een nette, correcte flik met een getraumatiseerd verleden)
geconfronteerd met een schijnbaar rustige gemeenschap waar veel
meer achter de façade schuilt dan hij aanvankelijk denkt. Een
gesloten commune, waar het beperkte bewonersaantal ervoor zorgt dat
iedereen alles over iedereen weet, vooral dan de dingen die niemand
mag weten. Het roept onder andere herinneringen op aan ‘The Wicker
Man’, maar speelvogel Genz is duidelijk een rabiate fan van de
wild wild west en maakt met ‘Terribly Happy’ wellicht de
meest onverwachte en bizarre western in jaren. De nobele sheriff
die naar een tumbleweeds verzamelend stadje trekt en door
de lokale law maker (volledig in cowboytenue) wordt
uitgedaagd voor een psychologisch machtspelletje doet meer denken
aan John Ford en Sergio Leone dan aan de natie die Dogma 95 op de
wereld losliet. Eén van de geestigste momenten is dan ook een duel
tussen de good guy en de bad guy dat niet wordt
uitgevochten met wapens, maar met liters alcohol tijdens een
drinkwedstrijd in de saloon. Excuseer, bruine kroeg.
Maar ook klassieke film noir- en thrillerelementen vinden hun
weg naar de macabere wereld van ‘Terribly Happy’. Zo mag een blonde
femme fatale (een misbruikt huismoedertje) het al behoorlijk
troebele hoofd van de protagonist nog net iets meer op hol brengen
en lijkt het meisje en haar nachtelijke uitstapjes met de
kinderwagen rechtstreeks weggerold uit een spooky thriller
met een bovennatuurlijk kantje. Dat Genz tussen al die postmoderne
genrespielerei nog steeds een eigen identiteit aan zijn verhaal kan
geven is te danken aan een uitstekend opgebouwd scenario dat even
overtuigend als onvoorspelbaar donkere tragiek en absurde humor
verwerkt tot een intrigerend en moreel dubbelzinnig geheel.
Visueel gaat Genz al even speels te werk als met de inhoudelijke
accenten. De moerassige venen (iedereen loopt er met kaplaarzen
rond) en uitgestrekte landschapsomgeving van het wilde
Noord-Jutland zijn het het Deense surrogaat voor de stoffige
Texaanse woestenij en versterken de visuele motieven van de film.
Voor de rest laat de regisseur geen camerahoek (shots vanuit een
toilet zijn coolies) onbenut en voert hij de bevreemdende
spanning ten top met een fotografie die zelden minder dan
indrukwekkend oogt en het magisch realistische sfeertje op subtiele
wijze steeds sterker laat doorschemeren.
Wie het werk van Anders Thomas Jensen lust, zal zeker zijn
goesting vinden bij deze zwarte komische thriller die zich
als bizarre western rond een uit klei opgetrokken kluster van
moraal en symboliek wentelt. ‘Terrible Happy’ is speels, spannend,
een lust voor het oog en absoluut de moeite waard om te ontdekken.
Niet dat we iets anders hadden verwacht van een getalenteerde Deen
met een hoek af.
