Met Tonar — IJslands voor "klanken" — heeft Chacda zowaar een van de mooiste Belgische platen van het jaar gemaakt. In twaalf mooie melancholische liedjes probeert de groep het huwelijk tussen hoop en zwaarmoedigheid in klanken te vatten, wij hoopten alvast dat de schoonheid van de plaat ook in wóórden kon worden gevat. Zelf lukte het ons amper in de recensie, dan maar aan Chantal Acda (gitaar/zang), Teuk Henri (gitaar/andere) en de Franstalige Julien Pascha l(drums) gevraagd hoe het zit.
enola: Dit Tonar is eigenlijk een tweede versie van dezelfde plaat?
Acda: "Helaas wel. Ik ben ontzettend naïef geweest en heb eerst opgenomen met Graeme Robinson (die o.a. nog met Tears For Fears werkte, pn/mvs) , we leerden hem kennen na een optreden in Engeland en leek oprecht in ons geïnteresseerd. Al snel werd echter duidelijk dat hij andere ideeën had dan wij, al formuleerde hij die nooit zo. Hij zei gewoon: "Kom maar naar de studio." We hadden al het vreemde voorgevoel dat het te mooi was om waar te zijn, zo bleek ook. Op den duur vertrouwde ik hem voor geen haar, en sloeg ik helemaal tilt. Hij zag in mij een soort kortgerokte Ashlee Simpson. Ik ben helemaal hysterisch geworden. En dan hield het op."
enola: En helemaal terug opnieuw moeten beginnen?
Acda: "Ja, want we kregen de banden niet mee. Toen bood Julien aan om bij zijn moeder op te nemen, in een heel mooi huis nabij Luik, aangezien zij toch niet thuis was. Het was wel moeilijk voor me om opnieuw door dat opnameproces te gaan, gezien het verhaal achter de plaat de breuk tussen mij en Teuk is. Dat we Julien kenden zorgde er gelukkig voor dat het allemaal vertrouwelijk en relaxed bleef en uiteindelijk werd het nog wel fijn. Al goed, want ik zag het eerst helemaal niet zitten om alles terug op te nemen."
enola: Hoe voelt het eigenlijk om haar te horen zingen over jullie breuk? Jullie zijn wat het Moloko van de lage landen, maar bij Roisin Murphy en Mark Brydon heeft het daarna ook niet lang meer geduurd.
Henry: "Je maakt daar een abstractie van. In het begin ging dat moeilijk natuurlijk, maar ik wou absoluut doorgaan met de samenwerking omdat het zo ongelooflijk klikt, al zit je er emotioneel soms wat onderdoor. Het was op de tanden bijten wanneer het moeilijke momenten opleverde."
enola: Het "we blijven vrienden-cliché" kan werken dus?
Henry: "Vooral muzikaal wel ja, denk ik."
enola: Hoe is de relatie muzikaal dan?
Acda: "Ik schrijf alle de teksten maar Teuk kleurt de songs muzikaal mee in, soms draaft hij met een idee aan waar ik dan weer mee aan de slag ga. Daarom benadruk ik steeds dat we een groep zijn."
enola: Jullie hebben naast Chacda ook enkele andere projecten lopen, zodat je je eieren ook in andere nesten kwijt kunt. Welke nummers houd je bijvoorbeeld niet voor Chacda?
Acda: "Sommige liedjes wil ik eigenlijk niet uit handen geven, gewoon omdat ze me te dichtbij zijn. Dan kan ik echt ruzie beginnen zoeken in de studio: in mijn hoofd weet ik perfect hoe ze moeten klinken, en dan sla ik haast door zodra anderen er een klank teveel in willen steken. Met Sleeping Dog kan ik in mijn keldertje mijn liedjes maken en doen wat ik wil."
enola: Maar de liedjes over jullie breuk hou je dan lekker toch voor Chacda waar Teuk ze mooi mee kan inkleuren?
