Na meer dan een kwarteeuw R.E.M. gooit de groep als stoplap tussen twee albums zijn allereerste livealbum de markt op. Veel te laat, want de tijd dat R.EM. nog een echt opwindende livemachine was, ligt ver achter ons. R.E.M. Live is een jukebox op automatische piloot.
Ergens is het misgegaan met R.E.M. en we kunnen zelfs bijna exact zeggen wanneer: toen Kurt Cobain het tijdelijke met het eeuwige wisselde en R.E.M. de grungebeweging probeerde bij te benen met de gitaarplaat Monster en de bijhorende tour. Het was het moment dat R.E.M. na een lange sabbat (de band tourde niet of nauwelijks met doorbraakplaat Out Of Time en opvolger Automatic For The People) opnieuw de baan op trok en reïncarneerde als stadionband. Het koste de band zijn drummer, want na een herseninfarct in Lausanne stapte Bill Berry uit de band.
De overige drie leden gingen echter door met hired guns achter de drums en met steeds minder sterke albums onder de arm. Keer na keer werden festivalweides platgespeeld maar het vuur was weg. R.E.M. is samen met zijn publiek een jukebox voor de middelbare leeftijd geworden die toevallig altijd wel een nieuwe plaat te promoten heeft.
Het is in die vorm dat de groep op R.E.M. Live aantreedt: opgenomen op twee avonden in The Point Depot in Dublin in februari 2005 serveert de groep zijn vaste set van die Around The Sun-tour waarbij nieuw werk van dat gelijknamige album de strijd mag aangaan met ouder werk. Het wordt een nederlaag met forfaitcijfers.
Ontdaan van hun studioglans winnen “Leaving New York” en “The Great Beyond” nochtans heel wat punch. “Walk Unafraid” ontpopt zich tot één van de fijnere nummers van de latere R.E.M. Ook live valt “Electron Blue” echter niet te reanimeren, net zoals “I wanted To Be Wrong” (samen met een wel uitmuntend “Final Straw” aangekondigd als “Our State-Of-The-Nation adress”) dat manmoedig voortsloft zonder veel potten te breken. Dan doet “Imitation Of Life” het nog beter als enige nummer van Reveal.
Al die treurnis wordt gecounterd met wat lichtpunten uit het verleden. “Orange Crush” dreunt alsof het geen dag ouder dan 1987 is, “Cuyahoga” (van Lifes Rich Pageant uit 1984) krijgt een gedreven versie die de oorspronkelijke elegische ballad doet verbleken. Maar naast “The One I Love” blijft dat het uit de beste en meest creatieve jaren van de band. Geen “Stand” of “Get Up”. Laat staan “It’s The End Of The World As We Know It (And I Feel Fine)”.
In de bissen — die als een nagedachte op een apart schijfje zijn gestanst — schittert de groep wél nog eens. “What’s The Frequency, Kenneth?” rockt als nooit tevoren, “Drive” is opnieuw omineus en donker zoals het hoort. Prachtig is ook het oude “(Don’t Go Back To) Rockville” waarbij Mike Mills de zang voor zijn rekening neemt en het afsluitende euforische “Man On The Moon”. Minpunt: het nog niet uitgebrachte en best zo te houden “I’m Gonna DJ”. Het hele concert is ook nog eens te herbekijken op de bijgeleverde DVD, al moet je dan wel over een sterke maag beschikken om de hypernerveuze, alle cameratrucjes uit de kast halende montage van regisseur Blue Leech aan te kunnen.
Laten we er geen doekjes om winden: na de verzamelaars In Time en And I Feel Fine… The Best of the I.R.S. Years 1982-1987 is dit opnieuw een amechtige poging van platenfirma Warner om tijdens de feestdagen iéts van de tachtig miljoen dollar terug te verdienen die ze de band in 1997 aanbood voor een contractverlenging. De economische relevantie is zo wel duidelijk, maar de muzikale relevantie sluit af met een nulsaldo. Dit is een overbodige oefening in afwachting dat R.E.M. nog eens met overtuigend nieuw werk uitpakt.
