Louis Paul Boons liefde voor vrouwelijk bloot was te groot voor zijn vulpen alleen. Gelukkig kon de Vlaamse schrijver ook behoorlijk overweg met het tekenpotlood. De Gentse ’Nudes Gallery’ verzamelt erotische illustraties die Mieke Maaikes Obscene Jeugd op de catechismus doen lijken.
De expo rond Louis Paul Boons plastische oeuvre is in een authentiek jaren ’70 sfeertje gewikkeld om niet te vergeten in welke periode hij zijn visies neerpende en tekende. Boon himself zou er zich zowaar op zijn gemak gevoeld hebben. Zoon en erfgenaam Jo Boon hevelde zijn vaders collectie vrouwelijk schoon, danig geïnspireerd door diens schelmenromans, over naar de ’Nudes Gallery’ van gallerijhouder Thierry Bonnaffé. Bonnaffé, een zelfverklaard enfant terrible in het kunstwereldje, bezingt met veel passie de mooie visie van Vlaamse kunst op de weelderige zandloperfiguur. ’Rubens, Delvaux, Permeke, Masereel,… wat met bier, chocolade, begonia’s en witloof kan, kan ook met ’Flemish Nudes’, vindt Bonnaffé.
De laatste tien jaar, voor Boons hart het onverwacht voor bekeken hield, legde de journalist, schrijver, schilder en beeldhouwer zich volledig en exclusief toe op het schilderen en tekenen van dierlijk geïnspireerde Venusfiguren. Legendarisch is zijn verschijning in ’69 in de voormalige galerij Trio te Gent, waar hij verkleed als Dali afscheid neemt van de literatuur : "Ik geef mijn pen op en neem nu het penseel ter hand", zei hij toen. Naast postkaarten en tekeningen in houtskool of potlood zijn er in Boons fenomenale feminatheek ook nog enkele olieverfschilderijen en een beeldhouwwerk, De Naaimachine te zien. Kleurkrijttekeningen van spoorwegen met ernaast een plassende vrouw of houtskooltekeningen van hoge pakhuismuren waartegen een klein Liesje neergehurkt onder haar blauwe rokje de roze split laat zien aan een voor eeuwig gedoemd jongetje. De gedurfde illustraties van Boon doen je verliefd terugdenken aan dat eerste stel priemende borstjes op de schoolbus.
De geile Aalstenaar had de nogal bestendige reputatie om iedereen te kakken te zetten: de streng katholieke kerk (hoewel die na zijn roman over Daens en de arbeidersbeweging plots wel fan bleken te zijn), de in zijn ogen verloederde jeugd, de hippies met hun simpele verklaringen van de wereldproblematiek. Kortom, de literaire punk die uit Boons pen vloeide, sloeg menig heilig huisje aan diggelen in het het post-industriële tijdperk van toen. Hij dweepte immers met verboden en verlichtende ideologieën en stelde een eigen geloofspalet samen met taoïstische, stoïcijnse en christelijk- ascetische ideeën. Met zijn parabel van de vlinder in Vergeten straat sprak hij onder andere over de eenzaamheid die met de opkomende verstedelijking hand in hand loopt en stak hij de loftrompet over de onafwendbare afbrokkeling van de klassenmaatschappij. Het is dan ook allerminst verwonderlijk dat diezelfde thema’s ook sluimeren in zijn plastische werk rond het vrouwelijk mensdier.
Stilistisch sluiten zijn werken aan bij de hoofdstromingen van de moderne kunst met als geliefde symbolen het ei, dat de broze verwachting van een nieuwe tijd voorstelt, het wiel, de verering van de technologische machinerie, en de trappen, die vaak tot het niets leiden. Twee sleutelwerken in de ’Nudes Gallery’ waren ondermeer De Nachtvrouw en Onderhevig aan vele driften blijft gij zondaar. Die laatste titel alleen al! Voorbestemd als hij lijkt om verboden dingen te zien, moet hij wel anders zijn dan de anderen, de onverschilligen. Wederom is de toon gezet voor zijn humanistische taak in de wereld: Louis Paul Boon die als bewuste mens de onverschilligen en onwetenden wakker wil, of beter, moet schudden.
Moet kunst conceptueel, subversief en vooral geschift zijn om nog actueel te zijn? Zijn pissende danseressen, stinkende hamzuilen en nietszeggende drollen van kunstwerken — waar wel degelijk veel geld wordt voor neergeteld! — exclusief representatief voor het denken en doen van een bevolking? Het tegendraadse karakter van Bonnaffé’s galerij doet je twijfelen over het actuele kunstaanbod als relevante staalkaart voor Vlaanderen. Maar ere wie ere toekomt, — het cultureel beleid in Vlaanderen is een andere discussie — ’Louis Paul Boon Tekeningen’, schunnig sentiment van een omstreden kunstenaar en auteur die van de verboden boekenplank naar de lijst der verplichte schoolliteratuur werd gebombardeerd, loopt nog tot 14 mei in de ’Nudes Gallery’.
Louis Paul Boon Tekeningen, 10 maart tot 14 mei Nudes Gallery, Ajuinlei 12, 9000 Gent.