Chantal: "Sleeping Dog is eigenlijk daarna gekomen. Maar het hangt echt van de liedjes af. Het is niet zo dat de liedjes over onze breuk allemaal bij Sleeping Dog waren beland als ik vroeger met dat project begonnen was."
enola: Waar ga je eigenlijk over schrijven nu de breuk verwerkt is? Melancholie en tristesse blijven toch de vruchtbaarste voedingsbodem voor songs. Dat bewijzen jullie eens te meer. Zoek je dat bewust op?
Acda: "Wees daar maar zeker van. Soms wou ik dat ik minder melancholisch was" (lacht).
Henry: Heel mijn platencollectie is tristesse.
enola: Wordt die tristesse niet hoe langer hoe meer gecultiveerd? Jongeren, tieners wentelen zich ook met programma’s als Duyster steeds meer in zulke gevoelens.
Henry: "Tja, in de jaren tachtig noemde dat new wave. Vandaag is alles zo versplinterd."
Acda: "Ik kan daar eigenlijk weinig over oordelen. Ik heb mijn muzikale achtergrond in Nederland opgedaan, waar alles muzikaal nog steeds ’jeej’ en ’hoera’ is."
enola: Had je deze plaat in Nederland, waar je opgroeide, kunnen maken?
Chantal: "Nee hoor. Dan had ze helemaal anders geklonken. Nederland heeft echt geen muziekcultuur."
enola: Welke vrouwenstemmen zou jij graag je liedjes horen zingen?
Chantal: "Hanne Hukkelberg, Emiliana Torrini, Beth Gibbons van Portishead, Joni Mitchell als je wat naar de ouderen gaat, PJ Harvey, de zangeres van Blonde Redhead. Maar ik hou meer van mannenstemmen."
enola: Ben je tevreden met je eigen stem?
Acda: "Nee. (aarzelt) Op sommige liedjes wel. De liedjes waarbij ik heel erg emotioneel was toen ik ze inzong. Maar ik denk dat ik nu op het punt beland ben dat ik andere dingen met mijn stem zal doen, waarbij ik mijn stem meer als een instrument zie."
enola: Wat trekt je zo aan in IJsland? Tonar is een IJslands woord en je bezocht het land ook al.
Chantal: "Ik wilde al een lange tijd, van toen ik een klein kind was, naar IJsland. Niet dat ik echte verwachtingen of beelden in mijn hoofd had van hoe het er zou uitzien, maar ik verwachte wel dat het een raar land zou zijn. Dat was het uiteindelijk ook, en ook nog mooier dan ik me had voorgesteld. In vergelijking met onze contreien was het natuurlijk een cultuurshock. Ook de mensen daar zijn raar, die weten echt alles — over heel de wereld bijvoorbeeld, meer zelfs dan ik weet over Nederland. Ze zijn in de ban van technologieën en bijna iedereen is er wel creatief."
enola: Zou je in dat land kunnen wonen?
Acda: "Nu iedereen me vragen stelt over mijn verblijf daar, komen die gevoelens natuurlijk weer boven. Ik zou best terug willen, alleen in de winter is het er zo donker, daar word je wel depressief van. Veel jongeren lopen er depressief rond, misschien komt daar die mooie muziek wel van. Alle muziek die ik ken uit IJsland gaat eigenlijk back to the roots, heel hard terug naar de natuur. En je moet je voorstellen dat er in IJsland zo weinig is: als je daar dan met de bus door dat maanlandschap rijdt als het mistig is, dan hoor je in je hoofd dat soort muziek. Voor mij was het dan soms zelfs te heftig om zo een muziek op te zetten in de bus, door de eenzaamheid."
enola: Vandaag zing je breekbare, verlegen liedjes, ooit begon je als straatmuzikante, waarvoor je vooral niet verlegen mag zijn. Dat is toch een heuse tegenstelling?
Chantal: enola: Wat aan Tonar opvalt, is dat jullie moeilijk te categoriseren zijn. Elke vergelijking loopt eigenlijk spaak. Een term die nog het meeste op je muziek geplakt wordt, is ’singer-songwritermuziek’, maar ook die schiet te kort.
Acda: "Ik zou ook niet weten met wie we ons het best kunnen vergelijken."
