Daniel Johnston :: Yip Jump Music (1983)

Daniel Johnston is zot. Compleet geschift. Wacko. Laat dat duidelijk zijn. En bovendien kan hij niƩt zingen. En zoals hij piano of gitaar speelt, kan een kind het ook. Maar de man maakt, net als dat andere kierewiete genie waar hij ad nauseam mee wordt vergeleken, Brian Wilson, wondermooie muziek.

Het leven van de nu 46-jarige Johnston, opgegroeid in een streng katholiek gezin in de Amerikaanse Bible Belt, wordt beheerst door twee dingen: zijn paranoĆÆde angst voor de Duivel, en zijn obsessieve visie op De Vrouw. Zijn ziekte — Johnston is manisch-depressief — bepaalt uiteraard zijn hele dagelijkse leven. Zoals dat gaat bij manisch-depressieve patiĆ«nten wisselen langdurige periodes van wanhoop en euforische uitbarstingen van extase elkaar af.

In zijn tienerjaren werd hij bovendien tot over zijn oren verliefd op Laurie, die — u voelt het al komen — hem radicaal afwees. Big Dan ziet hierin echter nog meer een reden om de onbereikbare Laurie op een torenhoge piĆ«destal te plaatsen, en bombardeert haar prompt tot zijn hoogstpersoonlijke Muze.

Al vanaf zijn tijd op de middelbare school had Johnston maar Ć©Ć©n doel voor ogen: beroemd worden. En daar zou hij alle moeite van de wereld voor doen. Als een bezetene begon hij in zijn kamer, die hij tot kunstenaarsatelier had omgedoopt, nummers te schrijven en eigenhandig op een aftandse bandrecorder te op te nemen. Hij nam ze bij momenten zelfs op met verschillende snelheden, waardoor het lijkt alsof er iets mis is met de cassettes. De ingebouwde microfoon van de goedkope cassetterecorder neemt veel achtergrondgeluid op en zorgt voor veel ruis. Johnston speelt op een oude piano, of op een valse gitaar.

Hij is technisch geen grootse muzikant, maar de zeggingskracht van zijn songs is verbluffend. Zijn muziek kan bestempeld worden als lo-fi, het opnemen van muziek in een lagere technische kwaliteit dan mogelijk is, vaak uit financiĆ«le, maar meestal uit ideologische redenen. Als reactie op overgeproducete platen, wordt aan het zogenaamde home-taping een aura van authenticiteit en puurheid toegemeten. Illustere voorgangers als Hank Williams en Bob Dylan (The Basement Tapes uit ā€™75) maakten van deze opnametechniek gebruik, en tegen begin jaren negentig werd lo-fi opnieuw erg populair. Door de komst van de relatief goedkope 4-sporen cassetterecorders werd het voor veel muzikanten plots mogelijk om gewoon thuis in plaats van in een dure studio muziek vast te leggen. Artiesten als Guided By Voices, Half Japanese, Beck en Pavement namen hun platen, in volle grunge-periode, bewust op als waren het bootlegs.

In de zomer van 1983 (ā€œEvery Breath You Takeā€ en ā€œBillie Jeanā€ stonden dat jaar wekenlang op 1 in alle hitlijsten), nam Daniel Johnston in de garage van zijn broer Yip Jump Music op. Zijn vijfde home-made tape bevat twintig minimalistische, breekbare songs over erg uiteenlopende onderwerpen, gaande van King Kong over de Beatles tot Casper, Het Vriendelijke Spook.

De opnamekwaliteit is van een behoorlijk krakkemikkig allooi (tussen de nummers door is bijvoorbeeld duidelijk te horen wanneer de stop/start-toets werd ingedrukt), achtergrondgeluiden werden gewoon mee opgenomen (zo horen we op ā€œRocket Shipā€ Johnstons neefje Uncle Dan aankondigen), en bovendien zingt of speelt Johnston er hier en daar ferm naast. Maar ondanks al deze rauwheid getuigt deze plaat van een adembenemende schoonheid. Zijn bij momenten bijna kinderlijk aandoende naĆÆviteit, de pijnlijke eenvoud van de teksten (ā€œRespect love of the heart over lust of the fleshā€, of ā€œIā€™m free/ free at last/ like a monkey out of his cage/ Iā€™m a loner/Iā€™m a sorry entertainerā€, ā€¦), en bovenal zijn door merg en been gaande, krijsende falsetstem, laten de luisteraar verbijsterd achter.

