Het straatbeeld van gritty Manhattan wordt bewoond door giganten: larger than life affiches die hun commerciële boodschap over nietsvermoedende voetgangersmassa’s uitspuien. Kunstfotograaf Wouter Deruytter schiet uit de losse pols vluchtige portretten van deze seksiconen, die als reuzen waken over de stervelingen.
Roeselarenaar Wouter Deruytter studeerde in Gent aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en maakte als jonge fotograaf al series van Maurice Béjart en Keith Haring. De ambitieuze kunstenaar vertrok naar New York om lessen te volgen aan het International Center for Photography waar hij in 1998 de eerste foto’s van zijn billboardreeks nam: kolossale billboards met chic ondergoed, uitdagende blikken en wellustige houdingen, ze doken overal op. Na de gebeurtenissen van 11 september 2001 veranderde hij van invalshoek: de billboards stonden niet meer centraal, maar werden veeleer het uitgangspunt, waarbij alle aandacht ging naar de interactie tussen de reclamegoden en de dwalende New Yorkers eronder.
Een prachtig voorbeeld daarvan is de Asprey-advertentie met een enorm glimmend uurwerk tegen een witte achtergrond. De kleine figuurtjes eronder haasten zich voort in beide richtingen, gejaagd door het ritme van de tikkende klok à la Modern Times van Charlie — de slapstickkoning — Chaplin. Deruytters staalgrijze fotografie en panoramische blik op de jachtige grootstad staat garant voor het soort typische snapshots die je krijgt vanuit een voorbijrijdende wagen. Met een meesterlijke sluitertijdbeheersing bekomt Deruytter vluchtige cadrages die de uitgeholde reflectie van de werkelijkheid moeten voorstellen. Zijn ironie toont hoe bruisend, verleidend, misleidend en vol zelfbedrog de billboards zijn. De voetgangers eronder krijgen schijnbaar het laatste woord door eronder te passeren, maar eigenlijk zijn ze van geen tel. En hoewel geen enkele foto geënsceneerd is, is die wisselwerking opmerkelijk.
Zo is er de opname aan Times Square waar enkele devote nonnen en priesters heel correct een kruispunt oversteken, temidden van wellustige blikken en kussende paartjes, liggend in hun designondergoed. Ook met aanwezige borden gaat Deruytter humoristisch om: een immens uitvergrote adonis ligt in jeans op zijn zij. Hij richt zijn bovenbeen op en laat zo zijn kruis beter zien, dat op de foto bedekt is met het bord ’Park open 24 hrs’. Onder hem de reclame van een carwash: ’New Gentle Touch’. Een andere keer krijgt het fotospel door licht een eigen betekenis, een schaduwrijke straat dompelt een reclame van een Calvin Klein-mannenslip onder in een vaal licht. De bundel blakend zonlicht wist daarbij het gezicht van het model volledig uit, met uitzondering van één oog. Zo rest er enkel een lichaam, een blik en geprononceerde geslachtsdelen in een klein wit omhulsel van katoen. De CK-boodschap — die geen verdere uitleg behoeft — wordt hier gegeven door de zon.
Deruytter is altijd geboeid geweest door de rol waarin mensen verzeild raken, gewild of niet: clochards, prostituees, travestieten, cowboys en Arabische prinsen in de moderne wereld. Allen passeerden ze als vluchtige silhouetten voor zijn oculair en het zijn net die onwetende subjecten die zijn foto’s zo intrigerend maken. De stadsschuimers wandelen voorbij zijn frame, zich onbewust van Deruytter en de torenhoge figuren rondom hen. De modellen staren levenloos in de camera en worden ditmaal buiten de studio gefotografeerd. De metaforische interactie tussen de twee is zwevend, etherisch en voorbij in een nanoseconde. De metropool is er een die ontstaat vanuit Deruytters lens die fantasie en realiteit verenigt in een korte maar gracieuze dans.
De tentoonstelling Billboards, New York geeft op gepaste wijze vorm aan haar inhoud: naast een dertigtal foto’s en twaalf prints die als echte billboards geafficheerd zijn, krijgen sommige een plaats op het reclamebord Stadsmeubilair, terwijl andere rollend op het ritme van een driezijdige Trivision bewegen. De kritische afstand die Deruytter bewaart, maakt zijn uitprints tot verleidelijke kanjers die temidden de blinde onverschilligheid op straat voor een contrasterend shockeffect zorgen. Sex sells, en dat hebben ze begrepen in New York.
Nog tot 18 juni in het Provinciaal Centrum voor Kunst en Cultuur – Caermersklooster, Vrouwebroersstraat 6 (Patershol), 9000 Gent. Toegang gratis.
