Vreemd genoeg is er de laatste jaren een tendens ontstaan,
althans bij ons, die niet-Amerikaanse films steeds meer een kans
geeft tussen het gebruikelijke Amerikaanse aanbod. ‘Amélie’, ‘Das
Experiment’, ‘Alias’, en nu deze
‘Anatomie’ waren relatief succesvol aan de kassa’s. Komt het door
de wens om “eens wat anders” te zien? Wellicht niet. ‘Anatomie’ is
immers een Amerikaans product in hart en nieren. Als je niet
uitkijkt, krijg je zelfs een Engels gedubde versie te zien.
Franka Potente, oftewel Lola uit de ietwat overschatte film
‘Lola Rennt’, speelt Paula Henning, een briljante studente
geneeskunde die vanwege haar schitterende punten tijdens de zomer
anatomie mag volgen in de befaamde Heidelberg school. Onderweg naar
een vrolijke zomer gevuld met het opensnijden van lijken en het
onderzoeken van weefsel (ze zijn gek, die dokters), redt ze het
leven van een jonge hartpatiënt. Waneer ze enkele dagen later haar
eerste lichaam te dissecteren krijgt, ziet ze diezelfde jonge man
op haar tafel liggen. Paula heeft vermoedens dat hij niet gestorven
is aan zijn hartkwaal, en ze gaat op onderzoek uit.
Thrillers die zich afspelen in de snijzaal van een ziekenhuis –
potentieel valt daar natuurlijk heel wat mee te doen. Wie ooit de
Deense thriller Nattevagten zag (of de Amerikaanse remake daarvan,
‘Nightwatch’), of Lars Von Triers parodische tv-reeks ‘The
Kingdom’, weet dat het perfect mogelijk is om suspense te putten
uit donkere ziekenhuisgangen, lange injectienaalden, scherpe
scalpels, en, als het echt niet anders kan, rondvliegende po’s.
Jammer dan dat regisseur Stefan Ruzowitzky er zo weinig mee weet te
doen.
De ingrediënten zijn er nochtans in overvloed: het ontwerp van
de snijzaal waar zoveel van de actie plaatsvindt, is echt
indrukwekkend. Kil en klinisch, maar de realiteit van zo’n plek
werd net genoeg aan de behoeften van de film aangepast om donkere
hoekjes vrij te laten, met bijbehorende mogelijkheid tot verborgen
messenzwaaiers en lijken die nog niet helemaal dood zijn. Ook de
make-up effecten, die rijkelijk in de film aanwezig zijn, zijn
ronduit schitterend. Kijk naar de gepreserveerde lichamen die
tentoon worden gesteld in de universiteit. U zou kunnen denken dat
dit echte exemplaren zijn, gebruikt om de film een extra gevoel van
realisme te geven, maar ze werden wel degelijk nagemaakt door de
afdeling speciale effecten. De details van deze lichamen, en de
geloofwaardigheid van bepaalde andere, gruwelijke scènes uit de
film, kunnen zich meten met elke Hollywoodproductie.
De plot is onnozel, maar niet méér dan eender welke slasherfilm.
Wie zich hier verwacht aan een verhaal met diepgang, poëtische
dialogen of uitzonderlijk complexe personages, is er uiteraard aan
voor zijn moeite. Maar ‘Anatomie’ weet zelf heel goed wat het is,
en houdt zijn ambities wat dat betreft beperkt: een rechtlijnig
verhaal vertellen dat op een vlotte manier van punt a naar punt b
gaat, en dat niet zó debiel is dat mensen met rot fruit naar het
scherm gaan gooien. We krijgen zowaar nog eens een echt Geheim
Genootschap te zien; dat moet al geleden zijn van de tijd dat
Sherlock Holmes-verhalen nog verfilmd werden. Het is een cliché, en
het is vergezocht, maar binnen de film werkt het. Vergelijk dat
even met de onmetelijk absurdere plot van pakweg ‘Alias’.
Wat niet wegneemt dat de personages zich, voor toekomstige
dokters, vaak heel dom gedragen. Wanneer Paula, na een mogelijke
aanslag op haar leven, door omstandigheden terug naar huis geroepen
wordt, vertelt ze niemand iets over de verschrikkelijke dingen die
er aan het gebeuren zijn in Heidelberg. Ze komt achteraf gewoon
terug, zonder hulp te hebben gevraagd of iemand iets te hebben
verteld. Op een bepaald punt gaat ze wel naar de politie, maar
zoals het cliché het hebben wil, gelooft niemand haar en moet ze
onverrichter zake terugkeren. Flikken zijn in de film àltijd dom,
vooral als ze niet in een flikkenfilm zitten.
Maar goed, ‘Anatomie’ wordt genekt door andere dingen.
Dergelijke films hebben immers het recht om een beetje dom te zijn
(vooral als dat, zoals hier, tot een beetje beperkt blijft), maar
niet om saai te zijn. ‘Anatomie’ kent een paar vaagweg spannende
momenten, zoals de laatste scènes waarin Gretchen, een vriendin van
Paula, voorkomt, maar hoe langer de film duurt, hoe meer de
aanvankelijke spanning vervangen wordt door de voorspelbare afloop
van elke doorsnee slasherfilm.
Een grote moeilijkheid zit ‘m erin dat het publiek al wel min of
meer weet hoe het in elkaar zit, voor Paula er enig idee van heeft.
Door het publiek voor te laten lopen op de heldin, berooft
Ruzowitzky ons van een belangrijk deel van de suspense. Tegen het
einde heeft hij zich in een situatie gemanouvreerd waarvan we op
voorhand weten hoe die zal aflopen. De laatste vijftien minuten van
Anatomie worden gedicteerd door elke horrorfilm van de laatste
dertig jaar, met achtervolgingen, schier onsterfelijke slechteriken
en een vanzelfsprekend slot tot gevolg.
Het is niet zozeer dat Anatomie een slechte film zou zijn, het
is dat hij zo middelmatig is. Deze film lonkt naar de Amerikaanse
cinema als een prostituée naar een zeeman, het is licht
verteerbare, by the numbers filmmakerij. Een slasherfilmpje dat
goddank beter gemaakt is dan wat Jan Verheyen ons verleden jaar op
ons brood gaf, en lang niet zo stupide, maar wel voorspelbaar en
uiteindelijk simpelweg overbodig. Over een jaar of twee zien we
‘Anatomie’ terug op een commerciële zender na middernacht, en daar
hoor hij thuis.
Noot: Deze film werd oorspronkelijk Duits gesproken, en zo heb
ik hem ook gezien. Ik heb me laten vertellen dat de vrij courante,
Engels gedubde versie niet om aan te horen is, wat ik mij best kan
voorstellen. Deze recensie is echter, vanzelfsprekend, op de
originele versie gebaseerd.
http://www.anatomie-der-film.de/