Een greep uit het diverse aanbod ruwe parels: ā€œThe Beatlesā€ (ā€œEverybody wants to be like them/ Everybody wants to be The Beatles/ And I really wanted to be like him/ But he diedā€), een ode aan zijn muzikale voorbeelden, ā€œSpeeding Motorcycleā€ (dat hij later opnieuw opnam met Yo La Tengo), ā€œCasper The Friendly Ghostā€ (dat in 1995 in zijn rauwe, ongepolijste versie op de soundtrack van de film ā€œKidsā€ belandde), het hartverscheurende ā€œDonā€™t Let The Sun Go Down On Your Grievancesā€, ā€¦ EĆ©n na Ć©Ć©n grote klasse.

Johnston begon vervolgens zijn zelf gekopieerde cassettes van Yip Jump Music of Hi, How Are You (dat hij later dat jaar opnam) aan jan en alleman uit te delen. Maar ook al was de respons doorgaans lovend, het grote publiek bleef achterwege.

Een verrassende wending kwam er echter enige tijd later, toen in 1992 ene Kurt Cobain op het podium van de MTV Awards verscheen in een T-shirt met als opdruk de hoes van Hi How Are You. Plots wilde iedereen alles weten over deze zonderlinge artiest. Johnston kreeg zelfs een heus platencontract bij een echte major, Atlantic, waarop hij Fun uitbracht. Het werd een kleine ramp. Johnston stond stijf van de medicijnen en was nauwelijks in staat de plaat in te spelen. De cd werd afgekraakt, en het werd opnieuw stil rond hem.

De laatste jaren is er echter sprake van een kleine Daniel Johnston-manie, met onder andere de bloedmooie dubbel-CD The Late Great Daniel Johnston, met covers door goed volk als Beck, Bright Eyes, Tom Waits en The Flaming Lips. In 2006 werd de pakkende documentaire The Devil And Daniel Johnston uitgebracht, waardoor de schare Daniel Johnston-fans opnieuw ging aanzwellen. Johnston is momenteel stabieler dan ooit, met dank aan zijn nieuwe medicijnen, en hij leeft intussen opnieuw bij zijn zorgzame ouders in het red-neck-stadje Waller, Texas.

Yip Jump Music kan nog steeds beschouwd worden als Ć©Ć©n van de belangrijkste lo-fi-platen aller tijden, van de hand van Ć©Ć©n van de grootste singer-songerwriters van de laatste decennia.

http://www.hihowareyou.com
http://www.hihowareyou.com

verwant

Make Christmas Great Again: essentiƫle kerstmuziekjes

Geef toe: meestal zijn ze uw aandacht niet waard,...

BEST OF : Sparklehorse

Geef toe, meestal zijn ze uw geld niet waard;...

Singer-songwriter Daniel Johnston overleden

Amerikaans zanger Daniel Johnston is woensdag overleden, wellicht aan...

Daniel Johnston and Beam :: Beam Me Up!

Toegegeven, op papier heeft de combinatie van de wankele...

Domino 2010 :: Daniel Johnston + Tommigun

Dat Daniel Johnston ondanks alle persaandacht nog steeds gewoon...

aanraders

Bolis Pupul :: Letter To Yu

Bolis Pupul is al lang niet meer ā€˜de zoon...

Porcelain id :: Bibi:1

Ook wij moeten er soms aan herinnerd worden dat...

Hurray For The Riff Raff :: The Past Is Still Alive

Alynda Segarra. Bound for Glory. Was Small Town Heroes in...

Daniel Boeckner :: Boeckner!

Als kind is Dan Boeckner zeker niet in een...

Coeur :: SHOW

Meer pompende beats. Meer duizelingwekkend Frans. Meer pure, feestelijke...

recent

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

Ā„$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carriĆØre zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp ā€“ de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past StƩphane BrizƩ binnen...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in