Goed nieuws van het front, waar het oorverdovende geblaat wordt overstemd door het nieuwe album van Robert Wyatt, een van de in de marge van de pop opererende genieën van deze tijd. Opnieuw werd het resultaat geen Rock Bottom (enig idee hoeveel muzikantenlevens we daar veil voor hebben?), al is een gemiddelde Wyatt steeds een reden tot feesten, een kunstje dat Comic Opera met gemak klaart.
De excentrieke Wyatt is al even aan z’n vierde decennium als solomuzikant bezig. Productiviteit valt hem, met slechts een stuk of negen albums, moeilijk te verwijten, al heeft dat ook te maken met de talrijke kunst- en andere projecten die al mochten rekenen op zijn bijdrage. Hoewel hij bij het grote publiek misschien nog steeds het bekendst is van zijn periode bij artrockiconen The Soft Machine, heeft de bebaarde plattelander intussen een van de meest persoonlijke en tijdloze oeuvres van de voorbije decennia bij elkaar gepend. Comic Opera volgt naar ’s mans normen snel op Cuckooland (2003), en deelt met die plaat een zelfde bedrieglijke luchtigheid en een tussen pop, jazz en experiment slenterende tussenvorm die bevreemdend werkt. Het album werd, naar goede gewoonte, grotendeels thuis opgenomen met zijn vrouw Alfreda Benge en een aantal vrienden (waaronder volk als Brian Eno, Phil Manzanera en Paul Weller). Het werd opnieuw een werk dat speelsheid en sérieux op onnavolgbare wijze combineert.
Comic Opera is opgebouwd uit drie acten, die elk een zekere coherentie vertonen, al zijn Act 2 en 3 telkens iets moeilijker dan hun voorganger. Act 1, Lost In Noise, zwemt in de pastorale dromerigheid die de voorbije decennia een constante was. Opener "Stay Tuned" (een song van de Noorse Anja Garbarek, inderdaad "dochter van…") legt de lat meteen hoog op een hartverscheurend mooie manier, waarbij Wyatts fragiele stem (die iets van die van een idiot savant blijft hebben) een intimistisch schaakspel aangaat met dat kenmerkende simbalengetik en een meehuilende operazangeres. Wyatts kunst blijft aartsmoeilijk om te categoriseren en te beschrijven. Haast even mooi zijn "You You", waarin stemmenlagen en blazers een vergelijkbaar kunstje opvoeren en "Anachronist", jazz-meets-casiopop. Wederom wordt de luisteraar gedwongen om achter zoveel achteloos rondgestrooide hints te gaan zoeken naar die ene melodie of wending die het allemaal extra de moeite maakt.
Act 2, The Here And The Now, is muzikaal gezien iets minder samenhangend, al wordt de desintegratie slechts langzaam merkbaar. "A Beautiful War" is de belichaming van de zorgeloosheid, een speelse keukenopname die aanzet tot vingerknippen en onnozel grijnzen. "Be Serious" zet de leutige sfeer verder met een voorzichtige swing, maar het is ook duidelijk dat onder de lieflijke melodieën en ietwat vreemde experimenten politieke en religieuze bekommernissen schuilgaan. Wyatt was nooit meer politiek actief dan in de jaren tachtig, toen hij openlijk flirtte met het internationale communisme, maar Comic Opera getuigt van een hernieuwde interesse in, of misschien afkeer van, internationale politiek en (al dan niet religieus of ideologisch geïnspireerde) conflicten. Vanaf dan neemt het album ook een meer duidelijke wending: "On The Town Square" heeft een potten- en pannengeluid dat de weg bereidt voor het met ironie bedekte zinnetje "It’s a beautiful day" uit "A Beautiful War" en een mechanisch voortschurend "Out Of The Blue". Gedaan met de schone schijn: lelijke synths en hortende blazers zorgen ervoor dat de barsten in de rust verworden tot scheuren van ongemak.
In de derde act, Away With The Fairies, wordt Wyatts protest explicieter: structuur, houvast en zelfs de Engelse taal blijven achterwege. "Del Mondo" klinkt als een minimalistisch treurlied, het gewichtige "Cancion De Julieta" bevat tekst van Garcia Lorca en "Fragment" keert "Just As You Are" uit Act 1 binnenstebuiten alsof het komaf wil maken met het naïeve optimisme. De faux tropicalia van "Hasta Siempre Comandante" kan niet enkel dan sarcastisch overkomen. Comic Opera is opnieuw een album dat virtuoos danst op de slappe koord tussen herkenbaarheid en vervreemding. Het is een werk dat binnen een decennium nog steeds niet al z’n geheimen zal prijsgegeven hebben. Een album dat eigenlijk essays afdwingt in plaats van recensies. Laat het echter volstaan dat het opnieuw het soort trip is dat enkel Wyatt had kunnen bedenken. Het vergt moeite om in de stemming te komen om dit uurtje uit te zitten (er valt niet veel te lachen aan het einde van deze Comic Opera), maar dat mag geen verwijt zijn aan zijn adres. Pop en experiment gaan immers zelden zo organisch, intrigerend en desoriënterend hand in hand.