Teuk: "Voor meer dan de helft klopt singer-songwriter wel, omdat Chantal liedjes nu eenmaal zo maakt, op akoestische gitaar. Ik functioneer helemaal anders, ik ben een instrumentalist en schrijf nooit teksten, dat is haar wereld. Maar die combinatie werkt. Haast elk liedje ontstaat bij haar met gitaar en zang."
enola: De plaat heet dus eigenlijk "klanken". Was het de bedoeling om andere geluiden te gebruiken? We horen melodica en klarinet, terwijl minder originele bands zich zouden verlaten op een cello of een heel strijkerskwartet."
Acda: "Marissa speelde eerst saxofoon, of dwarsfluit. En ik weet nog goed dat we haar aangemoedigd hebben om klarinet te spelen, omdat we dat een heel mooi geluid vonden."
Henry: "We hebben niet met opzet voor een ander instrument gekozen, maar het is een feit dat een cello ondertussen wel heel cliché is geworden. Dan kom je in het vaarwater van andere groepen en word je post-rock of zoiets. Maar we gaan nog meer instrumenten gebruiken. Ik leg me meer en meer toe op toetsen ondertussen. We zullen andere wegen inslaan."
enola: Jullie gebruiken een heel rijk klankenpalet dat je niet alleen uit instrumenten haalt.
Teuk: "Absoluut. In het huis van Juliens moeder werkten we met allerlei achtergrondklanken als knisperende geluiden en een bos sleutels, tot ik daar een prachtige kristallen vaas zag staan. Julien flipte al, maar die vaas klonk zo mooi als je er tegen tikte. Ik ben er wel heel voorzichtig mee geweest, ze heeft het overleefd."
enola: Jullie liedjes zijn heel breekbaar. Durven jullie, als jullie spelen, te reageren als er een of andere nitwit in de zaal te veel rumoer maakt?
Acda: "Tuurlijk. Dat doe ik altijd. We willen de fragiliteit van de liedjes zoveel mogelijk bewaren. Het is enorm enerverend als je in Nederland optreedt en je eigen muziek niet meer hoort door het geroezemoes. Dat vind ik echt heel asociaal, zoals bij een concert van Eliott Smith, waar iedereen een kaartje voor kocht, maar ook met hun rug naar het podium om bier stond te schreeuwen."
enola: In welk seizoen gedijt Tonar het best volgens jullie?
Acda: "Niet de zomer in ieder geval. Of misschien een zomeravond met onweer (lacht)."
Julien: "Net tussen februari en de lente, op het einde van de winter, terwijl de sneeuw smelt. Als je luistert naar de teksten, hoor je dat ze gaan over een overgang van iets dat eindigt naar iets nieuws dat begint."
enola: Craig Ward heeft een kleine bijdrage aan de plaat geleverd. Hoe bescheiden was die?
Teuk: "Eigenlijk is die samenwerking heel toevallig gebeurd. Hij heeft de backing vocals op "Million Times" gedaan en een kleine jam achteraf. Chantal kende hem al en liet hem tijdens de opnames in het huis van Juliens moeder drie dagen bij ons vertoeven. We hielden samen een barbecue, doken al eens in het zwembad…"
enola: Jij kent wel heel veel mensen in de muziekwereld, niet, Chantal? Ook Pascal Deweze droeg bij.
Chantal (tegen Teuk): "Nu is het de bedoeling dat jij antwoordt!" (lacht) Teuk: "Chantal heeft een open karakter en in muzikaal Brussel kent iedereen iedereen… Zij heeft op twee jaar tijd meer mensen leren kennen dan ik op twintig jaar tijd."
enola: Je hebt ook bij een platenfirma gewerkt. Heb je daar veel van geleerd?
Acda: "Ja, zoveel dat ik meteen met de eerste de beste Engelse producer de studio in kruip (lacht). Nee serieus, natuurlijk leer je bijvoorbeeld wel hoe het mediawereldje in elkaar steekt. Maar ik heb er geen ontluisterend beeld aan overgehouden."
