Kleine jongens worden groot en lange films worden korter. Harry
Potter, de tovenaarszoon met een brilletje en verantwoordelijke
voor de meest lucratieve franchise die we in vele manen gezien
hebben, begint aan zijn derde jaar in Hogwarts (Zweinstein voor de
literatuurproleten onder ons), en doet dat met een diepere stem,
een geheel nieuwe pubermentaliteit én met een nieuwe regisseur.
Alfonso Cuarón, regisseur van ‘Y Tu
Mama Tambien’, werd aangehaald om Chris Columbus te vervangen –
beelden van frenetiek masturberende leerling-tovenaars en kinky
heksen schoten iedereen meteen door het hoofd, maar niets daarvan.
Cuarón brengt wel degelijk een persoonlijke toets naar de serie –
‘The Prisoner Of Azkaban’ ziet er anders uit, de toon van de film
ligt anders dan bij de vorige twee – maar de enige keer dat we
Harry onder de lakens van z’n bed zien zitten, is hij een boek aan
het lezen. Zo gaat dat dan.
In dit derde avontuur blijkt er een beruchte moordenaar ontsnapt
te zijn uit de tovenaarsgevangenis Azkaban. Sirius Black (Gary
Oldman), was dertien jaar eerder een fel aanhanger van de
boosaardige Lord Voldemort, de boze magiër die verantwoordelijk was
voor de dood van Harry’s ouders. Nu hij terug op vrije voeten is,
wordt ervoor gevreesd dat Black Harry zal komen opzoeken. Een
aantal van de bewakers van Azkaban worden dan ook aangeduid om
Hogwarts te beschermen – de Dementors, spookachtige figuren die
verre neven lijken van de Ringwraiths uit ‘Lord Of The Rings’. Deze schepsels lijken
echter een grotere bedreiging dan Black zelf; ze zuigen alle hoop,
alle goede moed, alle fijne herinnerigen uit je weg, tot enkel je
angst en wanhoop nog overblijven.
Sinds de laatste film onze contreien aandeed, heb ik, na lang
twijfelen en wachten, eindelijk de boeken gelezen en geloof het of
niet, maar ik heb me ermee geamuseerd. Het voordeel daarvan is dat
je een beter zicht hebt op wat ‘Prisoner Of Azkaban’ te betekenen
heeft in het licht van de gehele serie (voor zover gepubliceerd).
Dit derde verhaal heeft zonder meer de zwakste plot van de vijf die
we tot nu toe hebben kunnen lezen, maar functioneert dan ook in de
eerste plaats als een scharniermoment in de serie: er worden
personages geïntroduceerd die later nog belangrijk zullen worden,
de relaties tussen de hoofdfiguren worden duidelijker afgebakend en
concepten zoals wie de Dementors zijn en hoe ze kunnen worden
tegengehouden, worden hier verklaard. In principe zijn boek en film
drie dus eigenlijk set-up voor delen vier en vijf, waar de
échte actie in te beleven valt. Verhalen één en twee konden nog min
of meer op zichzelf staan. Vanaf boek drie wordt de coherentie
tussen de delen veel groter, het worden échte sequels, die niet of
nauwelijks afzonderlijk kunnen worden gelezen. Allemaal goed en
wel, maar dat betekent wel dat ‘Prisoner Of Azkaban’ qua verhaal
niet zo keurig ineen klikt als ‘The
Chamber Of Secrets’ – kijkers die de boeken niet gelezen
hebben, zouden wel eens met een ietwat onbevredigd gevoel kunnen
buitenstappen. Een gevoel van “was het dàt maar”. Néé, dat was het
niet, maar dàt kunt u pas over een paar jaar inzien.
Het was dan ook een soort van gok om net op dit moment in de
serie een andere regisseur aan te halen, maar Cuarón kwijt zich
prima van z’n taak. Hij maakt van ‘Prisoner Of Azkaban’ in de mate
van het mogelijke z’n eigen film (hoewel je in dit soort van
reeksen natuurlijk altijd vastzit in het keurslijf van J.K.
