Het Provinciaal Gallo-Romeins Museum (PGRM) spaarde koste noch moeite om de mooiste en meest schitterende Romeinse juwelen te verzamelen voor haar expo Schone schijn. Het resultaat is een parel van een expositie, met een representatief beeld van de Romeinse juweelkunst in West-Europa en haar invloeden tot op de dag van vandaag.
Aan schoonheid kan je best niet te veel woorden verspillen. Gewoon genieten van het rijke en schitterende aanbod schenkt veelal genoeg voldoening. En daar draait het toch ook om bij juwelen? Je wandelt van vitrine naar vitrine en vindt er telkens een weinig tekst met een algemene situering. Aan weerszijden daarvan hangen enkele uitvergrote foto’s van frappante stukken en voorin liggen de stukken zelf. Mooi geschikt en rustig, zodat alle elementen stuk voor stuk tot hun recht komen.
De presentatie oogt mooi en nodigt zowel leken als kenners, amateurs en professionelen uit om te genieten van de Romeinse juweelkunst. In een chronologische en thematische ordening komen verschillende aspecten van die juweelkunst aan bod. De leek kijkt enkel en geniet, de kenner kan — zoals gewoonlijk — met zijn achtergrond net dat ietsje meer halen uit de tentoonstelling.
Zowel leek als specialist zal zien dat juwelen dragen niets nieuws is, of dat supporterssjaals hun oorsprong in het Romeinse tijdperk kennen. Of je voor STVV bent of voor Racing Genk, je kan een sjaal aantrekken die de kleuren van de club draagt. Iets gelijkaardigs kenden de Romeinen ook al. De verschillende teams paardenrenners hadden elk een kleur, en voor wie je supporterde, dat zagen de buren aan de juwelen: in vier verschillende kleuren (groen, blauw, rood en wit) vinden we sieraden met afbeeldingen van paarden of paardenrenners.
Opvallend is ook de reden van het dragen van juwelen. In wezen verschilt dit niet van het huidige gebruik, mits een kleine nuance. Wij dragen juwelen omdat we ze mooi vinden, om een verbintenis of een geloof te veruitwendigen, om ons op te smukken, of om te pochen. In de Romeinse tijd gold dit enkel voor de vrouwen. Mannen droegen enkel sieraden die nuttig waren. In hoofdzaak gaat het om spelden en (zegel)ringen, die in de eerste plaats een praktisch nut hadden.
Veel aandacht schenkt de tentoonstelling aan de zogenaamde schatvondsten. In woelige tijden had men vroeger de gewoonte om eigendommen te begraven als men moest vluchten. De bedoeling was dan uiteraard om na afloop terug naar die plaats te trekken en de spullen weer op te graven. Het feit dat archeologen dergelijke ensembles opgegraven hebben, impliceert dat de vroegere eigenaars er niet meer van genoten hebben.
De tentoonstelling is uniek omdat het voor de eerste maal haast een volledig beeld geeft van de geschiedenis van de juweelkunst in West-Europa. Verschillende vondsten van Tongerse bodem worden getoond, maar ook prestigieuze bruiklenen sieren de expositie. Zo slaagde het PGRM er in om onder meer de beroemde schat van Thetford naar Belgie te halen. Ze is nu voor het eerst ook buiten Engeland te zien. Niet alleen de inhoud van de tentoonstelling is de moeite, ook de presentatie en de begeleidende teksten zijn perfect in harmonie met de tentoongestelde objecten. Nog nooit een tentoonstelling bezocht die zo af is.
Schone schijn. Romeinse juweelkunst in West-Europa nog tot en met 16 maart in het Provinciaal Gallo-Romeins Museum, Kielenstraat 15, Tongeren. Meer info op www.limburg.be/pgrm. Liefhebbers kunnen een combinatieticket kopen voor deze tentoonstelling en voor de tentoonstelling ,,Liberchies, tussen Belgica en Germania’’, nog tot en met 26 januari te bezichtigen in het Koninklijk Museum van Mariemont (Morlanwelz, Henegouwen).