Rowlings verbeelding) – de afgelikte aanpak van Chris Columbus moet
plaatsmaken voor een meer duistere benadering. Cuarón werkt met
afgebleekte kleuren en filmt opvallend vaak met handgehouden
camera’s, om een onstabiel gevoel te geven aan de gebeurtenissen.
Meer dan in de vorige films, krijg je dan ook de indruk dat
Hogwarts misschien toch niét die veilige, warme thuishaven is, maar
een wereld waar letterlijk àlles in kan gebeuren, het
onaangenaamste het eerst. Die aanpak werkt best wel, om de films
een stapje verder te brengen in de richting van de volwassenheid.
Overigens was ik zeer blij om vast te stellen dat eindelijk een
regisseur nog eens die aloude techniek van het iris heeft gebruikt
– een fade-out naar een bepaald punt in het beeld toe, zodat je nog
een klein cirkeltje overhoudt voordat het helemaal zwart wordt.
Scenarist Steven Kloves heeft ditmaal meer durven snoeien in het
bronmateriaal – het langste boek van de drie tot nu toe, werd met
z’n 136 minuten de kortste film. Ik blijf mezelf echter afvragen
wat ze gaan aanvangen met boeken vier en vijf, die om en bij de 750
bladzijden bevatten. ‘Harry Potter Volume 1 en 2’ misschien? In
ieder geval, de inkortingen die ditmaal hebben plaatsgevonden,
blijven een gemengde zegen. Langs de ene kant voelt ‘Prisoner Of
Azkaban’ ongetwijfeld gestroomlijnder aan dan de vorige delen, met
minder dode momenten. Maar langs de andere kant gaat er ook heel
wat detail verloren – één van de mooie dingen aan de eerste twee
films, was dat je een geheel uitgetekende wereld te zien kreeg, met
een ontelbaar aantal vreemde figuren en betoverde voorwerpen, die
misschien niets met de plot te maken hadden, maar wel sfeer
toevoegden en ons de indruk gaven dat de tovenaarswereld groter was
dan alleen maar Harry Potter en de mensen in zijn directe omgeving.
Nu, met de wens om de film korter te maken, gaat dat gevoel
wellicht onvermijdelijk en onherroepelijk verloren.
Zijn daar ook nog de acteurs – Daniel Radcliffe, Emma Watson en
Rupert Grint zijn terug op het appèl als Harry, Hermione en Ron en
zijn onderhand tamelijk goed vergroeid met hun rollen. Van de drie
is Watson duidelijk de beste actrice – ze heeft een naturel voor de
camera die de beide jongens soms lijken te mankeren. Zo slaat
Radcliffe een opvallende valse noot wanneer hij on camera moet
huilen. Op dat soort van momenten wordt Watson op een vreemde
manier het centrum van die scènes, de persoon die de boel
rechthoudt. Zoals eerder, zijn het evenwel ook ditmaal de bijrollen
die écht bijblijven. David Thewlis is uitstekend als de nieuwe
professor “defence against the dark arts” Lupin, Emma
Thompson is bijwijlen hilarisch als de zelfverklaarde helderziende
professor Trelawney (zó weggelopen uit een aflevering van
‘Absolutely Fabulous’!) en dan is er nog mijn persoonlijke
favoriet: Dawn French als The Fat Lady. De dame is misschien twee
minuten in beeld, maar steelt gelijk de show. Groovy!
Als u nu nog geen fan bent van ‘Harry Potter’, zult u het
waarschijnlijk ook nooit worden. Voor diegenen die wél al eens
graag verloren lopen in dat magisch wereldje waarin humor, een hart
en een ziel nog steeds terug te vinden zijn, is ook ‘The Prisoner
Of Azkaban’ een aanrader. Hij is ànders dan de vorige films, en die
veranderingen zijn niet allemaal even gunstig. Maar is het fun?
Reken maar.
http://harrypotter.warnerbros.com/main/homepage/intro.html
